Broeders of dwazen

Nieuws | de redactie
8 april 2015 | "We must learn to live together as brothers or will perish together as fools." Martin Luther King werd 50 jaar geleden eredoctor aan de VU. Dat was in 1965 nog behoorlijk omstreden, trouwens. Morgen zal Lodewijk Asscher in de 'M.L. King jr lezing' een kritische blik op het heden richten.

De Amerikaanse predikant had een jaar eerder de Nobelprijs voor de Vrede ontvangen, niettemin kregen de rector en het bestuur van de Vrije Universiteit in 1965 een golf van protest en verontwaardiging over zich heen.  Zowel vanuit Amerika als vanuit het toen nog bevriende Zuid Afrika werd de burgerrechtenstrijder beschimpt door Nederlandse emigranten met een historische band met de gereformeerde universiteit en levenssfeer.

The atheistic minded

De VU-historie van die periode vertelt onder meer over Sj. Steunenbrink uit Houston. “As a Dutch immigrant physician from Holland who was brought up in a Reformed home, I learned this week that your university intends to offer Dr. Martin Luther King an honorary doctorate.” Dat was helemaal fout want dominee King zat tot over zijn oren in heel foute kringen, waaronder uiteraard communisten. “It is a wellknown fact here that many of his closest associates are red and belong to the atheistic minded.”

En dan was er nog een Hollands-Amerikaanse vakcollega van King, Rev. De Koekkoek, die vertelde dat dominee King een “fanatic” was “who advocates violence” en burgers aanzet “to break the law”, uiteraard opgefokt door zijn communistische vrienden. “Does the Free have to go out of its way to honor such a man?” Daarop had de rector magnificus prof. Schippers een antwoord dat boekdelen sprak in al zijn bondigheid. “Christians in our country were accused by the Germans of the same thing during the Second World War. Nevertheless Christians and communists often had a good working relationship in their opposition to the Nazis.”

God, Nederland en Oranje

De rector vond een nog mooiere route om zijn critici indirect van repliek te dienen: God Nederland en Oranje. Koningin Juliana was een groot bewonderaarster van de Amerikaanse predikant en liet vragen of hij ook bij haar langs wilde komen op Soestdijk. King had nauwelijks tijd voor al deze plichtplegingen, maar door een contactman van de VU in Amerika werd hem helder gemaakt, dat één foto met de vorstin wonderen zou doen voor zijn reputatie. “Those pictures would then have to be published in the American press. It would be a nice counterbalance to pictures which featured King in the company of people who were dubbed ‘communists’ in the American press.”

En zo sputterde het protest al snel weg. Het was helemaal in lijn met een van de befaamde oneliners waar King zo begaafd in was:  “We must learn to live together as brothers or will perish together as fools.”

Onbewust en onderhuids

Bij de vijftigste verjaardag van dit bijzondere eredoctoraat spreekt dit maal vice-premier Lodewijk Asscher over ‘Het ware gezicht’. “We zien pas het ware gezicht van de ander als we bij onszelf te rade gaan of we verborgen vooroordelen hebben over die ander. Dit vergt een kritische blik naar binnen en een onbevooroordeelde blik naar buiten. Dit wordt ook wel onbewust en onderhuids racisme genoemd. Nederland is daarmee niet racistisch, maar als we niet kritisch naar onszelf kijken blijft er wel onderhuids racisme in Nederland.“

“Toen mijn vader 18 was en mocht stemmen, mochten grote groepen mensen dat in Amerika niet. En toen ik zelf 18 was en voor het eerst mocht stemmen, mocht de meerderheid van de Zuid-Afrikaanse bevolking dat niet. Nu heeft iedereen in Amerika en in Zuid-Afrika stemrecht, door de onvermoeibare inzet van mensen als Dr. Martin Luther King Jr. Maar gelijke rechten betekenen nog niet gelijke kansen – helaas. Dat wist Martin Luther King Jr. ook. Het is aan ons om zijn werk voort te zetten. De ongelijkheid te zien, te erkennen, én altijd hoop te hebben in gelijkheid. Om, zoals hij zei, zowel een realist te zijn als een idealist.”


«
Schrijf je in voor onze nieuwsbrief
ScienceGuide is bij wet verplicht je toestemming te vragen voor het gebruik van cookies.
Lees hier over ons cookiebeleid en klik op OK om akkoord te gaan
OK