Goed bestuur zwak in HBO

Nieuws | de redactie
18 april 2012 | Hogescholen houden zich niet erg aan hun eigen code voor ‘goed bestuur’. Topbestuurders weten niet dat de wet en zo’n code eisen aan hen stellen. Openheid over de beloningen wordt vaak niet correct gevolgd. “Onacceptabel” zegt Thom de Graaf.

De vijfjaarlijkse evaluatie van de branchecode (hierte lezen) van het HBO voor het eigen zorgvuldige en goede bestuurlevert een ontluisterend beeld. Prof. Cor van Montfort (UvT enAlgemene Rekenkamer) presenteerde de analyses en conclusies vandeze evaluatie en draaide er niet omheen.

Onderwijskwaliteit niet in branchecode

Zo zei hij dat tot zijn verbazing nergens in de branchecode hetwoord ‘onderwijs’ of ‘kwaliteit van het onderwijs’ voorkwam. Enjuist dat moet volgens hem expliciet worden vastgelegd: “Dat deraad van toezicht bij zijn werkzaamheden de kwaliteit van hetonderwijs en onderzoek centraal stelt.”

Commissievoorzitter Van Montfort zegt dan ook dat “de code nietdoet wat men ervan zou mogen verwachten.”Tegen ScienceGuide  zei hij, dat dit inclusiefde wezenlijke rol van de lectoraten bezien moet worden. De rol vanlectoren raakt namelijk ook de snelle ontplooiing van de relatiesvan het HBO met zijn omgeving: bedrijfsleven, universiteiten,internationale fondsen en onderzoeksprojecten.

De Raden van Toezicht hebben op dit terrein nauwelijks of geenweet van of inzicht in de mogelijke risico’s en ethische perikelenrond belangenverstrengeling en financiële deelnemingen. Debranchecode voorziet niet in heldere normen of het besef van denoodzaak daarvan.

Geen transparantie over beloningen

Het kan dan bijna niet verbazen dat 18 van 38 hogescholen nietvoldoen aan de governance afspraken die zij zelf hebben gemaakt,bijna 50% van de HBO-instellingen. Van Montfort erkende dat het dansoms ook gaat om gemiste formele vereisten, maar ook om veelzwaardere punten, inclusief de afspraken over de transparantie vanbeloningen van de top.

Dat is daarom zo pijnlijk, omdat de toenmalige voorzitter van deHBO-raad Guusje ter Horst, in januari 2011 meldde dat op juist ditpunt scherpe afspraken waren gemaakt. Alles zou open zijn.”Over twee maanden ligt er een overzicht van wat bestuurdersverdienen. Transparant, duidelijk. Klaar!”

“Het kan en het moet beter”, zegt Van Montfort dan ook. En zijnboodschap is zo hard dat de HBO-raad nog voor de zomer alleinstellingen zal dwingen alle missers alsnog te corrigeren.

Code heeft geen tanden

Dat zal overigens alleen op grond van een moreel appèl kunnen.Want Van Montfort c.s. constateren dat de code “geen tanden heeft.”Niet alleen zijn er geen sancties voor wie blijvend aan hetrommelen is, er is ook geen sprake van  “gemeenschappelijkgedragen normen en waarden van wat goed bestuur in hogeronderwijs.”

HBO-raad voorziiter Thom de Graaf zei tegenScienceGuide  dat dit ontbreken van “een gevoel van’deze code is van ons en gaat over onszelf’ ergerlijk is.  HetHBO is in deze tijd toch al een heel kwetsbare sector. De discussiemoet daarbij gaan over de kwaliteit. Gedoe als dit over degovernance en deze verantwoordelijkheden kunnen we echt nietgebruiken.”

Geen weet van de code

De commissie Van Montfort had geconstateerd, dat er een grotedivergentie bestaat binnen het HBO op dit terrein. Sommigetoezichthouders reageren meewarig en blasé op de eisen van debranchecode. Zij zien dit als iets dat anderen hen opleggen,primair de HBO-raad of de minister.

Anderen zijn benoemd zonder ooit gehoord te hebben van de eisenuit de wet en deze branchecode aan hun taak enverantwoordelijkheden. Weer anderen nemen deze juist buitengewoonernstig en zorgen dat hun hogeschool scherp gehouden wordt op allecruciale thema’s.

De nu noodzakelijke aanpak heeft men in elk geval helder inbeeld. Thom de Graaf bezwoer dat voor de zomer alle aanbevelingenvan deze evaluatie door alle hogescholen zullen zijn doorgevoerd.Hij had met Halbe Zijlstra contact gehad en beiden waren positiefover de conclusie dat de code in de WHW een wettelijke erkenningzou moeten ontvangen. Dat is ook in andere sectoren al langer goedgebruik en dwingt de Raden van Toezicht tot heldere, gezamenlijkenormen en besef van hun wettelijke plichten.

Laat zien dat je als sector serieus bent

Dat bleek uit de hartenkreet van het commissielid, DianaMonissen, voorzitter van De Friesland Zorgverzekeraar. Zij was alstopvrouw van VWS nauw betrokken bij de branchecode in deze sector.Haar oproep was: “Zorg dat je laat zien als sector dat je hierserieus bent, dat je beseft dat hier een publieke taak door jouwaargemaakt wordt. Ik was verbijsterd te merken dat er leden van deRaden van Toezicht waren in het HBO die niets wisten van hetbestaan van deze code.”

Het volledige rapport leest u hier. En u leest hieronder de namen van de hogescholen die rond de branchecode volledigvoldoen aan de eisen die zij samen hebben gesteld voor ‘goedbestuur’:

– Hogeschool Utrecht
– Haagse Hogeschool
– Hogeschool van Arnhem en Nijmegen
– Christelijke Hogeschool Windesheim
– Stenden Hogeschool
– Hogeschool der Kunsten Den Haag
– Fontys Hogescholen
– Gereformeerde Hogeschool Zwolle
– Hogeschool Edith Stein
– Hogeschool Van Hall/Larenstein
– Noordelijke Hogeschool Leeuwarden
– NHTV
– Saxion
– Hogeschool Rotterdam
– Hogeschool Inholland
– Hanzehogeschool Groningen
– Aeres Groep
– Christelijke Hogeschool Ede
– Amsterdamse Hogeschool voor de Kunsten

– Hogeschool Leiden
– Hogeschool De Kempel
– Hogeschool Iselinge
– Driestar Hogeschool
– Artez
– Hogeschool Ipabo
– Hogeschool van Amsterdam
– Avans Hogeschool
– Zuyd Hogeschool
– Hogeschool voor de Kunsten Utrecht


«
Schrijf je in voor onze nieuwsbrief
ScienceGuide is bij wet verplicht je toestemming te vragen voor het gebruik van cookies.
Lees hier over ons cookiebeleid en klik op OK om akkoord te gaan
OK