Kamer wil toelichting De Jager

Nieuws | de redactie

25 februari 2011 | De uitspraken van minister Jan Kees de Jager tijdens een werkcollege op Hogeschool Avans, zoals bericht op ScienceGuide, leiden tot een spoeddebat in de Tweede Kamer. Het lastige is dat De Jager cijfermatig gelijk heeft, maar dat hij zijn onderwijscollega's wellicht niet echt helpt.

PvdA en SP willen een nadere toelichting van de minister over debetekenis van zijn betoog. Kamerlid  Jasper van Dijk (SP)zegt tegen ScienceGuide: “Als de maatregel netto geen effect heeft,hoe zit het dan met uitspraken dat dit nodig zou zijn in verbandmet de bezuinigingen? Was het alleen maar bedoeld om plannetjes(lees: hobby’s) van onderwijswoordvoerders van CDA en VVD te kunnenuitvoeren? Ik zal snel een voorstel indienen om de studieboeteongedaan te maken. Steun heb ik alvast van de minister vanFinanciën.”

De SP heeft daarom bij monde van fractievoorzitter Emile Roemerinmiddels een spoeddebat aangevraagd over de opmerkingen vanminister De Jager over de langstudeerboete. “Talloze studenten zijnbang gemaakt met een maatregel die niet nodig was, volgens deminister van financiën. Dat is te zot voor woorden.”

Netto niets

Tijdens zijn bezoek aan Avans, liet de minister vanFinanciën zich, in antwoord op de vraag van een student tijdenszijn werkcollege, ontvallen dat de langstudeermaatregel financieelgezien niet nodig was geweest, in het licht van de terugdringingvan het begrotingstekort en de staatsschuld. “Mij levert hij nettoniets op, hoor”.

Feitelijk heeft de minister daarmee, cijfermatig gezien,natuurlijk gelijk. Als het kabinet inderdaad niet ofnauwelijks bezuinigt op de uitgaven voor onderwijs,dan draagt dat ook niet bij aan die hoofdopdracht van de bewindsmanop Financiën. Maar is dat het hele verhaal?

Het pikante is, dat zijn collega’s in het kabinettegelijkertijd ook nog een ander betoog houden. Zowel premier Rutteals de OCW-bewindslieden onderstrepen dat maatregelen als delangstudeerboete en de daarmee verbonden korting van €190 mln op deHO-instellingen onderdeel zijn van de algemene noodzaak totzuinigheid in moeilijke tijden. Iedereen moet zijn bijdrageleveren, een ieder moet ‘inleveren’. Veerman-lid RonBormans recenseerde die solidariteitsgedachte recent nogzo: “Het meest gehoorde argument is ook het meest trieste, vind ik.Wat zegt de bewindsman? ‘We moeten €18 miljard vinden en daar moetiedereen aan meedoen, dus ook u.’ Dat is optisch stoer, dat klinktals daadkracht, maar is het dat vervolgens ook? In feite is hetegalitair, in feite zegt het dat we niet echt durven kiezen, maaralles over iedereen uitsmeren.”

Geschenk uit de hemel

Dan is het natuurlijk opvallend als de schatkistbewaarderonderstreept dat het hem netto weinig uitmaakt voor het realiserenvan ‘de €18 miljard’. Volgens hem is er dus geen sprake vanuitsmeren over iedereen. “Bij die 18 miljard staat onderwijs erbuiten. Er wordt niet bezuinigd op het onderwijs om dat bedrag tehalen. Dat er geen bezuiniging komt op het hele onderwijs, dat iseen geschenk uit de hemel. Andere sectoren moeten echt forsinleveren en dat is ook verantwoord vind ik, hoe vervelend dat ookzal zijn.”

Voor het tekort zijn de ingrepen in het HO dus nietinstrumenteel, aldus De Jager. Wel geven zij de beleidsmakers deruimte om binnen OCW nieuwe prioriteiten te financieren. “Deonderwijsspecialisten kwamen er zelf mee, zodat er meer ruimte kwamom te herschikken in de uitgaven.” 

Het is dan ook niet verwonderlijk, dat in de Kamer nuverschillende vragen rijzen over de verschillende betogen vanuithet kabinet. Smeer het kabinet nu wel of niet uit? Wordt nu wel ofniet gesneden in onderwijs en waarom dan wel of niet? En de bijstelling van de langstudeerboete na hetadvies van de Raad van State komt ook nog weer in een anderdaglicht te staan. Was de korting eerst nog gerelateerdaan het tegengaan van studievertraging, is het nu eenkaasschaaf-operatie over alle instellingen tegelijk.

Een collegevoorzitter van een hogeschool zei tegen ScienceGuidedaarover: “Wij hadden door een succesvol beleid bijstudiebegeleiding en het tegengaan van uitval en vertraging eenpercentage ‘langstudeerders’ van zo’n 3%. Daardoor zou de kortingbij ons nog meevallen, vergeleken bij heel wat andere collega’s inhet HBO en bij de universiteiten. Nu moeten we rekenen op eenkorting die veel hoger ligt die bij iedereen gelijk wordtopgelegd. zo wordt je goeie beleid beloond.” en dat nietlanger omwille van het gezamenlijke doel bij destaatsschuld, maar vanwege het vergroten van internespeelruimte ten departemente, zei hij bitter. Of dit nu debedoeling was? Het spoeddebat zal het wellicht verhelderen.