HBO en WO vrezen politiek succes

Nieuws | de redactie
17 augustus 2012 | Het afstoppen van de langstudeerboete lijkt een triomf van het hele HO over de gedoogcoalitie. Maar de colleges van bestuur zijn eigenlijk bevreesd voor het effect. Zij zien de rekening al bij henzelf belanden. Misschien hadden ze wel niet zo veel tegen de boete, blijkt nu.

Op de valreep van het politiek succes maken de koepels eenschielijk terugtrekkende beweging. Natuurlijk moet delangstudeerboete weg, maar….. ScienceGuide verneemtzelfs, dat heel wat HO-bestuurders onderling erkennen, dat zij delangstudeerboete zo gek nog niet vinden en in elk geval verre teverkiezen boven een sociaal leenstelsel. Hoe kan dat?

Zorgvuldig gebeuren

De gezamenlijke reactie van HBO-raad en VSNU op de actuelesituatie is er een om op de punt van de tong te proeven en als eenmooie, belegen wijn door de mond te doen rollen, alvorens deze tesavoureren.  “Als de boete wordtafgeschaft moet dat zorgvuldig gebeuren. Anders ontstaat nieuweschade.” Want de instellingen zien de bui al hangen.

De boete bestond van den beginne uit twee soorten korting op deHO-uitgaven: een collegegeldverhoging voor trage studenten en eengreep in de kas bij HBO en WO naar rato van het aantal tragestudenten per instelling. Die laatste korting heeft de Raad vanState laten schrappen door OCW en deze werd toen vervangen door eenkaasschaaf over alle instellingen à €180 mln. Inhoudelijk wasdaarmee de verbinding met het terugdringen van het aantal te tragestudenten doorgeknipt.  

De opbrengsten van deze ingrepen zouden worden ingezet om na’Veerman’ nu ‘Van Vught’ te betalen. De instellingen krijgen voorhun prestaties bij profilering en zwaartepuntvorming dus geld uitde eigen zak herverdeeld. Dat is dus geen bezuiniging, zoals graagverspreid wordt [“Deze korting staat in de begroting van OCWopgevoerd onder de titel ‘efficiencykorting’,” meldt de HBO-raadbijvoorbeeld], maar een reallocatie via ‘Van Vught’.

Uiteraard positief

Daar zit meteen de ‘snag’. De instellingen hadden al langgerekend op het mislukken van het verzet van de studenten en huneigen bijval daarvan. De extra opbrengst van hogere collegegelden – want dat is wat de langstudeerboete feitelijk inhield -hadden ze als het ware al uitgegeven in hun meerjarenramingen. Desupport voor het studentenverzet was dus als het ware verpakt in devurige bede dat dit niet zo mogen slagen.

De stap van CDA-leider Buma heeft de ‘bobo’s’ van HBO en WO dan ookonthutst. Hij wil af van zinledige discussies over instrumenten dieniet werken en de fundamentele discussie over kennis enHO-investeringen weer centraal op de agenda. “Nu lijkt het erop dateen meerderheid in de Kamer de boete alsnog en wel zo spoedigmogelijk wil afschaffen. De VSNU en de HBO-raad zijn hier uiteraardpositief over maar pleiten ervoor de afschaffing goed tedoordenken,” zo laten zij samen ‘uiteraard positief’ weten.

Inkomsten misgelopen

De HBO-raad is nog openhartiger: “Met de invoering van de boetevanaf studiejaar 2012/2013 ontvangen de instellingen van hunlangstudeerders een hoger collegegeld. In 2012 staat daar een evengrote bezuiniging van de overheid op  de rijksbijdragetegenover. Vervalt de boete dan lopen de universiteiten enhogescholen in 2012 M€ 62 aan inkomsten mis, tenzij OCWtezelfdertijd de verlaging van de rijksbijdrage terugdraait.”

Dit verklaart meteen de negatieve reactie van bijvoorbeeldHBO-bestuurder Marcel Wintels op de stap van zijn partijgenoot – enonlangs nog lijsttrekker-concurrent – Buma bij de langstudeerboete.Hij liet zelfs merken de buitengewoon aangebrande reactie vanstaatssecretaris Zijlstra begrijpelijk te vinden. De vraag naar dedekking van de stop met de boete is blijkbaar vooral een naar dedekking van de eigen geplande inkomsten. Het is begrijpelijkerwijsgeen plezierig vooruitzicht voor sommige HO-bestuurders, dat zijstraks de rekening zouden ophoesten voor het welslagen van deacties van de studenten waar zij achter zeiden te staan.

Eenmalig 0,2%

Realiter is dat overigens niet aan de orde. De Kamer kan destaatssecretaris vragen voor het eenmalige tekort van €62 mln in2012 een budgettechnische overboeking aan te brengen, zoals zeergebruikelijk is in het Haagse bij zulke marginale financiëleverschuivingen. De HBO-raad meldt zelfs, dat de prijscompensatieaan de instellingen zo’n €42 mln bedragen zal en daarmee zou altweederde van het bedrag bijna moeiteloos gedekt zijn. Een echte meevaller is dat voor de bij het spoeddebathierover betrokken Kamerleden.

In de loop van 2013 zou het (nieuwe) kabinet dan een eenmalige,incidentele nadere dekking moeten aanbrengen voor zo’n ‘kasschuif’.In het licht van de 29 miljard structureel, die volgens het CPBdoor Rutte-II of Roemer-I moet worden gevonden voor 2017, zit daarhet probleem niet. €62 mln is niet meer dan 0,2% van €29 mld. Hetis dus gewoon de vraag of de betrokkenen het willen om af te komenvan “de gehate langstudeerboete,” om een partijgenoot en voorgangervan de staatssecretaris aan te halen.


«
Schrijf je in voor onze nieuwsbrief
ScienceGuide is bij wet verplicht je toestemming te vragen voor het gebruik van cookies.
Lees hier over ons cookiebeleid en klik op OK om akkoord te gaan
OK