Een stap in de verkeerde richting

Nieuws | de redactie
20 mei 2015 | Nu de Wetenschapsagenda langzaam vorm krijgt, waarschuwt TU Delft en 3TU-voorzitter Dirk Jan van den Berg voor al te veel optimisme. “Financiering wordt besproken in termen van topsectoren en de Wetenschapsagenda. Tegelijkertijd wordt de hoogte van die financiering als een gegeven gezien.”

Bij de 3TU Innovation & Technology Conference in Rotterdam sprak de voorman van de Delftse universiteit over het belang van technologie en bètawetenschappen in de Wetenschapsagenda, maar ook breder in de maatschappij. “Sceptici zullen dit misschien als een verkooppraatje zien, maar de effecten strekken verder. Big data en rekenkracht van supercomputers zullen weldegelijk ook effect hebben op de sociale wetenschappen.”

Veel interesse, maar gebrek aan coherentie

In Rotterdam hadden de drie technische universiteiten dan ook de belangrijkste expertise op hier aan rakende thema’s als bouw en maatschappelijk verantwoord innoveren bijeengebracht. Niet alleen de 3TU maar ook instituten als STW en TNO, het bedrijfsleven en ministeries  waren vertegenwoordigd.

Wat opviel was dat de 3TU in de toekomst, als we Dirk Jan van den Berg mogen geloven, wellicht een vierde partner tegemoet kan zien. “We verwelkomen de interesse die is uitgesproken door Wageningen University and Research Centre om aan te sluiten bij de 3TU-federatie.”

Het belang van technologie en innovatie en de daarin getoonde interesse in Rotterdam, stemde Van den Berg tevreden. Toch was er ten aanzien van de interesse uit Den Haag een minder positief geluid te houden. “Laten we blij zijn dat er zoveel beleidsinteresse is voor ons werk, maar ook waken voor een gebrek aan coherentie daarin.”

Van den Berg doelde daarbij op de toenemende Haagse druk in de vorm van prestatieafspraken, terwijl de investeringen in wetenschap en onderwijs volgens de TU Delf-voorzitter achterwege blijven. “Het wordt steeds duidelijk dat het Nederlandse hoger onderwijs en onderzoek systeem op de rand van een crisis staat.”

Sleutelcondities voor succes

Volgens Van den Berg is er te weinig aandacht voor het belang van deugdelijke onderzoek infrastructuren in Nederland. “Voor iedereen die actief is in internationale academische samenwerking is het meer dan duidelijk dat state of the art onderzoek en onderwijsinfrastructuren een sleutelconditie voor succes zijn.”

De afgelopen jaren is onder impuls van het ministerie van OCW veel vastgoed overgedragen aan universiteiten. Die financiële stap is door veel instellingen opgevangen, maar “nu moeten we investeren in een goede omgeving voor studenten en onderzoekers om in te werken,” zegt Van den Berg.

Die goede kwalitatieve werkomgeving wordt door OCW nagestreefd in de vorm van prestatieafspraken, overeengekomen door onderwijsinstellingen. Van den Berg vreest echter dat het daar niet bij blijft. “Nu wordt er gezegd dat de Wetenschapsagenda of de uitvoer van het studievoorschot ook  kunnen aansluiten bij de prestatieafspraken, waaronder het financieren van instellingen op basis van uitkomsten hierin. Een mooi voorbeeld van ‘rendementsdenken’ overigens.”

Pleidooi voor vrijheid

Van den Berg waarschuwt er sterk voor alles op deze manier vast te leggen. “Beleid gericht op voorgeschreven en gedetailleerde management richtingen heeft een slecht track record en zoiets is daarom duidelijk een stap in de verkeerde richting.”

De TU Delft voorman eindigde in Rotterdam daarom met een pleidooi voor meer vrijheid. “De wereld van onderzoek verschilt zeer van de wereld van beleidsmakers. Het is de wereld van individuele pracht, the meeting of minds, serendipiteit en geduld versus de wereld van procedures, regels, anders waaiende winden en ongeduld. Vrije ruimte om het ondenkbare te bevorderen moet worden gegarandeerd om het onderzoek systeem te laten werken.”

De volledige speech van Dirk Jan van den Berg leest u hier


«
Schrijf je in voor onze nieuwsbrief
ScienceGuide is bij wet verplicht je toestemming te vragen voor het gebruik van cookies.
Lees hier over ons cookiebeleid en klik op OK om akkoord te gaan
OK