Leenstelsel blijft nadelig voor mbo’ers
Vorig jaar zorgde de publicatie van de Monitor Beleidsmaatregelen voor een ware schokgolf in onderwijsland. Grote groepen zagen af van een opleiding in het hoger onderwijs en de grote vraag was of dit alles te wijten was aan de invoering van het leenstelsel. In het onderzoek van dit jaar is hier wederom naar gekeken en ScienceGuide verneemt uit meerdere bronnen dat de aversie tegen het lenen een belangrijke reden is om niet (verder) te studeren.
Die aversie is niet bij alle groepen hetzelfde. Grote verschillen zijn er bijvoorbeeld tussen leerlingen met een verschillende opleidingsniveau. Waar ruwweg een kwart van de vwo-scholieren leenaversie heeft, is dit bij mbo-studenten de helft. Ook jongeren uit eerstegeneratie gezinnen en jongeren met ouders met een laag opleidingsniveau zijn minder geneigd om een lening aan te gaan om in het hoger onderwijs een opleiding te gaan volgen.
Kennis over het leenstelsel verandert de bereidheid om een schuld aan te gaan niet ten goede. Juist mbo-studenten die beter geïnformeerd zijn over mogelijkheden voor een aanvullende beurs hebben minder doorstroomintentie (53%) dan studenten die weinig kennis hebben van de aanvullende beurs (41%). Dit is zeker pijnlijk voor GroenLinks, aangezien Jesse Klaver bij één zijn meet-ups vorig jaar hard uithaalde naar minister Bussemaker hij vond dat zij studenten beter moet voorlichten over de mogelijkheden van een aanvullende beurs.
Hiermee wordt duidelijk dat het leenstelsel verschillende groepen wel degelijk onevenredig hard blijven raken – iets dat de ontwerpers van het stelsel expliciet probeerden te vermijden. Vorig jaar bleek al dat juist de doorstroom vanuit het mbo stevig was afgenomen. Ook dit jaar blijft deze doorstroom naar verluid achter op de doorstroom van havo- en vwo-leerlingen naar het hoger onderwijs.
Eerder al bleek uit de Staat van het Onderwijs dat ook de toenemende selectie in het hoger onderwijs de zwakkere groepen parten speelt. Dezelfde jongeren uit eerstegeneratiegezinnen en met laagopgeleide ouders worden benadeeld door selectiemechanismen voor bachelor- en masteropleidingen. In combinatie met deze nieuwe bevindingen lijkt het er op dat de emancipatoire functie van het ho afneemt.
Update (1/6/17): De Tweede Monitorrapportage Studievoorschot is uit.
