Academische master aan het HBO
De NHTV is de eerste HBO-instelling die in ons land hiermee geheel zelfstandig een wetenschappelijke master aanbiedt. Studenten kunnen er sinds 2009 wetenschappelijk onderwijs volgen. Toen is gestart met de ontwikkeling van twee wetenschappelijke bacheloropleidingen: International Leisure Studies en Bachelor of Science Tourism.
Vanaf september 2012 kunnen studenten met een HBO-diploma al de academische premaster Leisure Studies volgen aan NHTV, die voorheen evenals de academische master Leisure Studies door Tilburg University werd aangeboden. Afgestudeerden van deze wo-bachelors en premaster kunnen naadloos doorstromen naar de academische master Leisure Studies.
Betekenis van vrijetijdservaring
De master Leisure Studies biedt een multidisciplinaire en sector-overstijgende benadering van de interactie tussen vraag en aanbod in de vrije tijd, met daarbij bijzondere aandacht voor de vormgeving en betekenis van vrijetijdservaringen. Deze integrale benadering komt tegemoet aan de toenemende dynamiek tussen sectoren van recreatie, toerisme, gastvrijheid, detailhandel, kunst en cultuur, events, sport, digitale media en entertainment.
De opleiding bereidt studenten voor op een loopbaan als toegepast onderzoeker, strategisch beleidsmedewerker, manager of stafmedewerker in een (semi)publieke of private organisatie, waarvoor een academisch denk- en werkniveau is vereist en waarin toepassing van hoogwaardige kennis centraal staat.
Met de academische bachelor en master Leisure Studies biedt NHTV vanaf september 2014 een integraal hoger onderwijs portfolio aan voor deze sector. Naast de academische opleidingen bestaat dit portfolio uit de hbo-bachelor Leisure Management en de hbo master Imagineering.
De hogeschool mag zich met de accreditatie van de academische master Leisure Studies het eerste World Leisure Centre of Excellence binnen Europa noemen en het derde in de wereld naast Vancouver Island University en Arizona State University. Deze centra maken onderdeel uit van de World Leisure Organization.
Collegevoorzitter schetst toekomst
In een toelichting gaat de collegevoorzitter Hein van Oorschot verder in op de deze nieuwe ontwikkeling in HBO-land. Hij verklaart nader het waarom van deze nieuwe academische master aan de NHTV en legt een aantal dillema’s bloot van het huidige HO-bestel. Zo krijgt de NHTV geen bekostiging van OCW voor deze opleiding.
Gevangenen van ons zelf
“De NVAO heeft besloten, dat NHTV Breda, als eerste Hbo-instelling, zelfstandig een wetenschappelijke masteropleiding (MSc) mag verzorgen. Daar ging veel aan vooraf, omdat dat de hoogste ‘reguliere’ wetenschappelijke opleiding is, die in Nederland bekend is.
Is daarmee de weg geopend voor HBO-instellingen om echte research-universiteiten te worden en heeft Nederland daar behoefte aan? Om die vraag te beantwoorden, moet je een aantal aspecten kritisch wegen. De huidige kennissamenleving is voorwaarde voor een succesvolle economische ontwikkeling. Wij moeten mensen opleiden, die in staat zijn om daaraan bij te dragen. Dat zijn vooral degenen, die hoger onderwijs volgen. Als je wil bijdragen, moet je niet alleen nieuwe producten kunnen ontwikkelen en nieuwe vindingen doen.
Veel beweging in HBO-land
Het is ook nodig dat je in staat bent om je inzicht te vergroten door zelf onderzoek te doen en te kunnen beoordelen. Niet alleen om fundamenteel wetenschappelijk, maar juist ook om direct toepasbaar onderzoek. Dat vooral HBO-instellingen bij dat onderzoek een belangrijke rol kunnen spelen, spreekt voor zich. Ze zijn immers vooral daarop gericht. Ligt de onderzoekslat goed? Omdat kennisontwikkeling en zekere onderzoeksvaardigheden dus voor HBO-studenten van belang zijn, beweegt er in HBO-land veel.
Ook de NVAO stelt daarom steeds hogere onderzoekseisen aan HBO-opleidingen. HBO-instellingen (en de NVAO) hebben de neiging om een antwoord op deze vraag te vinden in het nastreven van een universitaire onderzoekskwaliteit. Daar moeten we mee oppassen.
De kennis en methoden van fundamenteel onderzoek hoeven niet één op één gekopieerd te worden naar toegepast onderzoek. In toegepast onderzoek zit immers altijd meer doelstelling voor de te bereiken uitkomst. Dat wil niet zeggen, dat je je onderzoek kunt of moet manipuleren. Het is ook niet per se een zoektocht in een doolhof van onbekende werkelijkheid, waarbij de zuiverste principes van het fundamentele onderzoek gelden.
De rest komt ook in de praktijk
Dit geldt overigens ook voor universiteiten. Het aantal studenten aan een universiteit, dat opgeleid wordt voor fundamenteel onderzoek is op zijn meest 10% van die studentenpopulatie. Die rest komt ook gewoon in de praktijk van alle dag terecht. Het leren van hoogwaardige onderzoeksmethodieken en –principes is ook nuttig als oefening om de geest te scherpen en het denkvermogen te vergroten.
Echter, als we dat willen bereiken, kunnen we waarschijnlijk ook zonder moeite andere intellectuele uitdagingen bij onze studenten neerleggen. Wat dat betreft zijn we de gevangenen van onszelf en van de droom van wetenschappers. Je ziet dat ook bij de beoordelingen door de NVAO.
Steeds vaker worden universitaire hoogleraren ingezet om oordelen te vellen over HBO-opleidingen. Dit met ogen die minstens gekleurd zijn door de fundamentele onderzoekspraktijk. De vraag is of Nederland er daarmee wel komt. Bovendien staat de politieke wens om een grote instroom zonder al teveel selectie aan de poort in het HBO en het WO mogelijk te maken. Die wens spoort niet met de intellectuele vereisten, die voor fundamenteel onderzoek moeten worden gesteld. Het overdenken van dit totale programma is daarom noodzakelijk.
Uiterst selectief
Waarom biedt NHTV dan een MSc aan? Wat hierboven is betoogd mag terecht de vraag oproepen, waarom NHTV dan een wetenschappelijke Masteropleiding gaat aanbieden. Die vraag is terecht en er wordt dan ook zeer kritisch gekeken naar dit soort aanvragen van HBO-instellingen.
Niet alleen is een dergelijke opleiding niet eigen aan het HBO-profiel, maar HBO-instellingen krijgen er ook geen bekostiging voor, zoals universiteiten. Wetenschappelijke masters en hun onderzoek gaan bij HBO-instellingen dus ten koste van gelden, die voor onderwijs bestemd zijn. HBO-instellingen moeten daarmee dus uiterst selectief zijn.
Goede reden om het toch te doen is, dat op het desbetreffende werkterrein universiteiten eenvoudigweg geen master-opleiding aanbieden, terwijl daar wel behoefte aan is. Ofwel omdat ze het vakgebied niet interessant vinden, ofwel omdat de masteropleiding met een bepaald beroep is verweven, waarvoor wordt opgeleid aan HBO-instellingen.
Weemoedig over Veerman
Dat is bij de MSc van NHTV het geval. Als die kritische afweging is gemaakt en als de opleiding dan uiteindelijk aan de HBO-instelling wordt toegestaan, zou het trouwens ook voor de hand liggen om voor die opleiding de gewone universitaire bekostiging ter beschikking te stellen. Teveel researchers? Als we dit allemaal serieus nemen, zullen velen met weemoed denken aan het rapport van de commissie Veerman.
Deze commissie adviseerde om het aantal studenten, dat naar een (research-) universiteit gaat te normeren en de universiteiten de gelegenheid te geven om de studenten die zij toelaten ook stevig te selecteren. Voor andere jonge mensen met minder wetenschappelijke ambities is het HBO dan een uitstekend alternatief.
De consequenties van dat advies zijn jammer genoeg nooit aanvaard. Daardoor hebben we een rommelig systeem en verspillen veel geld aan hoger onderwijs, dat vaak niet geschikt is voor de degene die er aan deelneemt. Het sluitstuk van dit proces zou overigens zijn, dat ook HBO-instellingen kunnen selecteren. Niet iedere jongere is geschikt voor een hogere beroepsopleiding.”
Hein van Oorschot
voorzitter College van Bestuur NHTV Breda
