CDA klem bij studiebeurzen
In het CDA-beraad is als lijn vastgelegd dat de huidige opzetvan de studiefinanciering moeilijk te handhaven is. Vervanging vanhet beurzenstelsel door één zogeheten sociaal leenstelsel zou omdie reden de minst slechte oplossing zijn. Die visie sluit aan bijeen bredere benadering in CDA-kring om de komende jaren definanciële situatie van de overheid te saneren na de crisis. Ook opandere terreinen van de publieke diensten en de collectievezorgstelsels wil het CDA de eigen verantwoordelijkheid van burgersverder versterken. Zo overweegt men in de zorg en het woningbeleidmeer prikkels in te bouwen om burgers de eigen keuze ook financieelte laten maken en de druk van de kosten van collectievearrangementen te verlagen. In dat licht past ook het nadrukkelijkeraanspreken van studenten voor de consequenties van hun keuzes en dekosten van bijvoorbeeld de aanzienlijke uitval.
Niet onomstreden koers
Deze koers is in het CDA niet onomstreden en heeft bovendienaanzienlijke consequenties in politieke zin. Verschillendeprominente CDA’ers, waaronder het wetenschappelijk instituut van departij, hebben gewaarschuwd voor een al te gemakkelijke keuze bijhet schrappen van de studiefinanciering in haar huidige opzet.Meest recent deed dit SER-kroonlid en OU-voorzitter
Afschaffing van de huidige studiefinanciering is een vlag dievele ladingen kan dekken. Dit varieert van de invoering van eensoort studieloon met fiscale verrekening, zoals bepleit doorGroenlinks, tot privatisering van het stelsel naar een systeem vanmin of meer beschermde leningen, zoals dat in de USA bestaat. Deprecieze invulling van het alternatieve systeem voor de huidige SFis in het CDA nog niet gemaakt. Dat betekent tevens dat ook defeitelijke opbrengst van zo’n ingreep niet vast staat.
Lastige positie
Hiermee komt het CDA op twee manieren in een zeer lastigepositie. Ten eerste ten opzichte van andere politieke partijen, tentweede ten opzichte van de eigen achterban. De andere partijen inde kamer hebben op dit punt al expliciet of impliciet positiebetrokken. Feitelijk is er sprake van een nieuwe paarsemeerderheid.
Gezinnen met studerende kinderen
Nog een tweede probleem dient zich voor het CDA aan. De uitgavenvoor de studiefinanciering komen in belangrijke mate terecht bij destuderenden in mbo, hbo en wo uit de gezinnen met middeninkomens endie daar direct onder. De student krijgt immers een belangrijk deelvan de beurs op basis van de inkomenspositie van zijn/haar ouders.Het is dus niet zozeer de slager op de hoek die de studie van deadvocaat financiert, als wel dat deel van Nederland dat geenkinderen heeft of geen kinderen meer heeft, dat de studiekostenvoor de gezinnen opvangt.
Deze maatschappelijke keuze en ‘sociale transfer’ is één die hetCDA politiek altijd met kracht verdedigt. Hier komt nog een factorbij. Het soort studenten en het type gezinnen dat in 2010studiefinanciering ontvangt is anders dan bij de invoering van deWSF door CDA-minister Deetman in 1986. De studiebeurzen en debeschermde leningen uit de WSF gaan in overgrote mate niet meernaar academisch geschoolden en hun kinderen. 80% van debeursuitgaven in het hoger onderwijs komt terecht bij studenten inhet hbo, omdat zij inmiddels tweederde van de HO-populatie omvattenen die komen doorgaans uit middelbare en lagere inkomensgroepen.Het is dus nu veeleer zo dat de advocaten de studies van dekinderen van de caissière van de slager op de hoek financieren.
Wat doet Van Bijsterveldt?
Bijzonder pikant zal in dit verband de positielijn worden van deCDA-bewindspersoon die over het mbo gaat, staatssecretaris Marjavan Bijsterveldt. Nog meer dan in het hbo gaat voor het mbo op, datde studenten uit lagere inkomensgroepen komen en sterkemancipatoire onderwijsloopbanen volgen. In de protesten van devoorbije weken is aan de positie en de beurzen van de mbo’ers nietof nauwelijks aandacht besteed. Afschaffing van de huidige opzetvan de WSF brengt onlosmakelijk met zich mee dat ook de mbo’ers hunhuidige rechten zouden verliezen. De consequenties daarvan, metname ook voor de doorstroom mbo-hbo, zouden aanzienlijk zijn. Dekamer heeft op dit terrein bovendien nog recent een heel anderelijn aan het kabinet opgelegd. Aangevoerd door de ChristenUnieheeft de kamer geëist dat ook de mbo’ers recht krijgen op eenOV-kaart zoals de HO-studenten deze krijgen in het kader van deWSF. De coherentie van die eis met een afschaffing van het huidigebeurzenstelsel is niet eenvoudig te vinden.
Debat heden
Het Kamerdebat heden over de uitspraken van CDA-staatssecretarisJan Kees
Tijdens het debat werd zoals verwacht door de VVD, D66 enGroenlinks het huidige stelsel van studiefinancieringafgeschreven. Zowel het CDA, als de PVDA, als ministerPlasterk hielden echter de boot af. Voorlopig zit hetpolitieke debat over studiefinanciering klem.
Meest Gelezen
‘Compensatoir toetsen komt kwaliteit hoger onderwijs wél ten goede’
Wet leeruitkomsten: Doorgeschoten individualisering of broodnodige keuzevrijheid?
‘Juist bij flexibiliteit heeft student behoefte aan structuur’
Minister: “Verengelsing ondermijnt de toegankelijkheid van universiteiten”
Kamer zet voorlopig streep door volgende ronde Groeifonds