Zelf het heelal doorzoeken
Hanny van Arkel werd in 2008 wereldnieuws nadat zij via het project Galaxy Zoo een mysterieuze astronomische reflectienevel waarnam. Zij deed de ontdekking, omdat ze in opdracht van twee wetenschappers bezig was met het classificeren van miljoenen foto’s van de sterrenstelsels in het heelal.
Een eigen stripboek
Hanny maakte destijds uit van een groep enthousiaste geïnteresseerden, die een leuke hobby zagen in het identificeren van de verschillende hemellichamen, maar toen zij op een mysterieuze nevel stuitte, was ze op slag beroemd. Hanny’s Voorwerp werd het hemellichaam genoemd, dat zich op 700 miljoen lichtjaar van de aarde bevindt. De 25-jarige docent zat in De Wereld Draait Door, was onderwerp van meerdere wetenschappelijke publicaties en kreeg zelfs een eigen stripboek.
“Ik denk wel dat het goed voor het project is geweest om het voorwerp naar mij te vernoemen,” zegt Van Arkel tegen ScienceGuide lachend. “Het is toch een goed verhaal als de girl next door zoiets ontdekt.” Galaxy Zoo kende destijds slechts een selecte groep vrijwilligers, maar inmiddels doen er mensen van over de hele wereld en masse mee aan dergelijke ‘citizen science’ projecten.
“Het is nooit officieel zo georganiseerd, maar ik ben toch een beetje een ambassadeur geworden,” vertelt Van Arkel. “Ik vertel graag mijn verhaal op congressen op symposia en ik merk ook nog steeds, dat ik regelmatig heel enthousiaste mails krijg van mensen, die geïnspireerd door mijn verhaal zijn begonnen met een eigen onderzoeksproject.”
Grotere beweging
Inmiddels is Galaxy Zoo allang geen op zichzelf staand project meer. In de Citizen Science Alliance hebben wetenschappers en softwareontwikkelaars zich verenigd om nieuwe onderzoeksprojecten te ontwikkelen, waarbij de hulp van burgers zeer gewenst is. “Er zijn voorbeelden van onderzoek naar kankercellen tot dat naar het indexeren van pinguins,” zo vertelt Van Arkel.
Criterium voor zulk onderzoek is, dat het handwerk dat overgelaten moet worden aan burgers, niet ook met de computer gedaan kan worden. Verder worden alle verzoeken door Citizen Science Alliance in behandeling genomen. Zo kunt u nu via de portal Zooniverse helpen met het identificeren van het gezang van walvissen of van dagboeken van soldaten uit de Eerste Wereldoorlog.
Voor iedere liefhebber is het natuurlijk een droom dezelfde roem te vergaren als Hanny van Arkel. “Ik weet dat als er op basis van dit soort gegevens wetenschappelijk onderzoek verschijnt, er altijd credits worden gegeven aan de deelnemers aan het project. Een ander voorbeeld van iemand die echt een hemellichaam naar zich vernoemd kreeg of iets dergelijks ken ik eigenlijk niet. Daar ben ik nog wel naar op zoek eigenlijk.”
Leuke reacties van leerlingen
Eeuwige roem, optreden in De Wereld Draait Door en een eigen stripboek, het BN’er-schap is sommige mensen bij minder naar het hoofd gestegen. Hanny van Arkel richt zich echter vooral op haar ambassadeursfunctie en haar werk als docent biologie in Limburg.
Ook daar gebruikt ze haar ervaringen als ‘citizen scientist’. “Ik heb de laatste jaren steeds kort op een vaste plek gewerkt, maar ik vertel er natuurlijk wel altijd over. Vaak zijn de reacties erg leuk en geïnteresseerd en als ik vervolgens één of twee leerlingen ook echt geïnteresseerd krijg voor zo’n onderzoeksproject, ach, dan is dat alleen maar meegenomen.”
