Gebouwen pimpen met korstmos

Nieuws | de redactie

15 december 2011 | Op donderdag 8 december werden in Naturalis voor de tweede keer de Designers en Artist for Genomics-Awards uitgereikt. Kunstenaars en Genomics-centra in Nederland, twee partijen die elkaar anders niet snel zouden treffen. ScienceGuide-columnist Eva Teuling was erbij.

“Tijdens de Designers en Artists for Genomics-Awards in hetLeidse Naturalis presenteerden onderzoekers én kunstenaars samenhun plannen, variërend van pratende planten, een urine-meet-systeemen de oplossing voor lelijke betonnen gebouwen.

Mensenrechten in schimmels

Eén van de mooiste voorstellen vond ik die van Charlotte Jarvissamen met het Netherlands Proteomics Centre. Zij willen genetischgemodificeerde schimmels maken, waarbij in het genoom van deschimmel de Universele Verklaring van de Rechten van de Mensgeschreven staat. Vervolgens willen ze appels besmetten met dezeschimmel en deze versturen naar Genomics-centra over de helewereld.

Als verschillende instituten het genoom van de schimmelsequencen, kan de hele wereld kennis nemen van de belangrijkeboodschap. Dit plan viel helaas niet in de prijzen, misschien welomdat het over de wereld sturen van genetisch gemodificeerdeschimmels aan de nodige regels gebonden is.

Korstmos op Leids laboratorium

Eén van de prijswinnaars was Lionet Billiet samen met hetKluyver Center, die  het plan hebben om met behulp vankorstmossen (lichenen) lelijke gebouwen een beetje op tefleuren. Lichenen zijn symbioses tussen schimmels en algen die vaakop stenen groeien, en hebben een karakteristieke gele kleur. Hetidee van de kunstenaar is om deze schimmels op grote schaal toe tepassen op lelijke grijze betonnen (universiteits)gebouwen (zieplaatje boven van het biologisch laboratorium in Leiden) om ze zoeen beetje op te fleuren. Ook kunnen lichenen functioneren alsbiosensor voor vervuiling. Helaas groeien ze erg langzaam, dus dejury wenst het team veel geduld met het realiseren van hunplan concrete lichen.

Een ander winnend plan heet Edible Time Machine engaat in op huidig onderzoek naar de relatie tussen voeding,levensstijl, gezondheid en veroudering. De onderzoekers van hetNetherlands Institute for Healthy Aging in Leiden hebben samen metde kunstenaars een vijftal recepten samengesteld waarvan ze denkendat de verouderende bevolking dit over 50 jaar gaat eten. Dit isgebaseerd op onderzoek naar voedingspatronen van mensen die heeloud worden. Verder viel een project met pratende planten in deprijzen, en een plan om urine te gebruiken als monitor voor eengezonde levensstijl.

Biokunst springlevend

De jury reikte vier prijzen van 25.000 euro uit, waarmee deteams hun plannen kunnen gaan realiseren. De resultaten hiervanzijn vanaf juni 2012 in Naturalis te zien. Ik verwacht eenrestaurant waarin de 5 menu’s geserveerd worden, een opstellingwaarin de bezoeker zijn eigen urine kan analyseren, pratendeplanten en brokken beton gedecoreerd met schimmels, maar dekunstenaars hebben hier misschien zelf hele andere ideeën over. Deprachtige inzendingen laten maar weer eens zien dat biokunst,letterlijk en figuurlijk, springlevend is.”

De Designers and Artists for Genomics Awards is eeninitiatief van het Netherlands Genomics Initiative (NGI)en WaagSociety, samen met Naturalis, en het Center forSociety and the Life Sciences (CSG). Deze wedstrijd is eenstimulans om de samenwerking tussen wetenschappers en kunstenaars,mogelijk te maken. Na een succesvolle eerste editie in 2010 werdenop 8 december in Naturalis, Leiden, de prijzen voor de tweedeeditie uitgereikt.

Eerdere columns van Eva Teuling leest uhier.