Alan Turing filmheld
Een mooi voorbeeld is de beschrijving die in ‘the Independent’ wordt gegeven van de première van deze biopic van het tragisch gestorven genie, dat recent door Queen Elizabeth formeel een ‘koninklijk pardon’ kreeg voor zijn veroordeling in de jaren vijftig van de vorige eeuw. Over Cumberbatch’ acteerprestatie zijn alle kranten unisono. “It’s the performance of his career in what is also the best British film of the year.”
Lyrische kritiek
Ook tegenspeelster Keira Knightley wordt alom geroemd. “the part of female trailblazer suits her acting style,” schrijft de recensent van The Independent die The Imitation Game alvast op meerdere punten uitroept tot gedoodverfde Oscar-winnaar. “Whether it’s as a thriller, period piece, or social awareness movie, The Imitation Game follows the conventions and codes of filmmaking genre without slipping into cliché.”
Filmkenners zijn derhalve lyrisch, maar wat vindt de wetenschap van het portret van één van de grootste en tegelijkertijd meest tragische Britse genieën? Ook prof. Barry Cooper van de University of Leeds zag de verfilming van Turing’s leven. De professor wiskundige logica en schrijver van de biografie over het leven van Alan Turing laat tegen Dazed Digital zijn licht schijnen over de film.
Terechte keuze voor simplificatie
Cooper geeft toe dat hij zich soms oncomfortabel voelde als er wat creatief met de feiten werd omgesprongen, maar begon op een gegeven moment te begrijpen waar de filmmakers naartoe wilden. “he was trying to make what happens in the mind dramatic. It’s difficult when you know a lot about the history and science of something and then it’s turned into an artistic creation. There’s bound to be some adjustment of the literal elements, but I’m full of admiration for the job the filmmakers did.”
Dat er in de film zaken gesimplificeerd zijn, kan Cooper begrijpen. De film mikt op een breed publiek dat niet allemaal volledige kennis van computerwetenschap heeft. Zo wordt volgens Cooper wel makkelijk voorbij gegaan aan de ontwikkeling van enkele andere invloedrijke encryptiemachines en ontbreken enkele belangrijke personages. Cooper is echter mild. “If you’re going to serve the overarching truth of what happened you have make difficult decisions and sacrifice some detail.”
Cumberbatch excellente keuze
Over Benedict Cumberbatch als vertolker van Turing is Cooper zeer te spreken. “Benedict Cumberbatch was an excellent choice.” Alan Turing had het syndroom van Asperger en juist dat kenmerk wordt in de film erg sterk uitgewerkt, zo beziet de Turing-biograaf.
“There’s a wonderful scene where Keira Knightley’s character tells Turing that if people don’t like him he’s not going to get the support he needs for the decoding project, and the next day he’s handing out apples to everybody. I know many Asperger’s people and they have a naivety sometimes which is actually rather attractive.”
Eindelijk waardering voor Turing
Cooper is derhalve ontzettend blij met de verfilming van het leven van de wetenschapper in wiens leven de professor zich altijd heeft verdiept. Bovendien is de wiskundige blij dat Turing eindelijk de waardering krijgt die hij verdient.
“I started out at time when I always had to explain who Alan Turing was and what he’d done, and now the level of familiarity has risen enormously. First he actually got the royal pardon last year that people said was impossible – there was no precedent for it – and now there’s The Imitation Game and a lot of very good books as well. None of this was predictable at all, and it’s tremendously satisfying.”
Zo denkt ‘Turings opvolger’ in de wetenschap er ook over. David Harel zei tegen ScienceGuide in het ‘Turing Jaar 2012’ onder meer: “ Wij zijn als wetenschappers nog zeker dertig jaar bezig om het wezen van zijn denken en zijn werk te leren begrijpen. En dat van een jonge onderzoeker uit de jaren dertig en veertig die helaas al in het begin van de jaren vijftig stierf. De naam Alan Turing zal de geschiedenis in gaan in het rijtje van de allergrootsten, naast Galileo, Einstein en Darwin. In zekere zin is hij nog wel een grotere wetenschapper geweest dan zij.”
Overigens heeft Alan Turing inmiddels concurrentie gekregen van een ander genie uit de wetenschap. The Theory Everything dat verhaalt over de briljante wetenschapper Stephen Hawking wordt inmiddels ook gezien als een grote kanshebber voor een Oscar. Met name de vertolking van Hawking door de Britse acteur Eddie Redmayne wordt alom geprezen.
