Krimp bedreigt haven
Paardenkoper, die tevens docent is aan de Hogeschool Rotterdam, deed onderzoek naar zeecontainervervoer van en naar de haven van Rotterdam tussen 1966 en 2010. Tot 1966 bestond het vervoer van en naar Rotterdam vooral uit bulktransport van en naar Duitsland. Door de komst van zeecontainers breidde dit transportnetwerk zich uit van Zuid-Frankrijk en Noord-Italië tot Zuid-Duitsland en Midden- en Oost-Europa.
Concurrentie tussen havens
De opkomst van containervervoer had ditzelfde effect in andere Europese havens, wat tot concurrentie tussen havens leidde. Liberalisering versnelde dit proces van netwerkuitbreiding. De concurrentie tussen de havens nam hierdoor nog meer toe.
In het proefschrift ‘The Port of Rotterdam and the maritime container. The rise and fall of Rotterdam’s hinterland (1966-210), dat Paardenkooper vorige week met succes verdedigde, stelt Paardenkoper dat een krimpend achterland een directe bedreiging vormt voor de Rotterdamse haven.
Zuid-Duitsland zwaartepunt
Allereerst komt dat omdat het industriële zwaartepunt van Duitsland van Noordrijn-Westfalen naar het snel industrialiserende Zuid-Duitsland aan het verschuiven is. Hierdoor neemt het aandeel van Rotterdam in het vervoer voor de Duitse industrie af. Ten tweede verschuift het economische zwaartepunt van Europa door de toenemende welvaart naar Polen, Slovakia en Tsjechië.
Er is een kans dat de distributiecentra die zich in de buurt van Duisburg bevinden daardoor naar de opkomende markten verhuizen, waar de Duitse havens van profiteren. Ten derde hebben de Duitse havens een groter aandeel in de achterlandgebieden van Rotterdam dan Rotterdam in die van de Duitse havens.
Kennelijk, zo concludeert Paardenkooper, heeft liberalisering niet geleid tot een gelijke concurrentie. Rotterdam is de eerste aanleghaven voor zeeschepen, waardoor containers een à twee dagen eerder arriveren dan in de Duitse havens. Een goede railverbinding zou een hoger aandeel voor Rotterdam mogelijk maken. Die verbinding, de aansluiting van de Betuweroute, is er nog niet, mede door de lobby van de Duitse havens.
