Onderwijs verliest zijn bestaansgrond
Het beroepsonderwijs in Europa is bijeen bij EU voorzitter Nederland. Daar wordt ook de alliantie ingevuld van de bèta en techniek aanjagers in de verschillende lidstaten. Men wil minder versplinterd en meer kennisdelend gaan opereren, samen met de andere naties en bedrijven op alle niveaus.
Mismatch aan twee kanten
De meest actuele stand van zaken werd gepresenteerd door Andrea Gerosa, die bij het onderzoeksinstituut Think Young de mooie functie van ‘chef-denker’ bekleedt. Zijn organisatie analyseert wat onder jongeren leeft en rapporteert aan bedrijven en autoriteiten die veelal geen idee hebben, zo merken zij vanuit hun vestigingen in Brussel, Hong Kong en Genève.
“Jongeren waren ook gewoon geen onderwerp voor zulke organisaties en hun leiding. Die deden wat ze wilden en je bood banen aan voor ze en daar kwamen ze dan wel op af. Rond 2011 werd de jeugdwerkloosheid enorm, zeker in sommige landen die diep in de crisis zaten. Maar tegelijkertijd merkten bedrijven dat ze de besten onder de jongeren niet konden krijgen. Er is een mismatch, een ‘skills gap’ aan twee kanten tegelijk dus!”
Gerosa en zijn mensen gingen bij jongeren zelf rondkijken en analyseerden wat zij met en bij hen beleefden. “De bedrijven zagen het goed. Toptalent gaat niet meer naar banken, autofabrieken of Goldman Sachs. Die vinden andere bedrijven veel uitdagender en passen bij hun interesses en ambities. Google, Apple, Tesla, zulke namen.”
Kansen genoeg bovendien, noteert Think Young. “Er komen 5 miljoen banen vrij met een bèta-technisch karakter in Europa. Sinds 2008 groeit die vraag met 12% per jaar, dat ziet bijna niemand. Dat is een bijna exponentiële groei. Eén miljoen van die banen zullen open blijven staan, daar vinden ze de mensen niet voor.”
Nederland bungelt nog onderaan
Dat de ‘STEM-science, technology, engineering, mathematics-platforms van de EU-lidstaten elkaar nu opzoeken en kennis delen juicht Gerosa zeer toe. Zowel het bedrijfsleven als de ingenieursberoepsgroep van Europa in de koepel FEANI stimuleren dit. “Zo’n EU STEM Coalition is heel erg goed en nodig ook. It is spot on.”
Met de instroom in de betrokken opleidingen gaat het niet slecht. In heel Europa gemiddeld 22% van de jongeren doet een bèta-technische studie. “Maar Nederland zit met 14% nog wel onderaan, heel opvallend. Finland zit met 27% aan de bovenkant.” De flinke expansie in Nederland is daarom allesbehalve luxe en nog lang niet ‘op peil’. “Het zijn lang niet altijd de usual suspects in Europa die hoog scoren, dat is voorbij.”
De grootste mismatch ziet Andrea Gerosa hier niet zitten. Die ziet hij op twee aspecten. “De perceptie van kwaliteit en NEETS. Daar zitten pas echt de grote problemen.”
Twee van de drie jongeren en twee van de drie mensen uit het bedrijfsleven onderstreept dat zij vinden dat de huidige generatie onvoldoende wordt gekwalificeerd voor de kenniseconomie en ‘digitale samenleving’. 75% van de onderwijsmensen vindt dat zij die generatie wel degelijk adequaat voorbereidt. “Dat is de grootste mismatch! Jongeren worden goed gevormd in kritisch denken en probleemoplossend vermogen, heel belangrijk als 21st century skills. Maar doordat ze met de technische skills en innovatief vermogen veel minder goed scoren blijven ze achter in de effectieve toepassingen van die sterke skills.”
Een sociale tijdbom
Tweede grote mismatch is het verschijnsel van de NEETS, jongeren die nergens actief bij zijn: ‘no education, employment, training’. “Dat is onder jongeren hét probleem. Niet alleen in Europa, ook in Korea bijvoorbeeld is die groep groot. In de EU lopen twee landen voorop hierbij: Italië en het Verenigd Koninkrijk. In totaal gaat het om zo’n 1,5 miljoen jongeren die bij niets meer ingeschakeld zijn. Een sociale tijdbom. Economisch ook heel schadelijk trouwens. Dat zij ‘niets doen’ drukt het BBP met zon 1,5%.”
Think Young onderzoek heeft daarom gekeken naar de motieven en keuzegedrag van jongeren ten aanzien van bèta-techniek studies. De uitkomsten zijn voor de EU STEM Coalition essentiële kennis en aanknopingspunten, want de positieve keuzes blijken ingegeven door twee kernmotieven: ‘individuele belangstelling’ en ‘loopbaankansen’.
Wie iets anders kiest, zegt meestal twee dingen: ‘Ik denk niet dat ik dat kan’ en ‘het lijkt best moeilijk.’ “Opvallend is dat, “ zegt Andrea Gerosa, “want we weten dat die technische vaardigheden prima aan te leren zijn, daar is weinig bijzondere aanleg voor nodig. Die uitspraken passen ook niet erg bij dat sterke vermogen tot kritisch denken en problemen oplossen, waar de jongeren juist goed in worden gevormd. Het is dus vooral een kwestie van jong mee beginnen, lekker concreet maken en oefenen.”
De markt is sneller
Het onderwijsbestel vindt dit maar moeilijk, merkt hij. “We moeten het formeel onderwijs echt ondersteunen die omslag te maken. Zo’n Jet-Net is daar heel sterk voor, je ziet in de EU STEM Coalition dat allerlei landen dat model overnemen en toepassen.”
Hij waarschuwt meteen dat ‘de markt’ hier veel sneller op inspeelt. “Er is een massale groei te constateren in niet-formeel aanbod, korte cursussen in coding en dergelijke voor jonge mensen rond 25, afgestudeerden ook. Je ziet het ook in de deelname aan MOOCs. De top 3 van cursussen bij Coursera en Udacity zitten op dit terrein, interacteive computerscience en ontwikkelcursussen.”
Maakt het onderwijs deze omslag niet mee dan zullen andere aanbieders die 21st Century skills en de nieuwe tech-competenties in combinatie verzorgen. “Dat zie je nu al gebeuren, jongeren maken die combinaties ook zelf door allerlei informeel aanbod aan elkaar te koppelen buiten de generieke opleidingen om. Universiteiten en hogescholen zullen hun ‘businessmodel’ hierdoor zwaar onder druk zien staan. Ze verliezen hun bestaansgrond daarmee.”
Hoogleraren als celebrities
Gerosa wijst op nieuwe initiatieven als de Singularity University die vanuit Silicon Valley actief is geworden als alternatief aanbod. “De oprichter van Paypal betaalt studenten $100.000 per jaar als ze niet gaan studeren. Oftewel, als ze niet naar een klassieke opleiding gaan, maar met dat geld een eigen combinatie van vormingsaanbod durven opzetten.”
Dat leidt soms tot ongebruikelijke taferelen. In Hong Kong zag Andrea Gerosa hoe online hoger onderwijs werft met hoogleraren. “Wie veel jong talent weet te trekken is dan veel waard en wordt een bekende naam. Er wordt met hen geadverteerd alsof ze celebrities zijn. Dat zijn ze dus ook. Krankzinning bijna, welke professor heeft hier bij ons zo’n rol in het formeel onderwijsaanbod?”
