Nadenken in Parijs

Nieuws | de redactie
16 maart 2015 | In Parijs is morgen een top van de EU-ministers van onderwijs over burgerschap en radicalisering. Na de ‘Charlie’ aanslagen begin dit jaar komen Jet Bussemaker en haar collega’s bewust daar bijeen, om de rol van onderwijs als “belangrijke sleutel tegen radicalisering, in wat voor vorm dan ook” uit te diepen.

OCW zegt hierover onder meer; “Op school ontmoeten kinderen elkaar, ze leren er elkaars achtergrond kennen en begrijpen, en ontwikkelen er zich tot zelfstandig en kritisch denkende burgers. Onderwijs kan dus een belangrijke sleutel tegen radicalisering zijn, in wat voor vorm dan ook. Door kinderen al vroeg te leren wat het betekent om een goede burger te zijn, proberen we hen minder vatbaar te maken voor extremistische denkbeelden.”

“School is ook de plek waar jongeren hun identiteit vormen en tonen. Als een jongere radicaliseert, is school een van de plekken waar dat zichtbaar wordt. Leraren hebben een rol als zij zien dat een jongere zich begint af te keren van de samenleving en daarmee zijn zij cruciaal bij het tegengaan van radicalisering.”

Handelingsverlegenheid

Een iPabo-docent heeft tegen de achtergrond van deze vraagstukken in het onderwijs onderzoek gedaan naar het belang van cultureel sensitieve leraren en promoveerde hierop aan de Vrije Universiteit. In zijn proefschrift beschrijft Hüseyin Susam de ontwikkeling van de beroepskwaliteiten van aanstaande leraren in een pluriforme samenleving. Grondgedachte daarin is dat leraarschap een pedagogische relatie met leerlingen veronderstelt en daarin schuilt voor hem de normatief-reflexieve kern van het leraarschap.

Veel docenten hebben “een grote mate van handelingsverlegenheid in hun relatie met ‘allochtone’ studenten,” merkte Machteld de Jong als docent bij Inholland  in haar onderzoek en het werk aan haar promotie. Dat leidde onder meer tot het boek ‘Diversiteit in het Hoger Onderwijs’. 

Verborgen religiositeit

Bij Inholland zijn meer mensen met deze vragen bezig. “Docenten dienen studenten uit te dagen om stil te staan bij normen en regels om waarden op het spoor te komen. Waarden als oriëntatiepunten bij het spoorzoeken,” betoogde lector Ina ter Avest in het kader van haar lectoraat ‘Onderwijs en Levensbeschouwing’. “Leren is aan de ene kant het leren áán iemand, en aan de andere kant het leren ván iemand wat nodig is om te weten. Opvoeders hebben de pedagogische opdracht de opvoedeling letterlijk verder te laten kijken dan zijn of haar neus lang is,” zegt Ina ter Avest in haar inaugurele rede. Een tweeledig proces waar niet iedere docent zich bewust van is. Juist het ontwikkelingsproces van studenten als mens moet meer centraal staan in de didactiek.

In het hoger onderwijs en in scholen worstelen dan ook velen met de vraag ‘hoe ga je om met de veranderende vorm van religie in de publieke ruimte’. Bij het afscheid van Fontys-lector Leo van der Tuin ging onder meer Inholland-lector Ter Avest voort bouwen op zijn gedachtengoed. In de bundel ‘De nieuwe kleren van religiositeit’ gingen verschillende lectoren in op de vraag welke rol religiositeit tegenwoordig nog speelt.

“De sensibilisering voor (vormen van) verborgen religiositeit en het zichtbaar maken en de articulatie van verborgen religiositeit vragen om nieuwe, specifieke methoden van onderzoek en educatie. De idee van verborgen religiositeit zelf vraagt om een theologische, filosofische en cultuurwetenschappelijke verheldering”, wordt gesteld in de inleiding. 


«
Schrijf je in voor onze nieuwsbrief
ScienceGuide is bij wet verplicht je toestemming te vragen voor het gebruik van cookies.
Lees hier over ons cookiebeleid en klik op OK om akkoord te gaan
OK