Wat heeft de aarde echt nodig?
Het was de tiende Academy of International Hospitality Research (AIHR) conferentie die de Stenden Hotel Management School in Leeuwarden dit jaar organiseerde en dus waren veel aansprekende namen naar Stenden gekomen om hun licht te laten schijnen over duurzaamheid en gastvrijheid. Eén van hen was Peter Westbroek die in 2013 ‘De ontdekking van de aarde’ schreef waarin hij in gaat op de aarde als organisme.
De aarde begrijpen
Die benadering nam hij mee in zijn speech op de eerste dag van de conferentie. Met ScienceGuide blikt hij terug. Volgens Westbroek wordt er in discussies over duurzaamheid veel te antropocentrisch gedacht. Het gaat te veel uit van de mens, terwijl we slechts een onderdeel zijn van de aarde. “Het gaat er om dat je dat onder één noemer brengt.”
Westbroek contstateert dat we inmiddels niet meer bang zijn voor de aarde, omdat we deze grotendeels menen te begrijpen en dat de angst zich daardoor meer op elkaar richt. “Onze voorouders waren nog gewoon bang voor de bliksem, brachten offers om de goden gunstig te stemmen.”
Volgens Westbroek moeten we beseffen dat “de aarde een planeet is die zichzelf binnenstebuiten keert en een geheugen heeft waar alles weer van uit opgebouwd wordt. Het wordt steeds complexer. “ Wat we moeten doen is dan ook de menswetenschappen en natuurwetenschappen samenvoegen om echt te begrijpen wat er aan de hand is.
Als voorbeeld geeft Westbroek de huidige deeleconomie met grote spelers als Uber en AirBNB. “We leven in een maatschappij waarin we geld maken uit niets. Maar dat niets is de aarde zelf. Je kunt niet iets uit niets maken.”
Wat betekent duurzaamheid echt
In een wereld die steeds toegankelijker wordt voor mensen en steeds drukker bevolkt, wil Westbroek duidelijk maken dat we ons moeten afvragen wat die aarde nodig heeft. “Een bepaalde houding”, dat is wat hij studenten heeft willen meegeven. “We zullen allerlei pogingen moeten doen om die nieuwe ordening tot stand te brengen. Niet enkel vanuit de aarde en niet enkel vanuit ons zelf. We moeten ons bedenken wat sustainability werkelijk betekent.”
Wat voor implicaties dat heeft op het toerisme, beziet Ian Yeoman. De futuroloog uit Nieuw-Zeeland die al vaker bij Stenden optrad. “Je zult je moeten afvragen hoe je die vele monden gaat voeden in de toekomst. Je ziet nu al wat een impact klimaatverandering heeft op de agricultuur,” zegt Yeoman.
Als voorbeeld geeft de futuroloog Californië dat zich de laatste ontpopte als dé plek voor goed voedsel en wijnen en zich zo in de toeristische markt prijst. Maar voor hoe lang nog? “Je ziet nu al dat er tekorten aan water zijn. Het is niet ondenkbaar dat Californië in de toekomst meer een woestijn is. Dat heeft natuurlijk grote implicaties.”
Yeoman voorziet dat we in het slechtste geval van deze ontwikkelingen toegaan naar een cultuur waarin er echt grote schaarste is aan kwalitatief hoogwaardig voedsel. Hij noemt het de ‘soylent green’-culture verwijzend naar de film uit de jaren zeventig waar in de aarde gevoed wordt met voedingssupplementen. “Goed eten wordt dan echt een luxeproduct voor hoogwaardig toerisme dat slechts voor een enkeling bereikbaar is.”
Voedsel als luxe item
Zo’n distopische toekomst voorziet Yeoman niet direct, maar toch ziet hij een verschuiving. “Voedsel is wel meer een luxe item geworden. Er is een sterkere hang naar authenticiteit, dat zie je in de groeiende interesse in het zelf leren koken.
Tegelijk met de aandacht voor authenticiteit ziet Yeoman nog een andere ontwikkeling, namelijk de aandacht van de wetenschap voor voedsel. Als voorbeeld geeft hij het vlees dat nu in laboratoria wordt gekweekt.
Die aandacht voor voedsel speelt ook een grote rol in het toerisme. “Het kan gemeenschappen met elkaar verbinden in de zoektocht naar een duurzame toekomst en maakt mensen ook cultureel bewust van de ontwikkelingen die er spelen.” Juist in het toerisme zal meer de nadruk komen op duurzaam en lokaal geproduceerd voedsel.
Yeoman hoopt dat deze visie ook wordt meegenomen door de studenten die bij de AIHR conferentie aanwezig waren. “Zij zullen onze toekomst moeten gaan vormgeven en daarbij een rol geven aan duurzaamheid waar de hele wereld vervolgens van profiteert.”
