Zet tegen publicatiedruk
VSNU, NWO en de KNAW hebben een nieuw Standard Evaluation Protocol 2015-2021 (SEP) aangeboden aan minister Bussemaker. De kwaliteit van het Nederlandse onderzoek aan universiteiten en de KNAW- en NWO-instituten wordt eens per zes jaar beoordeeld op basis van onderzoekvisitaties door panels van binnen- en buitenlandse experts en vakgenoten. De criteria en procedures daarvoor staan beschreven in het Standard Evaluation Protocol. Het protocol is nu herzien om het beter te laten aansluiten op de eisen die wetenschap en maatschappij nu stellen.
Productiviteit vervalt als criterium
Het aantal evaluatiecriteria wordt teruggebracht van vier naar drie. Deze drie zijn: wetenschappelijke kwaliteit, maatschappelijke relevantie en toekomstbestendigheid. Het vroegere criterium ‘productiviteit’ vervalt als zelfstandig criterium. Daarmee wordt ook gehoor gegeven aan de veel gehoorde kritiek, dat de druk om te publiceren in veel vakgebieden lijkt door te schieten. Het wegvallen van dit specifieke criterium geeft het kwalitatieve signaal dat ‘meer niet per se beter is’.
Minister Bussemaker vindt het een verstandig besluit om ‘productiviteit’ als criterium te laten vallen. “Hiermee wordt meer recht gedaan aan de drijfveer en essentie van wetenschap: nieuwsgierigheid naar waarom en hoe de dingen zijn zoals ze zijn. Productiviteit en snelheid mogen hier geen leidende factor in zijn”, zegt zij.
Ook blik op relevantie
Het nieuwe SEP neemt mee, dat de aandacht voor de maatschappelijke relevantie van wetenschappelijk onderzoek is toegenomen. De nieuwe beoordelingssystematiek sluit hierop aan door zowel de wetenschappelijke kwaliteit als de maatschappelijke relevantie te evalueren langs drie beoordelingsdimensies:
1) de onderzoekproducten, zoals tijdschriftartikelen, boeken, proefschriften en andersoortige output zoals datasets, designs, prototypen;
2) het gebruik van die producten, onder andere citaties van onderzoeksliteratuur, het gebruik van softwaretools, het gebruik van wetenschappelijke infrastructuur door wetenschappers of andere doelgroepen;
3) de blijken van erkenning uit de wetenschap en uit de maatschappij.
