Academie voor Bildung in HO

Nieuws | de redactie
8 april 2015 | Burgemeester Van der Laan zet al een ‘kraakpandje’ klaar en UvA-rector Dymph van den Boom praat met ze. Studenten en docenten van VU en UvA willen mooie woorden over ‘Bildung’ vertalen in actie in hun eigen Bildung Academie. "Kennis verwerven vergt een zoektocht van de student."

“Voor een individu is het niet meer mogelijk om de huidige overmaat aan kennis te ‘beheersen’, zelfs niet in één bepaald vakgebied. Het is nu belangrijker om manieren te vinden om relevante kennis doelmatig te verzamelen en te selecteren, om de waarde ervan te beoordelen, erop te reflecteren en de gevonden kennis toe te passen. Hoe helpt kennis ons bij een adequate oriëntatie op de werkelijkheid? Kennis verwerven vergt een zoektocht van de student. Hoe verhoudt hij zich tot zichzelf, tot de ander en tot onze planeet? Wat is zijn rol in onze cultuur, wat is zijn plaats in een wereld in transitie?”

“Deze zoektocht is niet vrijblijvend en moet op hoog academisch niveau plaatsvinden. Studenten worden binnen de modules aangespoord om op allerlei manieren en vanuit verschillende perspectieven na te denken over de thema’s van de vakken. Zij worden daarbij uitgedaagd om hun positie in de wereld onder de loep te nemen en langzaam in twijfel te trekken – om haar uiteindelijk des te steviger op te bouwen. Zo kunnen studenten enerzijds op een kritische manier de kennis vergaren die voor hen relevant is en anderzijds hun antwoorden formuleren op persoonlijke en maatschappelijke uitdagingen.”

Werkelijk ontplooien

Met denklijnen als deze gaan de betrokkenen aan de slag. Zij noemen zich “een bottom-up initiatief van een team gedreven, enthousiaste studenten en docenten. Het verlangen om je als mens op verschillende gebieden werkelijk academisch te ontplooien stond aan de wieg van dit onderwijsplatform. Daartoe hebben wij ons laten inspireren door het bildungsideaal.”

In de HO-tour van Jet Bussemaker werd al duidelijk dat de reflectie op dat ideaal een cruciaal onderdeel wordt van haar strategische agenda hoger onderwijs. De Vereniging Hogescholen is momenteel bezig met een Bildungstour langs verschillende hogescholen om de brede vorming van de student weer onder de aandacht te brengen. HAN-voorzitter Kees Boele kwam onlangs met een eigen boek over de wijsheid achter onderwijs. Het congres ‘Kwaliteit van Onderwijs’ lijkt in een zelfde richting op 25 juni. En in Amsterdam kunnen studenten vanaf september in dit nieuwe initiatief een half jaar lang een programma volgen dat hen moet klaar stomen voor een complexe kennissamenleving.

Ongeveer een jaar geleden heeft een team van gedreven studenten en docenten van beide Amsterdamse universiteiten het initiatief genomen tot het oprichten van stichting De Bildung Academie. Hun academie zal een aanvullend platform worden voor een gerichte aandacht voor de persoonlijke ontplooiing van de student en aan de bevordering van zijn maatschappelijk verantwoordelijkheidsbesef, zoals dat ook in de WHW als de fundamentele opdracht van universiteit en hogeschool is geformuleerd. Vroeger werd dit aangeduid als “academische vorming”, nog langer geleden, maar actueler dan ooit: “Bildung”.

Het werd een go

Emeritus hoogleraar Eugene Sutorius initiatiefnemer licht tijdens een bijeenkomst van de Bildungsacademie de stand van zaken toe. “Door middel van een intensief voorbereidingstraject is het gelukt een curriculum te ontwerpen, waarin gedurende een half jaar drie modules van elk vijf weken kunnen worden gevolgd met thema’s als Identiteit, Energie, Overtuigingskracht, Geld, De rol van de Kunst en Informatie & Digitalisering. Deze modules worden gegeven door “meesters” uit diverse maatschappelijke sectoren zoals de wetenschap, het bedrijfsleven, de kunst en de politiek. Dankzij deze benadering is de student uitgerust met vaardigheden om de wereld van vandaag te doorgronden en vorm te geven.”

“Wordt het een go of no go?” vroegen de initiatiefnemers zich een hele tijd af. “Het werd een go. Dat was vorige week. Het schip gaat van de werf. Wij gaan een vorm van onderwijs geven die er nog niet is. We willen doen wat de universiteiten niet kunnen.”

“We willen de student een zo breed mogelijke opleiding tot academicus aanbieden, zodat hij zijn plaats in onze complexe samenleving met een gerust(er) hart kan innemen. Dit doet de academie door niet alleen aandacht te besteden aan kritische analyse, maar ook aan de versterking van de empathische, ethische en expressieve aanleg in de mens. Deze aspecten komen zowel terug in de keuze van de inhoudelijke thematiek als in de didactische opzet van het onderwijs.”

“Voorop staat dat de academie niet alleen qua onderwijsvorm en -inhoud de modules zo prikkelend mogelijk wil maken, maar ook een cultuur wil creëren van motivatie en vertrouwen. Zo dagen we de student uit tot het nemen van verantwoordelijkheid en het ontwikkelen van plezier in de eigen vorming.”

De besten in hun kring

“We werken in kleine groepen en met bijzondere onderwijsvormen en essentiële leerdoelen die zowel de student als de meesters zullen inspireren. Die inspiratie beweegt studenten om samen met hun meesters maatschappelijke en commerciële projecten te realiseren, zoals les geven op basisscholen of bijdragen aan het oplossen van bedrijfsmatige vraagstukken.”

“De inspirerende ‘meesters’ hebben de sleutelrol in de didactiek van de academie. Zij komen van de universiteit, uit het bedrijfsleven, de kunst en de politiek en behoren tot de besten in hun kring. Zij kennen zichzelf én de wereld en zijn gedreven hun kennis over te dragen, te luisteren, een voorbeeld te vormen voor studenten en telkens nieuwe perspectieven te tonen. Zo slagen zij er keer op keer in om de magische momenten tussen de student en de meester te realiseren. De inzet van de student is daarvoor eveneens essentieel; een enthousiaste student motiveert namelijk weer de meester.”

De oprichters definiëren een reeks verantwoordelijken voor het onderwijs dat zij beogen:

Een leermeester

De leermeester is de hoofddocent van de module en is als wetenschappelijk expert verantwoordelijk voor de invulling ervan.

Werk- en gastmeesters

De gastdocent is een deskundige uit de wetenschappelijke wereld of de commerciële of maatschappelijke praktijk die bijdraagt aan het onderwijs.

Een modulegids

De modulegids is een student-assistent, die de rol van mentor op zich neemt en daarnaast een brug vormt tussen de studenten, de leermeester en de organisatie.

Domeincoördinator

De domeincoördinator bewaart het overzicht over het moduledomein, staat de leermeesters bij en faciliteert de studenten en docenten waar nodig.

De ingeschreven student zelf

De deelnemende student neemt initiatief in het student-gestuurde projectonderwijs.”


«
Schrijf je in voor onze nieuwsbrief
ScienceGuide is bij wet verplicht je toestemming te vragen voor het gebruik van cookies.
Lees hier over ons cookiebeleid en klik op OK om akkoord te gaan
OK