Naar een sportief en veilig sportklimaat
Windesheim is de standplaats van het Lectoraat Sportpedagogiek, maar Schipper – van Veldhoven benadrukt de brede focus. “Het is een bijzonder lectoraat dat er is gekomen, omdat NOC*NSF veel meer verdiepende vragen had over dit thema. Zij zijn mede trekker van het actieplan ‘Naar een veiliger sportklimaat’.”
Breed gedragen lectoraat
Bij de plannen die werden gesmeed voelden alle hogescholen die een Academie voor Lichamelijke Opvoeding (ALO) hebben zich wel thuis. “Kunnen we niet met z’n allen zo’n lectoraat dragen, was de overtuiging. De Kenniskring bestaat nu dus uit mensen van zes hogescholen en hebben ook CIOS NL, Landstede Sport en Bewegen en drie gemeenten (Arnhem, Zwolle en Rotterdam) zich aangesloten. Het is daarmee een zeer breed gedragen lectoraat.”
Het plan ‘Naar een veiliger sportklimaat’ dat in 2011 door minister Edith Schippers werd gelanceerd, is ‘niet nieuw’. Schipper- van Veldhoven doceert dat we al een langere historie op dit punt hebben. “Er wordt al vele jaren over waarden en normen in de sport gesproken. Dan weer vanuit een positieve connotatie, dan weer vanuit een negatieve. In de jaren tachtig ging het veel over fair play. Eind jaren negentig was een groot schandaal rond seksuele intimidatie in de judowereld aanleiding tot een preventief en sanctionerend beleid ten aanzien van seksuele intimidatie in de sport. Het beleid in het eerste decennium van deze eeuw richt zich hoofdzakelijk op het bevorderen van sportiviteit en respect. ”
Veel aandacht in de media
Ook in de 21e eeuw bleven de acties komen; van het bevorderen van de deelname van allochtone jongeren aan sport tot de meest recente campagne voor sportiviteit in het voetbal die de KNVB heeft opgestart. “Doordat er vanuit de media veel aandacht was, zijn veel thema’s los opgepakt. Het actieplan ‘Naar een veiliger sportklimaat’ is nu een integraal plan waar die thema’s in samenhang worden behandeld.”
In het lectoraat wordt op verschillende manieren gekeken hoe pedagogische aspecten een plek krijgen binnen sporteducatie, zowel in onderwijs als bij sportclubs. “We gaan daar zowel op microniveau als op meso- en macroniveau naar kijken,” vertelt Schipper – van Veldhoven. “Dat betekent dat we gaan kijken hoe op beleidsniveau een positief en veilig sportklimaat wordt gecreëerd. We onderzoeken tevens hoe leraren en trainer-coaches dat in hun werk implementeren.”
Werken met vrijwilligers
Dat laatste is bij sportclubs geen sinecure, ziet Schipper- van Veldhoven. “Daar heb je vaak te maken met vrijwilligers. Wat kun je van hen vragen? Dat is een andere kwestie dan in het onderwijs.” Het gaat in het onderzoek van de kenniskring van Schipper – van Veldhoven om te onderzoeken hoe actoren handelen in deze. Of dit nu sportclubs, lokale overheden of de trainers zelf zijn, het gaat er om te begrijpen hoe zij de pedagogiek in hun werk bevorderen.
Dat gaat het lectoraat doen door nieuwe mechanismen om een positief en veilig sportklimaat te bevorderen in de praktijk te testen. “We gaan kijken wat de succesfactoren van programma’s zijn. Docenten en trainers moeten interventies in hun vingers krijgen. Ze moeten echt zelf inzicht krijgen in hun stijl van lesgeven en daarin een diepere laag aanboren. Teach what you preach.”
