Nieuwe ozonvernietigers ontdekt
Een internationaal onderzoeksteam, onder wie prof. dr. Thomas Röckmann van de Universiteit Utrecht, heeft in de atmosfeer vier nog niet eerder ontdekte stoffen aangetroffen die de ozonlaag aantasten. De onderzoekers wisten de vier stoffen op te sporen dankzij een nieuwe, door hen ontwikkelde, uiterst gevoelige meettechniek.
Drie van de stoffen zijn cfk’s (chloorfluorkoolstofverbinding) die vroeger onder meer veel in spuitbussen werden gebruikt. In 1989 is het gebruik van cfk’s succesvol teruggedrongen omdat zij de ozonlaag ernstig aantasten, gevolgd door een algeheel verbod in 2010. De vierde stof is een hcfk (hydrochloorfluorkoolstofverbinding).
Professor in Russisch spionagevliegtuig
De levensduur van de vier niet eerder in de atmosfeer ontdekte gassen en hun effect op de ozonlaag werd bepaald met luchtmonsters uit de stratosfeer. De Utrechtse hoogleraar prof. dr. Thomas Röckmann nam luchtmonsters met een voormalig Russisch spionagevliegtuig dat 21 kilometer hoog kan vliegen. De drie cfk’s hebben een levensduur variërend van 35 tot 51 jaar. Bovendien behoren ze alle drie tot de categorie ‘sterke ozonvernietigers’.
“Gelukkig hebben we deze stoffen ontdekt nu ze nog in zeer kleine hoeveelheden aanwezig zijn, waardoor het effect op de ozonlaag verwaarloosbaar is. Maar in totaal is van deze vier stoffen al meer dan 74.000 ton in de atmosfeer terechtgekomen en van twee van de vier stoffen neemt de concentratie nog steeds significant toe”, licht Röckmann toe.
Wat de bronnen van deze vier tot nu toe onbekende gassen zijn, is nog niet bekend. Mogelijk zijn het grondstoffen voor de productie van insecticiden of oplosmiddelen voor het reinigen van elektronische componenten, denken de onderzoekers. Kennelijk zijn er nog kleine gaten in de regels van het Montreal-protocol. “Onze ontdekking zal hopelijk snel tot maatregelen leiden, waardoor ook voor deze cfk’s alternatieve stoffen gebruikt gaan worden”, aldus Röckmann.
