Why do professors all think alike
Een van de voordelen van de betere Amerikaanse boekhandel is datje er een ruime sectie over ‘universitair onderwijs’ aantreft. Eenander voordeel is dat alles aanwezig is om rustig een eigenselectie te maken: tafeltjes waarop je een laptop mag installerenterwijl je boeken doorneemt. Met een mooi uitzicht op Harvard Yardloont het de moeite om wat langer in Harvard
De meer dan 150 boeken op zes planken vertegenwoordigen eengrote verscheidenheid van universitaire onderwerpen: van degeschiedenis van universiteiten (The Humanities and theDynamics of Inclusion since World War II), over universitairmanagement (The College Administrator’s Survival Guide)tot de analyses over toelatingspraktijken voor zogenoemdetopuniversiteiten (The Chosen: The HiddenHistory of Admission and Exclusion at Harvard, Yale, andPrinceton). Te veel dus om alles door te nemen: ik beperk me totenkele meer recente publicaties.
“Higher” noch “education”
Wat in de eerste plaats opvalt onder de meest recente boekenzijn een aantal zeer kritische stemmen over het huidige Amerikaanseonderwijssysteem: de ondertitel van Higher Education? issprekend: How Colleges are Wasting Our Money and Failing ourKids and What We Can Do About It (New York: Times Books,2010). Volgens de auteur, Andrew Hacker, professor emeritus dieregelmatig bijdragen schrijft voor New York Review ofBooks, gaat het in vele universitaire instellingen noch over”higher” noch over “education”. Ook aan de zogenoemdetopuniversiteiten zijn heel wat professoren niet in onderwijsgeïnteresseerd zijn en worden de colleges door tijdelijkeassistenten gegeven terwijl de professoren met de hogeinschrijvingsgelden op sabbatical kunnen gaan.
De auteur steekt de draak met colleges en onderwijsprogramma’szoals “ornamental horticulture”, “poultry sciences”, “equinescience and management”, die nog weinig met echte opleiding begaanzijn. Hij onderzoekt ook de relatie tussen de hogeinschrijvingsgelden, de universitaire sportclubs en deuiteindelijke onderwijskwaliteit van specifieke instellingen. “Hetprobleem vandaag is dat te veel onderwijs streeft naar kanaaldenken in strakke academische groeven.” Ook al klinkt zijn analysenegatief, toch houdt hij een sterk pleidooi voor een herontdekkingvan onderwijs op zich waarbij studenten “geconfronteerd worden metproblemen waaraan ze nog nooit gedacht hadden; [onderwijs] dat henaanspoort om creatieve en onderzoekende geesten te zijn, zonderzich steeds te moeten zorgen maken over hun resultaten”.
Er zijn nog andere kritische geluiden. Een analytisch sterk werkis The Marketplace of Ideas: Reform and Resistance in theAmerican University (New York: W.W. Norton, 2010) door LouisMenand, professor Engels aan Harvard University. In een viertalzelf-kritische essays behandelt hij onderwerpen zoals”Interdisciplinarity and anxiety” over de angsten die samengaan metinterdisciplinair onderzoek, of “Why do professors all think alike”over hoe het huidige systeem grotere conformiteit tussenprofessoren vergt en teweeg brengt.
Hij heeft ook een duidelijke boodschap voor de plaats van humanewetenschappen waaraan verweten wordt dat ze voortdurend delegitimiteit van heel wat onderzoek in vraag stellen: volgens hemis dit onderdeel van de universiteit “pursuing an ongoing inquiryinto the limits of inquiry. And it is not just asking questionsabout knowledge; it is creating knowledge by asking the questions.Skepticism about the forms of knowledge is itself a form ofknowledge”.
De top bepaalt de top
Een heel ander genre is How Professors Think: Inside theCurious World of Academic Judgment (Cambridge, Mass.: HarvardUniv. Press, 2009) van Michèle Lamont, professor sociologie aanHarvard universiteit. Het is een scherpe analyse over”excellentie”: hoe professoren elkaars werk evalueren en welke(institutionele maar ook emotionele) factoren meespelen in ditcomplexe gebeuren. Het verscheen inmiddels in paperback en had ookal heel wat weerklank in Europa.
Onder dezelfde categorie van academische evaluaties kan men ookhet recente artikel plaatsen van Malcolm Gladwell: “The Order ofThings: What college rankings really tell us” (The NewYorker, 14 February 2011). In een ontnuchterende analyse laatde auteur zien hoe university rankings verschillendevariabelen gebruiken en hoe het gewicht van deze variabelen sterkde volgorde van de ranking bepalen: “Who comes out on top,in any ranking system, is really about who is doing theranking”.
Wellicht het meest creatieve en ook invloedrijke boek isCrisis on Campus: A Bold Plan for Reforming Our Colleges andUniversities (New York: Alfred A, Knopf, 2010) door Mark C.Taylor, hoofd van het Religie Department aan Columbia universiteit.Het boek groeide uit een opiniestuk “End the University as We KnowIt” dat hij op 27 april 2009 schreef voor The New YorkTimes. De blog op de internet versie van de krant moest deeerste dag al gesloten worden omdat er meer dan 500 bloggers eenreactie hadden geschreven. In zijn boek werkt Taylor elk van de zesvoorstellen uit die hij in zijn artikel had aangehaald, zoals”schaf de permanente departementen af”, “voer een verplichtemeritaat in”, “wijzig het traditionele proefschrift”.
Financiële onderwijscrisis
Crisis on Campus is in de eerste plaats de uiting vaneen diepe bezorgdheid over de huidige crisis in het Amerikaanseonderwijssysteem. Het financiële aspect neemt daarin eenbelangrijke plaats. De financiële crisis heeft een grote invloedgehad op de universitaire instellingen omdat zij sinds de jaren1990 overgegaan zijn tot risicovolle beleggingen. Volgens sommigeeconomen zouden 2/3 van 700 geanalyseerde privé instellingen voorhoger onderwijs zich in een financiële gevarenzone bevinden.
Dat heeft ook vele gevolgen voor de studenten: een Congresrapport van 2009 gaf aan dat sinds 1981 de gemiddelde kost van 4jaar universitaire studies met 202% toegenomen is en deverbruikersprijs index met 80%. Taylor geeft aan hoe de kost in devolgende tien jaar nog zal verdubbelen. Gaat het hoger onderwijsnog wel voldoende toegankelijk blijven?
Een andere bezorgdheid van de auteur is het overaanbod van (tegespecialiseerde) doctoraten in de humane wetenschappen terwijl erslechts een beperkt aantal universitaire plaatsen beschikbaar zijnen zullen zijn. Als alternatief voor proefschriften in boekvormstelt hij voor dat een variatie aan multimedia gebruikt wordt zodatdoctoraatstudenten ook nieuwe vaardigheden leren met een bredertoekomstperspectief.
Maar Taylor wijst ook concrete richtingen aan voor eentoekomstgerichte universiteit: daarin neemt de hele netwerk cultuurmet “networking knowledge” een belangrijke plaats in.Hijzelf heeft actief meegewerkt aan de ontwikkeling van netwerkonderwijs en biedt een duidelijk overzicht van de wezenlijkeonderwijsveranderingen die hiermee verbonden zijn. Hij eindigt zijnboek met de verbeelding van de “Class of 2020” waarbij een zekereLuke islamitische cultuur gaat studeren aan de New York UniversityAbu Dhabi, waar de mogelijkheden voor interdisciplinair enafstandsonderwijs op dat ogenblik het best ontwikkeld zijn.
Open access college volgen
Dat zijn verbeeldingen niet ver van de realiteit staan blijktuit Ben Wildavsky, The Great Brain Race: How GlobalUniversities Are Reshaping the World (Princeton Univ. Press,2010). Het bevat een zeer goede analyse van zowel de ontwikkelingenin hoger onderwijs in China, India en het Midden Oosten als desatelliet universiteiten van Amerikaanse of Europese instellingenin Abu Dhabi, Singapore of Zuid-Afrika. [Zie
Een andere verwerkelijking van verbeelding is het meest recentevan al deze boeken: Taylor Walsh, Unlocking the Gates: How andWhy Leading Universities Are Opening Up Access to TheirCourses (Princeton: Princeton Univ. Press, 2011). Het is eenvan de eerste overzichtsanalyses over kwaliteitscolleges diebekende universiteiten zoals MIT, Berkeley en Yale gratis onlineaanbieden zonder dat er een credit of diploma aan verbonden is. Infeite herontdekken deze instellingen in een nieuwe vorm praktijkenvan de publieke universiteit die al eeuwen toegepast worden in deCollège de France in Parijs, waar alle colleges tot op de dag vanvandaag publiekelijk toegankelijk zijn.
Onzekere studenten
Deze positieve geluiden riskeren echter de concrete problemenvan studenten te overschaduwen. Een werk dat al enkele jaren oud ismaar niet aan actualiteit ingeboet heeft en niet voor niets inmeerdere exemplaren aanwezig: College of theOverwhelmed: The Campus Mental Health Crisis and What to DoAbout It (San Francisco: Jossey-Bass, 2004) door RichardKadison, professor geneeskunde Harvard University met medewerkingvan Theresa Foy DiGeronimo. Het betreft een van de minder besprokenonderwerpen aan vele universitaire instellingen: de mentalegezondheid van studenten. De groeiende onzekerheid waarin dehuidige studentengeneratie leeft leidt tot een toenemend aantalzelfdestructieve mechanismes zoals depressie, anorexia,zelfmutilatie, en zelfmoord, vooral bij meisjesstudenten. Datstress en de lage emotionele gezondheid van studenten een toenemendprobleem is bleek ook uit twee uitvoerige artikels die The NewYork Times op 27 januari jl. aan dit onderwerp wijdde.
Richard Kadison heeft zich in deze problemen verdiept en naastanalyse reikt hij in zijn boek ook concrete institutioneleoplossingen aan (zie ook “Why Are Students
Deze werken zijn misschien niet allemaal onmiddellijk vantoepassing op de Europese situatie, maar ze bieden voldoende stofom op een andere manier naar Europees universitair onderwijs tekijken. U zal wel begrijpen dat ik niet met lege handen deboekwinkel ben buiten gestapt.
Nicolas Standaert, is hoogleraar sinologie aan de K.U.Leuven en Erasmus lecturer on the History and Civilization of theNetherlands and Flanders aan Harvard University (2011)
