Onderzoek is altijd een middel

Nieuws | de redactie
8 februari 2017 | “Je moet altijd weten welk vraagstuk je wilt beïnvloeden.” Lector van het Jaar Nadja Jungmann (Hogeschool Utrecht) kent de weg op de werkvloer, Den Haag en in de media. Als spin in het web slaagt zij er daarom in met haar lectoraat écht impact te hebben. “Ik oogst heel veel wat al gezaaid is.”

“Ik kwam op mijn tweeëntwintigste in de gemeenteraad in  het dorp waar ik opgroeide (’s Graveland .red). Het was de bedoeling dat we dat met zijn tweeën zouden gaan doen, maar we haalden net niet genoeg stemmen. Toen zat ik opeens als enige namens D66 in de raad. Opeens was ik van alles.”

Als een vis in het water

Nadja Jungmann leerde al op jonge leeftijd de weg vinden in politiek Nederland. “Als je op die leeftijd drie commissievergaderingen per week doet, leer je bijvoorbeeld al snel hoe belangrijk het is om kort en bondig te spreken in het openbaar. Ik heb in die jaren heel veel geleerd van de politieke kant.”

Na een carrière aan de universiteit en als organisatieadviseur kwam Jungmann in 2010 in het hbo terecht. “Ik merkte op de universiteit al snel dat ik me daar te weinig kon verbinden met de werkvloer. Het hbo biedt de ruimte om vraagstukken op te halen op de werkvloer en die door onderzoek aan te pakken. Organisatieadvies, politiek en onderzoek komen in dat soort projecten samen. Mijn ronde profiel past bij uitstek bij het hbo, daar ben ik als en vis in het water.”

Jungmann regisseerde haar eigen lectoraat. De Hogeschool Utrecht was op zoek naar een lector recht. Als bestuurskundige trok ze de stoute schoenen aan en schreef een sollicitatiebrief met als boodschap dat ze binnen het lectoraat recht graag de schuldenproblematiek op een interdisciplinaire wijze wilde bestuderen. Dat wekte interesse en ze kreeg de kans. Drie jaar later kreeg ze een eigen lectoraat Schulden & Incasso. Dat de Hogeschool Utrecht de enige plek in Nederland is waar je deurwaarder kan worden, speelt in dit kader een belangrijke rol.

Geen traditioneel juridische stroming

Eén op de vijf huishoudens in Nederland heeft te maken met schulden en dus is het volgens Jungmann dat hier in onderzoek aandacht voor is. Toch snapt ze ook wel dat dit tot voor kort minder de aandacht had. “Het is geen traditionele juridische stroming. Het is ook niet puur sociologie, want het heeft ook psychologische aspecten en een belangrijke economische component. Als heel veel mensen schulden hebben, heeft dat effecten op de economie.”

Juist dat multidisciplinaire karakter werkt beter in het hbo, ziet Jungmann. “Universiteiten worden toch op visitaties afgerekend en daar tellen bijvoorbeeld publicaties heel erg mee. Tijdschriften zijn nog maar in beperkte mate ingesteld op multidisciplinair onderzoek. Ze drukken universiteiten daarmee terug in de disciplines.”

Het onderzoek van Jungmann is júist heel multidisciplinair. “Maar bedenk wel, dat kan alleen werken als je vanuit specialismen werkt. Toen ik Lector van het Jaar werd, heb ik op Twitter ook heel nadrukkelijk het ‘dreamteam’ van mijn lectoraat bedankt. Daarin zitten sociologen, economen en juristen. Zij zijn de specialisten en ik zorg voor de multidisciplinaire blik.”

Jungmann is als lector ‘slechts’ twee dagen per week aan de Hogeschool Utrecht verbonden. Volgens haar is dat ook de kracht van het lectoraat. “Ik denk dat liefde voor de werkvloer één van de belangrijkste voorwaarden voor succes is. Toen ik in Utrecht begon werd mij ook gevraagd of ik niet meer dagen in dienst wilde, maar ik vind het juist heel waardevol dat ik nog drie dagen per week als adviseur bij organisaties over de vloer kom.”

Vragen halen uit de praktijk

De ervaringen op de werkvloer helpen Jungmann bij het operationaliseren van werkprocessen. “Als ik bij een gemeente vraag waarom ze iets doen en ze kunnen me daar geen duidelijk antwoord op geven, dan ga ik me afvragen waarom dat gebeurt en of dat wel klopt. Dat kan de aanleiding zijn om een korte quickscan te doen bij twintig gemeenten. Als dat echt iets interessants oplevert, wordt de stap naar het lectoraat gezet en gaan we echt onderzoek.”

De onderzoeken die het lectoraat Schulden en Incasso vervolgens gaat doen, kennen allemaal een vergelijkbare opbouw. “Onze rapporten beginnen altijd met de conclusies en aanbevelingen. De inhoudelijke verantwoordelijk komt pas daarna in bijlagen. Het moet natuurlijk allemaal methodisch kloppen, maar deze vorm komt de leesbaarheid heel erg ten goede.”

De ervaringen in de politiek vormen voor Jungmann de belangrijkste reden het op deze manier te doen. “Ik heb een paar jaar gewerkt als fractieassistent voor D66 in de Tweede Kamer en als ik iets geleerd heb is het dat politici en ambtenaren in één of twee A4’tjes moeten weten waar iets over gaat en wat het belang er van is.”

En zo komt het dat het werk van het lectoraat makkelijk de weg vindt in de politiek en ambtenarij. “We hebben warm contact met de meeste fracties. Daar steken we ook veel tijd in. We houden de Kameragenda nauwkeurig bij en als er ergens een voor ons relevant Algemeen Overleg is, dan zorgen we altijd dat we iets te bieden hebben.”

Die relatie met politici, ministerie en branchevereniging komt niet vanzelf. “Daar moet je echt in investeren. Als iemand een vraag heeft, zorgen we er altijd voor dat deze per kerende post een inhoudelijk antwoord van tien regels terugkrijgt van ons. Zo bouw je iets met elkaar op.”

Je moet echt weten wat je wilt

Jungmann noemt het lectoraat een ‘Minikenniscentrum voor de maatschappij’. “Dat betekent dat we er ook voor de burgers zijn.” Onlangs nog zat de lector in de veelgeprezen HUMAN-serie Schuldig en ook in Kassa was zij al meermalen te gast. “Als ik op televisie ben geweest dan komen er altijd ook wel mailtjes van mensen binnen, die beantwoorden we ook altijd direct. Ik ben van mening dat zoiets altijd iets kan opleveren. Je moet er altijd op gespitst blijven.”

Een allrounder die door een lange ervaring in politiek, bestuur en maatschappij alle facetten beheerst om een lectoraat tot een succes te maken. “Ik ben op dit moment heel veel aan het oogsten wat we de afgelopen jaren gezaaid hebben met elkaar,” vertelt Jungmann. Haar profiel helpt daarbij, maar het belangrijkste is dat Jungmann vanaf dag één heel goed wist wat ze wilde.

“Ik denk dat als je als lector succes wilt hebben, je heel goed moet weten wat je wilt bereiken en een heel goed team moet hebben. Niet iedere docent is ook een goede onderzoeker, de kwaliteit is echt belangrijk. Als je een kortdurend lectoraat hebt, kan dat alleen werken met een hele heldere onderzoeksopdracht. Je moet echt weten wat je wilt beïnvloeden. Onderzoek is in het hbo altijd het middel.”


«
Schrijf je in voor onze nieuwsbrief
ScienceGuide is bij wet verplicht je toestemming te vragen voor het gebruik van cookies.
Lees hier over ons cookiebeleid en klik op OK om akkoord te gaan
OK