Kentering in WO

Nieuws | de redactie
14 november 2013 | De universiteiten komen met een eigen ‘lerarenagenda’. “Het aantal belangstellende studenten loopt terug. Er zijn grote tekorten ontstaan. De instellingen maken zich hier grote zorgen over en voelen zich hier medeverantwoordelijk voor,” erkent de VSNU.

Men draait er nu niet omheen. Minister Bussemaker onderstreepte tegenover ScienceGuide al haar overtuiging, dat “de VSNU nu veel gevoel van urgentie kent bij de ULO’s en ook bij de Academische Pabo. Deze moeten beslist doorgaan, al mag het niveau daarvan nog verder omhoog.” Dat blijkt nu ook uit de duiding die de universiteiten zelf geven aan hun nieuwe agenda.

VSNU-voorzitter Karl Dittrich erkent dat “de lerarenopleidingen bij ons gestold leken. Het tekort aan leraren ging aan ons wat voorbij.” VU-rector Van der Duyn Schouten zei het zo: “We hebben het vak te lang laten verslonzen als universiteiten. Deze agenda komt natuurlijk erg laat. Wij moeten met onze mensen en onze faculteiten ons veel meer wilen bezig houden met het onderwijs in PO en VO. Het is wel een teken, dat het laatste boek uit een universiteit, dat in de scholen echt gebruikt wordt, dat economieboek van Arnold Heertje is geweest.”

Onvoldoende instroom, beperkte begeleiding

De VSNU-agenda geeft deze trend zo aan: “Universiteiten hebben van oudsher een maatschappelijke verantwoordelijkheid voor het opleiden van onder meer artsen, rechters, advocaten en leraren. Deze laatste, de beroepsgroep van leraren, staat vooral in het voortgezet onderwijs al jaren onder druk vanwege teruglopende aantallen belangstellende studenten om aan de behoefte te kunnen voldoen. De vergrijzing van het huidige lerarenbestand heeft tot gevolg dat de komende jaren een grote groep academische leraren het beroep gaat verlaten.”

“De instroom van nieuwe goed gekwalificeerde leraren voor talen en bèta- en techniekvakken is onvoldoende om dit verlies te compenseren. Geconfronteerd met beperkte begeleiding en een gebrek aan carrièreperspectief houdt bovendien een deel van de nieuwkomers het na een paar jaar weer voor gezien.”

Bij de academische leraren is het vooral Eerst de Klas dat weet te zorgen voor steeds meer excellente jonge docenten, vooral ook in de tekortvakken. “Daar komt fors meer instroom en ook het Traineeship-project gaat op die manier aan het werk,” zei Bussemaker al.

Kentering gaande in kleine vijver

In de agenda van de VSNU wordt dan ook gesproken over een opschaling van deze twee programma’s om hun impact fors te vergroten. En dat is nodig. “Het lukt de universiteiten nog te weinig om, ondanks een sterke groei de afgelopen jaren, voldoende studenten, promovendi en zijinstromers te interesseren voor een lerarenopleiding.”

“Daarnaast is er sprake van een groot aantal verschillende opleidingswegen, wat enerzijds flexibiliteit en anderzijds onoverzichtelijkheid genereert. In een fors aantal bètavakken en in de moderne talen bestaat een groot tekort aan universitair opgeleide leraren. Weliswaar lijkt er sprake te zijn van een kentering in de aanmelding van studenten voor deze domeinen, maar dat lost de acute problematiek voorlopig niet op. De lerarenopleidingen hebben voor deze vakken een kleine vijver waarin gevist moet worden.”

Tekort en grote uitval

De universiteiten geven aan dat er voor succesvolle loopbanen niettemin veel kansen bestaan in de komende jaren. “Naar verwachting zal het lerarentekort (op macroniveau) in 2016 opgelopen zijn tot ongeveer 2200 fte. In het eerstegraadsgebied zal vooral in de bètavakken (natuurkunde, scheikunde, wiskunde) en de talen (Nederlands, Engels, Frans en Duits) het benodigde aanbod van leraren met een eerstegraadsbevoegdheid onvoldoende aansluiten bij de vraag. Daarnaast blijkt uit recent onderzoek dat 30% van de beginnende leraren in het voortgezet onderwijs, vooral (on)bevoegden, in de eerste drie jaar hun eerste baan verlaten.”

Een actieplan met verschillende lijnen en een eerste stap naar concrete uitvoering is daartoe opgesteld. Men sluit daarbij nauw aan bij de lerarenagenda van de minister. Nieuwe ‘prestatieafspraken willen de universiteiten hier niet over maken met OCW.


«
Schrijf je in voor onze nieuwsbrief
ScienceGuide is bij wet verplicht je toestemming te vragen voor het gebruik van cookies.
Lees hier over ons cookiebeleid en klik op OK om akkoord te gaan
OK