Middeleeuws Nederlands tot leven

Nieuws | de redactie
7 januari 2014 | Hoe klonken de spreuken, gedichten en liedjes van onze voorouders in de middeleeuwen eigenlijk? Dat is nu geen geheim meer, dankzij een app die is ontwikkeld door Frits van Oostrom: Vogala. Zijn app wekt bekende Middelnederlandse teksten tot leven voor vandaag en is gratis te downloaden.

De app bevat ruim dertig fragmenten: van het ‘oudste gedicht’ Hebban olla vogala nestas hagunnan en ‘Van den vos Reynaerde’ tot Bijbelteksten en liederen over onder meer de moord op Floris V, tot aan een mystiek visioen van Hadewijch. Ook het prachtige Oudfries en het middeleeuwse Limburgs van de grote dichter Hendrik van Veldeke zijn te beluisteren.

De app laat de gebruiker tijdens de voordracht via een ‘karaoke’-presentatie meelezen met de oude tekst plus een parallelle vertaling in modern Nederlands. Van Oostroms Vogala zal geregeld verrijkt worden met nieuwe teksten en opnames. 

Levende taal uit verleden

Onderzoekers naar de middeleeuwse Nederlandse letterkunde uit Nederland en Vlaanderen spraken voor de app Middeleeuwse Nederlandse teksten in. Daarbij deden zij nog iets. Zij begeleidden gastoptredens van mensen als Menno Bentveld, onder andere bekend van Vroege vogels, met fragmenten uit ‘Der naturen bloeme’ van Jacob van Maerlant. De tekenaar van Fokke & Sukke, Jean-Marc van Tol, mocht komische teksten uit oudste letterkunde inspreken en Mieke van der Weij doet de monologen van Sanderijn, uit het abel spel van Lanseloet van Denemerken.

Hun vertolking maakt van het middeleeuwse Nederlands weer een levende taal. Ineens blijkt deze lang niet zo moeilijk te volgen als het op schrift kan lijken. Vrijwel al deze teksten waren destijds als teksten voor een voordracht bedoeld en via de app keren zij zo als het ware terug naar hun oorsprong. De app bevat daarbij bovendien ook afbeeldingen van de oorspronkelijke handschriften.

Vogala is vooralsnog alleen gratis te downloaden voor de i-pad. Later volgen wellicht andere formaten en besturingssystemen. Over de oorsprong van het ‘olla vogala’ gedicht werd enige jaren geleden nog driftig gediscussieerd. Van Oostrom legde daar op ScienceGuide toen een eigen gedachte bij, voortbouwend op zijn grote overzichtsboek ‘Stemmen op schrift’. 


«
Schrijf je in voor onze nieuwsbrief
ScienceGuide is bij wet verplicht je toestemming te vragen voor het gebruik van cookies.
Lees hier over ons cookiebeleid en klik op OK om akkoord te gaan
OK