Prestatiedruk op het HO
Dat de niveaueisen worden aangescherpt, blijkt uit het toenemend aantal opleidingen dat door de NVAO een hersteltraject krijgt opgelegd. Ook onderzoek van de inspectie naar de rol van examencommissies maakt duidelijk dat er hogere eisen gelden. Verminderde uitval en verbetering van het studiesucces maken deel uit van de prestatieafspraken tussen de bekostigde hogescholen en universiteiten en OCW.
Beduidend minder tevreden
Dat de kwaliteit van de meeste opleidingen ten minste voldoende is, blijkt niet alleen uit verleende accreditaties. In internationale vergelijkingen doet het Nederlandse hoger onderwijs het over het algemeen goed en studenttevredenheidsmetingen wijzen ook vaak in die richting. Voltijd bachelorstudenten in het bekostigde hbo en wo zijn over het algemeen tevreden tot zeer tevreden over hun opleiding. De tevredenheid van masterstudenten vertoont een stijgende lijn. Een punt waarover studenten beduidend minder tevreden zijn, is de mate waarin docenten inspirerend zijn.
De groei van het hoger onderwijs vlakt af, het is geen vanzelfsprekendheid meer dat er ieder jaar meer nieuwe studenten komen. In 2014 is de instroom lager dan in 2013, maar wel hoger dan in 2012. Ook is de selectiviteit van het hoger onderwijs toegenomen: de normen voor het bindend studieadvies worden strenger en er zijn steeds meer opleidingen met een numerus fixus.
De trend die de inspectie in de voorgaande jaren signaleerde zet door: het diplomarendement van de voltijd hbo-bacheloropleidingen neemt de laatste jaren af. Een lichtpuntje is dat voor het eerst sinds jaren het aantal hbo-bachelorstudenten dat stopt met de studie afneemt.
Het diplomarendement van de voltijd wo-bacheloropleidingen neemt toe. Van de herinschrijvers haalt 65 procent binnen vier jaar een diploma aan de instelling waar ze begonnen. Dit jaar wisselden iets minder studenten van studie en vielen minder studenten uit dan vorig jaar.
Grote verschillen tussen de pabo’s
Het studiesucces bij lerarenopleidingen blijft achter. Relatief veel studenten in deze sector veranderen in het eerste jaar van opleiding of verlaten ongediplomeerd het hoger onderwijs. Het aandeel studenten dat binnen vier tot vijf jaar afstudeert is relatief laag, vooral bij de tweedegraads lerarenopleidingen.
Het diplomarendement van de pabo’s is de afgelopen jaren gedaald. Afgestudeerden geven aan tevreden te zijn over hoe de opleiding hen voorbereidt op het beroep. Kritiek is er over de voorbereiding op de differentiatievaardigheden en het niveau van de toetsing. Er zijn grote verschillen tussen de pabo’s bij al deze verschijnselen en trends.
Een zorgelijke ontwikkeling is de stijging van de werkloosheid onder afgestudeerden. Van de wo-afgestudeerden van studiejaar 2011/2012 heeft na anderhalf jaar 90 procent een betaalde baan en is 10 procent werkloos. Ook onder de hbo-afgestudeerden nam de werkloosheid toe, van 6 procent van de afgestudeerden uit 2009/2010 tot bijna 9 procent van de afgestudeerden uit 2011/2012. Er zijn in het hbo wel opvallende verschillen tussen sectoren.
