De heimelijke ster

Nieuws | de redactie
1 april 2015 | Theresia Bauer is door de hoogleraren in Duitsland opnieuw tot ‘beste minister’ voor kennisbeleid uitgeroepen. Wat is haar geheim? Op 10 april komt zij dit in Maastricht toelichten.

De eerste editie van de ‘Maastrichter Gespräche’  van collegevoorzitter Martin Paul begint met een paukenslag. De Universiteit Maastricht haalt de fine fleur van de Duitse decanen en rectores in huis voor een dialoog met ons land. Gastspreker is van Theresia Bauer, de ‘Wissenschaftsminister’ van Baden-Württemberg, de toonaangevende deelstaat bij innovatie en kennisbeleid.

Geen Doktortitel

Minister Bauer is lid van een uitzonderlijke ‘Landesregierung’: de eerste in Duitsland van de Groenen en SPD met een groen premier. Ook zelf is Bauer actief bij ‘die Grünen’. Zeker zo opmerkelijk is het feit, dat zij geen ‘Doktortitel’ heeft, noch ooit in het hoger onderwijs werkte. Voor de vaak traditioneel denkende academische wereld in Duitsland was dat toch wel een minpunt bij haar aantreden in mei 2011 als ‘Minister für Wissenschaft, Forschung und Kunst’.

Politiek had zij toen al bewezen een zwaargewicht te zijn. Bij de verkiezingen in maart 2011 won zij als groene kandidaat met liefst 36.7% het kiesdistrict Heidelberg, in een deelstaat die sinds 1949 onafgebroken een bastion van de CDU was geweest. Nu trad zij toe tot het tamelijk revolutionaire ‘Groen-Rode kabinet’, dat het roer overnam.

Haar beleid kenmerkt zich door lange termijn investeringen over de hele linie en door stevige bereidheid tegendraads te opereren, ook waar het politieke hobby’s van haar eigen partij betreft. Het afschaffen van de collegegelden voor HBO en WO moest zij regelen vanwege een verkiezingsbelofte, bijvoorbeeld, maar zelf liet zij merken maar niks te vinden. Een verbod op onderzoek op defensieterrein kwam er bij Bauer niet door, bovendien. Zij bestreed dit idee uit haar eigen partij als principiële aantasting van de academische vrijheid.

Nieuwe bekostigingswet

Bauers huzarenstukje is een nieuwe bekostigingswet voor het hoger onderwijs. Deze heeft zij intensief met ‘het veld’ samen ingevuld en de instellingen hebben haar compromisoplossing uiteindelijk con amore geaccepteerd. HBO en WO krijgen over de langere termijn meer geld en een groei van 3% per jaar in de komende zes jaar is concreet vastgelegd. In totaal komt €1.7 miljard extra beschikbaar.

De instellingen hebben daarbij geslikt dat de verhoging van hun ‘eerste geldstroom’, de ‘Grundfinanzierung’ deels wordt gerealiseerd door het realloceren van projectgelden. Dat heeft wel het voordeel dat deze middelen nu structureel in het HO gestoken worden. Het heeft Bauer “der Heimliche Star” gemaakt onder kennisministers in Duitsland, zegt de voorzitter van de nationale Wissenschatfsrat. Manfred Prenzel in Die Zeit.

Trekjes van Merkel

In haar optreden doet zij velen aan de ingetogen, onopgesmukte aard van Angela Merkel denken. “Ook het kleurenpalet van haar blazers doet aan de Kanzlerin denken,” noteer Die Zeit. Dat komt goed aan en ook Bauers herkomst van buiten het HO werkt nu positief, omdat “sie sich niet wie die Oberprofessorin aufspielt,” aldus Prenzel.

De kennisminister uit Stuttgart is kortom een aanwinst voor de ‘Maastrichter Gespräche’ waarmee Martin Paul en zijn UM de dialoog met ons belangrijke buurland juist in de kennissector willen opwaarderen. ScienceGuide is er 10 april bij en u kunt hier nadere verslaglegging tegemoet zien. 


«
Schrijf je in voor onze nieuwsbrief
ScienceGuide is bij wet verplicht je toestemming te vragen voor het gebruik van cookies.
Lees hier over ons cookiebeleid en klik op OK om akkoord te gaan
OK