Diversiteit voor de klas

Nieuws | de redactie
6 oktober 2016 | Moet het lerarenbestand een afspiegeling van de samenleving zijn? Die vraag stond centraal in het HBO-discours in Den Haag. “We moeten denk ik vooral terug naar de kern van het vak,” zegt Ron Bormans. “Het gaat vooral om de professionaliteit van de leraar.”

In het debat in Café Dudok stonden twee aparte aspecten van de diversiteitskwestie in het onderwijs ter discussie. Hoe krijgen we genoeg mannen voor de klas en hoe zorgen we voor culturele diversiteit in het lerarenbestand? Die discussies verdienen nuancering, begon Bormans (Hogeschool Rotterdam) zijn verhaal.

Pedagogisch vakmanschap

“Het is altijd zo geweest dat bepaalde opleidingen een cultureel bepaalde voorkeur hebben. De lerarenopleidingen zijn op zoek naar jongens, bij de techniek zoekt men naar meisjes. We moeten ook niet te stoer willen zijn. Het gaat er om dat we vrouwen vragen niet te feminien voor de klas te staan. Het gaat er om dat je als docent begrip toont voor alle leerlingen in de klas die je voor je hebt. Dat is volgens mij gewoon pedagogisch vakmanschap.”

Toch lijken jongens wel baat te hebben bij mannelijke rolmodellen, stellen zowel Astrid Venes (Fontys) als Joost Kieft (Katholieke Pabo Zwolle). Venes is de trekker van de ‘Veel meer meester’ campagne die zich inzet om een carrière in het onderwijs aantrekkelijker te maken voor mannen. “Het gaat er om dat er ook in politiek en media echt waardering uitgedragen wordt voor het leraarschap. Die beeldvorming is echt van belang.”

Volgens Venes is de strijd om jongens echt te interesseren voor het leraarschap drieledig. “We kijken bij ‘Veel meer meester’ natuurlijk naar bevordering van de instroom, maar als we ze dan hebben op de pabo is het ook zaak ze te behouden. En ten slotte moeten we kijken hoe we ze op kansrijke posities in het onderwijs krijgen als ze eenmaal klaar zijn.”

Minder taakbewust

Belangrijk daarbij zijn (financiële) waardering en kansen op ontplooiing, vindt ook Joost Kieft, die daarnaast in het onderwijs ruimte voor verbetering ziet. “Jongens zijn misschien hier en daar wat minder taakbewust. Je zou kunnen kijken hoe je in bepaalde toetsvormen aanpassingen kan doen, nieuwe technologieën gebruiken bijvoorbeeld, zodat het ook voor jongens aantrekkelijker wordt.”

“We wentelen ons nu natuurlijk wel in platitudes over mannen en vrouwen. Daar moet ik thuis niet mee aankomen,” lacht Ron Bormans. De belangrijkste problemen die hij signaleert zijn allereerst het gebrek aan baangarantie en het carrièreperspectief in het primair onderwijs. “Dat is echt een stuk minder ontwikkeld dan in het secundair onderwijs.”

Niet alleen het aantal jongens voor de klas is een punt van zorg, ook de culturele diversiteit verdient de aandacht. Cor Duinmaijer is regiobestuurder van CNV Onderwijs. “Er moet echt aandacht besteed worden aan het HRM-beleid om te zorgen voor diverse teams. Er is nu vaak geen beleid dat zorgt voor opvang voor docenten met een andere achtergrond.” Duinmaijer pleit daarom voor betere scholing op teamniveau hierin. “Aan de competenties die docenten moeten bezitten zou eigenlijk nog een culturele competentie moeten worden toegevoegd.”

Reproductie van eenvormigheid

Vanuit de zaal in Den Haag klinkt dat er in het aannamebeleid ook gewoon sprake is van discriminatie. Docenten met een afwijkende achternaam komen simpelweg aan bod. “Waren het maar rabiate racisten,” countert Bormans. “Dan kon je ze er zo uitpikken en laten weten dat zoiets simpelweg niet thuishoort in het onderwijs.”

Het ligt echter gecompliceerder. “Ik ben voorzichtig met iemand een racist te noemen. Vaak gaat het subtieler en is het eerder een reproductie van de eigen eenvormigheid. Ik zie ook in mijn eigen organisatie dat het soms moeilijk is bepaalde mensen aangenomen te krijgen, omdat ze misschien niet helemaal in het geijkte plaatje passen. Als organisatie mag je op zo’n moment best even duwen, vind ik.”

Titia Bredée, voorzitter van de iPabo, stelt dat er op haar hogeschool in nadrukkelijk overleg met het afnemend werkveld afspraken gemaakt worden. “We zijn hier nu eindelijk echt werk van het maken, want het is heel erg belangrijk.” Bormans. “Het is onze taak er voor te zorgen dat we dit soort kwesties uit de sfeer van het onbewuste halen.”


«
Schrijf je in voor onze nieuwsbrief
ScienceGuide is bij wet verplicht je toestemming te vragen voor het gebruik van cookies.
Lees hier over ons cookiebeleid en klik op OK om akkoord te gaan
OK