Vergrijzing groot probleem voor China

Dat blijkt uit onderzoek van het Nyenrode Europe China Instituut en MnServices, die samen de pensioenmarkt van China in kaart hebben gebracht. Het huidige Chinese pensioenssysteem is onder andere gebaseerd op een omslagstelsel dat vergelijkbaar is met de Nederlandse AOW. De beroepsbevolking in China is op dit moment nog groter dan de pensioenpopulatie, waardoor overschotten ontstaan die in binnen-en buitenland worden geïnvesteerd. In 2015 bereikt de verhouding tussen werkenden en niet-werkenden in China zijn piek. Daarna gaat het bergafwaarts en zullen steeds minder mensen de zorg moeten dragen voor een steeds groter wordende groep. Berekeningen laten zien dat dit een enorm probleem dreigt te worden.

Een tweede component van het pensioenstelsel is gebaseerd op een individuele kapitaal component. Werkgever en werknemer zetten gezamenlijk geld opzij in een pensioenfonds. In de praktijk werkt deze pijler onvoldoende door corruptie en incompetentie bij de fondsbeheerders, die daarnaast maar minimale rendementen realiseren met risicovolle investeringen. Verder geldt in China dat wie van baan wisselt, in de meeste gevallen zijn pensioen kwijt raakt als gevolg van de slechte administratieve uitvoering. Hierdoor zien velen het nut niet in van deelname.

Het pensioensysteem mist de noodzakelijke schaal, omdat maar een klein deel van de bevolking deelneemt. Het opzij leggen van geld voor pensioen is een nieuw fenomeen voor een groot deel van de Chinese bevolking. Daarnaast kent China al eeuwen een sterk familie-georienteerd sociaal model waarin volwassen kinderen voor hun ouders zorgen. Gevolg is dat Chinese werknemers liever een stijging van het netto loon ontvangen dan te gaan sparen voor het pensioen.

In het rapport worden meerdere suggesties gedaan om het pensioenstelsel te hervormen. De twee belangrijkste aanbevelingen zijn:

1.Vergroten van de deelname is essentieel voor de stabiliteit van het systeem zoals dat nu is gekozen door de Chinese overheid. Dat betekent dat er belastingvoordelen moeten worden ingevoerd om zowel werknemers als werkgevers over de streep te trekken om te participeren in het systeem

2. De rendementen van de investeringen moeten omhoog. Dat betekent dat de restricties met betrekking tot de investeringsstrategie moeten worden gereduceerd. Onder andere moeten de mogelijkheden worden verruimd om in het buitenland te investeren.

De resultaten van het onderzoek van MnServices en het Nyenrode Europe China Instituut worden gepresenteerd tijdens de Pension Summit in samenwerking met Renmin University in Peking.