“Maak tijd voor de binnenkant”
De Hogeschool Arnhem-Nijmegen opende het Hogeschool jaar met een korte herdenking. Een aantal studenten en medewerkers dat de hogeschool het afgelopen jaar is ontvallen evenals zij die ernstig ziek zijn stonden centraal in de openingswoorden van Janneke Hoekstra, directeur van de Faculteit Techniek.
Deze ‘gebrokenheid van het leven’ greep voorzitter Kees Boele aan om uit te wijden over de sociale functie van het hoger beroepsonderwijs. “Moet dit nu zo zwaar?” vroeg hij aan het begin van zijn betoog. Volgens hem wel. De gezondheid van zijn directe collega’s en het ontvallen van een aantal studenten en medewerkers het afgelopen jaar hebben duidelijk een indruk gemaakt op de instelling en Boele wilde daar recht aan doen.
Op wie kan ik vertrouwen?
Een onderzoek onder de studenten aan de andere kant van het spoor, aan de Radboud Universiteit in Nijmegen, nam Boele als tweede aanleiding voor zijn betoog. Uit dit onderzoek van vorig jaar bleek dat 57 procent van de studenten zeer veel stress en druk ervaart in de studie. Een vijfde gaf aan geen vrienden te hebben en zich in de steek gelaten te voelen: “Dat zal bij ons op de HAN niet anders zijn. Ook voor veel studenten zitten de echte vragen aan de binnenkant, die vaak schuilgaat achter de buitenkant van de opleiding en hun voorkomen.”
Voor Boele was dit aanleiding om een lans te breken voor het zoeken van contact met die binnenkant, juist in het onderwijs. “Het benoemen van deze gebrokenheid past niet goed in het culturele klimaat: je moet ondernemend en succesvol zijn, mooi (desnoods gefotoshopt), en als je faalt, ben je zelf verantwoordelijk.” Hier nam hij de studenten en medewerkers mee in een bloemlezing van een aantal filosofen, waaronder Pascal die zei: “Veel mensen zoeken verstrooiing omdat zij hun werkelijke conditie niet onder ogen te durven komen”.
Civiele effect
Volgens Boele raakt deze verbondenheid met de binnenkant direct aan de democratische waarden van de samenleving. “Als wij ons alleen maar op de buitenkant, het vak, focussen, dan zetten we de democratie op het spel” Het waarborgen van respect voor onder andere de wet, rechtvaardigheid en gelijkheid zijn volgens hem kerntaken van het onderwijs, waar toch veel te weinig ruimte voor is. Alleen op die manier kan de toekomstige beroepsbevolking zich volgens hem hoeden tegen wat hij als ‘volksmenners’ bestempelde.
Op dit punt deelde Boele een opmerkelijke ervaring met de zaal over zijn aanwezigheid bij de HAN Start Academy waar hij met studenten in gesprek ging over levensvragen. “Dit is de eerste keer dat ik het met iemand over dit soort vragen heb,” vertelde een van de studenten op een dergelijke bijeenkomst. Volgens Boele heeft het hoger onderwijs zich op dat vlak te veel bezig gehouden met de buitenkant, en te weinig met de binnenkant. “Voor dat soort vragen moet aandacht zijn. Maar daar heb je dus wel tijd en ruimte voor nodig.”
Boele riep zijn collega’s dan ook op om deze vragen wel te blijven stellen ongeacht het feit dat de opleiding wellicht over elektrotechniek of bedrijfseconomie gaat. “Ik nodig jullie, collega’s, uit om vanaf dag een de beroepsopleiding te verbinden met de levensvragen.”
