Van verwondering naar doen bij ICT

Nieuws | de redactie
15 april 2016 | “Het belangrijkste is dat jullie als opleiders moeten ophouden studenten te drillen in termen van ‘als jij iets doet, gebeurt er iets in de klas,’” stelt Tijl Rood, initiatefnemer van de iPadscholen. Dat vergt een andere aanpak van Pabo’s. “We moeten meer van verwonderen naar doen,” ziet Titia Brédee (iPabo).

‘Onderwijs van nu en in de toekomst.’ Onder die titel werd op de iPabo de jaarlijkse dag georganiseerd van Interactum, de organisatie van samenwerkende mono-sectorale Pabo’s. Het thema was Blended Learning en ICT op de Pabo. Volgens de voorzitter van de iPabo, Titia Bredee was de dag geslaagd omdat “het gebruik van ICT in de Pabo’s omgeslagen is van bewondering in een doe-houding van ‘hier moeten we iets mee.’”

Onderwijs personaliseren

Als het om ICT in het basisonderwijs gaat kan men niet heen om de iPadscholen van Maurice de Hond. Inmiddels zijn er al 30 van dergelijke scholen in Nederland en Vlaanderen opgericht en er zitten er nog 60 in de pijplijn. Tijl Rood, oud-voorzitter van de Steve Jobs-school, de Ontplooiing in Amsterdam en mede-initiatiefnemer van iPadscholen kwam toelichten wat hij met zijn type onderwijs voor ogen heeft.

“Wij willen het onderwijs personaliseren, dat is wat mij betreft het antwoord op alle vragen over de Steve Jobs-scholen. Alles is eigenlijk anders per kind. Personaliseren willen we eigenlijk al heel lang, al sinds het Montessorionderwijs. Maar het is heel lastig om het te organiseren en dat kunnen we op de Steves Jobs-scholen wel waarmaken, omdat we daar de software voor hebben ontwikkeld.”

Daarbij komt volgens Rood dat kinderen in het onderwijsconcept heel veel vrijheid hebben. “Kinderen kunnen zelf hun modules kiezen, wij vertrouwen ouders en hun kinderen tot het moment dat ze dat niet waar kunnen maken en dan kunnen we kinderen verplichten om bepaalde modules als nog te volgen.

Daarbij is ook de gedachte dat je meer onderwijs aanbiedt dan het wettelijk minimum, dat geldt ook voor het bewegingsonderwijs. Want sommige kinderen vinden het gewoon heel belangrijk vinden dat ze goed kunnen voetballen, dan moet je het wel aan kunnen bieden, want dat is ook talentontwikkeling.”

Je hoeft eigenlijk niets uit te leggen

Door de software die wordt gebruikt is de rol van de docent totaal veranderd op deze scholen en dat was eerst best wennen. “Wij hebben software waarbij de leerling aan de hand wordt genomen en kunnen oefenen met rekenen en taal. En wat voor ons echt een openbaring was – niet alleen voor mij maar ook voor mijn collega-docenten – is dat deze opdrachten op de iPad heel veel instructie overbodig maakt. Je hoeft eigenlijk niets uit te leggen. Dat is heel wonderlijk.”

En dat heeft volgens Rood ook consequenties voor de manier hoe je naar het vak van de docent kijkt. “De studenten hier op de iPabo leren nog dat een les de basis van het vak is, maar dat is helemaal niet zo. Met je armen over elkaar gaan zitten en afwachten wat er gebeurd is ook goed. Dat was echt een mindshift die onze leerkrachten moesten maken.”

Dat betekent volgens Tijl Rood dat de Pabo zich ook moet aanpassen aan deze nieuwe werkelijkheid. “We zullen zien dat het onderwijs over tien jaar onze manier van werken heeft overgenomen, tegen die tijd zal je zien dat de Pabo enorm is veranderd. Het belangrijkste is dat jullie als opleiders moeten ophouden om studenten te drillen in termen van ‘als jij iets doet, gebeurt er iets in de klas.’ Dat is het moeilijkst om los te laten. Als je niets doet gebeurt er namelijk ook heel veel. Dat wil niet zeggen dat je totale verantwoordelijkheid kwijt bent. Je hebt gewoon wel de taak om onderwijs te begeleiden, maar het wordt een asymmetrisch proces.”

De inhoud van de Pabo gaat verschuiven

Daarom vindt de mede-initiatiefnemer van de iPadscholen een les geven niet altijd nuttig. “Wij kunnen als onderwijsprofessionals veel vaker dan wij geneigd zijn te denken ook gewoon niets doen. Lesgeven is basically eigenlijk ontzettende tijdsverspilling. Dat blijkt ook vaak in de praktijk. Ik denk daarom dat de inhoud van de Pabo ook enorm gaat verschuiven.”

Wat volgens Rood wel belangrijk wordt voor de Pabo is aandacht voor leerlijnen van een leerling. “Overzicht van de leerlijnen wordt wel ontzettend belangrijk. Want het is niet altijd gegarandeerd dat je na vier jaar Pabo een kind voor je neus krijgt en je direct kan inschatten waar zo’n kind staat en dan een vervolgplan kan uittekenen. Met ons onderwijsconcept kun je precies volgen hoe die leerlijnen lopen, daar zou de Pabo verder op in moeten gaan. Leren is een vrij actief proces wat zich voornamelijk bij de lerenden afspeelt. Het niet zien is niet dat er niets gebeurd, dat is de mindset verandering die wat mij betreft bij de nieuwe generatie leerkrachten moet plaatsvinden.”

Over tien jaar weer mainstream

Dat de huidige Pabo’s niet aansluiten bij de Steve Jobscholen blijkt ook wel uit de stages van Pabostudenten bij deze scholen. “Wij hebben één stagiair gehad van de Pabo en die was weer heel snel weg, of eigenlijk moest weg. Omdat de opdrachten vanuit de Pabo niet bij ons gemaakt konden worden. Kortom, deze student kreeg geen voldoendes, die is dus maar bij het ‘Dolfijntje’ stage gaan lopen, want daar kun je wel de portofolio opdrachten maken. Dat is wel een probleem. We hebben nu geen stagiaires, maar ik verwacht dat wij over tien jaar gewoon mainstream zijn met wat wij doen.”

Na de presentatie van de Steve Jobsschool reageerde de voorzitter van de iPabo Titia Brédee op het verhaal van de iPadschool en de wordkshops die dag. “Wij als vijf mono-sectorale Pabo’s delen dit soort kennis op zo’n dag als vandaag. Ik hoop dat wij de verwondering inmiddels hebben omgezet in ‘hier moeten we iets mee.’ Dat is wel gelukt vandaag.”

Ruimte voor verschillen

“Er gebeurt al heel veel op het gebied van digitalisering. Ik vind de kritiek van de iPadschool ook terecht. Als je ziet dat het werkt voor een groep kinderen dan werkt het dus voor die groep en dan moet je er wat mee als opleiding. Het zal voor heel veel kinderen goed werken een iPadschool mits je ze goed begeleidt. Want als je een kind laat zwemmen dan gaat het nooit goed, kinderen zichzelf laten opvoeden dat wordt niks. Er moet altijd iemand zijn die een voorbeeld geeft.“

“De gedachte dat kinderen zichzelf kunnen leren leren is natuurlijk heel oud en komt ook terug bij het montessori onderwijs,” ziet Brédee. “Maar er zijn ook kinderen die meer gedijen bij armpjes over elkaar. We moeten daarom ook uitgaan van verschillen en dat moet ook een punt van aandacht zijn in de lerarenopleidingen, dus daarom moeten we meer in de doe-houding in plaats van de verwonder-houding als het gaat om ICT in de klas en ik hoop dat dit deze dag heeft opgeleverd. Hier moeten ook wat mee gaan doen en ook nu en niet volgende week of over een jaar, maar nu.”


«
Schrijf je in voor onze nieuwsbrief
ScienceGuide is bij wet verplicht je toestemming te vragen voor het gebruik van cookies.
Lees hier over ons cookiebeleid en klik op OK om akkoord te gaan
OK