Vlaamse kwaliteit voor Minsk
Als het iemand zou lukken, dan Bollaert. Met gevoel voor finesse en grote deskundigheid op de inhoud heeft hij de voorbije jaren de complexe ontwikkelingen in de HO-borging in zowel Nederland als Vlaanderen gevolgd en mede vorm en inhoud gegeven. Maar Leuven noch Amsterdam en Den Haag noch Brussel zijn Minsk. Daar moet dictator Loekasjenko zich staande zien te houden tussen Poetin en Tusk, vermengd in de Oekraiense crisis tegen zijn zin en tegelijk tuk op een glansrol als bemiddelaar. Hoe gaat Bollaert de krochten en spelonken van die nog onvervalste KGB-republiek overleven?
Roadmap naar meer HO-vrijheid
Zijn grote kans is gekomen in Yerevan. Daar dwongen de Europese ministers van het Bologna-akkoord het regime van Belarus een ‘roadmap’ te accepteren, die toegang ging bieden tot deelname aan de Europese Hoger Onderwijs Ruimte EHEA. De waarde en kracht van de softpower van de EU was daar weer eens voelbaar en concreet. Minister Bussemaker speelde in het op de knieen krijgen van Loekasjenko n zijn kornuiten een belangrijke rol. Het was kiezen of delen voor de dictator.
In de plenaire ministerszitting vroeg en kreeg Jet Bussemaker met haar Noorse collega het woord. In scherpe bewoordingen formuleerde zij wat nu moest gebeuren. Nederland was “niet tegen toetreding van Belarus, maar het moest volstrekt helder zijn dat grote betekenis wordt gehecht aan de roadmap die daar bij hoort. De stappen daarin zijn voorwaarden vooraf. Het zijn eisen en die zijn ononderhandelbaar.” Met academische vrijheid en vrijheid voor de studenten kan niet gemarchandeerd worden en daarom eiste Bussemaker, dat toetreding met nadruk op de agenda blijft staan tot en met de volgende Bologna-conferentie in 2018 in Parijs en “a close eye on the progress in Belarus.”
Land in Europa
In het interview in Yerevan van Loekasjenko’s nieuwe HO-minister, Michael Zhuravkov, met ScienceGuide bleek, dat het regime in Minsk eieren voor zijn geld gekozen had. Hij noemde kwaliteitszorg nadrukklijk als het thema dat hem verbond met zijn collega’s in de EU. “Ja, de aandacht voor kwaliteitszorg is van belang. Je moet als land weten of je voldoet, of je het goed doet en daarom is het nodig te vergelijken met wat andere landen en partners presteren. Belarus wil in Europa equivalent zijn met de kwaliteit en validiteit van de diploma’s en graden.”
“We zijn een land in Europa, we moeten daarom meedoen aan de opbouw van ons werelddeel en met elkaar willen samenwerken. Dat blijkt het meest bij onze jongeren. Die willen als studenten, als jonge onderzoekers en intellectuelen erbij horen, ze willen meedoen met hun generatie in de rest van Europa.”
Peers in panels
De nieuwe minister was decaan van een universiteit geweest en staat bekend als en verlichte geest in de duisternis van het Sovjet-model in Minsk. Vandaar dat hij pertinente opvattingen had over HO-borging nieuwe stijl, die hij nadrukkelijk tegenover ScienceGuide liet blijken.
“De kwaliteitszorg vind ik de hoogste prioriteit binnen de EHEA voor Belarus. Als die op orde is, kunnen internationale studenten en docenten bij ons komen en weten dat hun werk en diploma’s erkend zijn overal in Europa. De vrijheid van studiekeuze voor onze eigen studenten wordt zo ook veel groter ze kunnen met hun studiepunten en diploma’s elders erkend aan de slag in vervolgstudies en uitwisselingen. Daarbij moeten we nog wel de financiele beperkingen in de gaten houden, die voor uitwisselingen natuurlijk wel zullen moeten gelden.”
“Ik wil dat we peer reviews met panels gaan benutten. Daarbij wil ik bezien of we de gastdocenten die wij naar ons land kunnen uitnodigen en die bij ons werken kunnen vragen als peers in de kwaliteitsbewaking zich in te zetten.”
“Er is nog iets dat nodig is, wil dit slagen. We zijn cursussen gaan inrichten in het Engels voor met name de jongere docenten en onderzoekers. Je zult de internationale collega’s en studenten toch moeten kunnen ontvangen en met hen over de inhoud van je vak het gesprek gaan zoeken.”
Schema van HO-hervormingen
Tegen deze achtergrond bleek de nieuwe man in Minsk soepel en bereid de roadmap eisen van Bussemaker en de Skandinaviers serieus te nemen. Dat er nu een NVAO-expert aan het werk wordt gezet voor de invulling van die wegenkaart is vast geen toeval.
“We hebben moeilijke discussies gehad, dat klopt,” zei Michael Zhuravkov. “De opzet die er nu ligt, vind ik al met al wel goed zo. Op mijn ministerie pakken we dit op. We komen met een eigen programma en schema van hervormingen in het hoger onderwijs. Doorvoering daarvan zal enkele jaren vergen, daar zal men begrip voor op willen brengen, neem ik aan. Ik meld nu vast, dat landen met zorgen over Belarus over 1 á 2 jaar zullen kunnen vaststellen, dat ons bestel aan de roadmap-eisen zal zijn aangepast.” Bollaert kan aan de slag dus, als Loekasjenko’s grilligheid hem de kans geeft.
?
