Meer dan alleen maar publiceren

Nieuws | de redactie
13 september 2017 | “Ik zou het jammer vinden als mijn werk alleen maar in een boek of een blad terecht zou komen.” Hoogleraar Bram Nauta (UTwente) ontwikkelt in nauwe samenwerking met het bedrijfsleven nieuwe elektronische chips. “Het is moeilijk genoeg om een ambacht te zijn, maar toch commercieel genoeg voor het bedrijfsleven.”

Onlangs besloot de Europese Unie na een noodkreet van Bram Nauta (UTwente) en collega’s uit Eindhoven en Delft om Europractice, een internationale subsidieregeling voor chiponderzoek, alsnog een tweede leven te geven. Nauta maakt voor zijn onderzoek veelvuldig gebruik van Europractice. “Als het was gestopt, had ik het zelf opgezet. Maar dit is nou net iets wat je Europees moet gaan regelen. Het is veel beter dit samen te doen en hoe groter de schaal hoe beter het werkt.” ScienceGuide bezocht de hoogleraar in Twente en sprak over hoe fundamenteel onderzoek en de samenwerking van de universiteit met het bedrijfsleven samengaan. 

Hetzelfde, maar dan tien keer sneller 

Nauta en zijn collega’s doen onderzoek naar manieren om draadloze communicatie te verbeteren. “Waar telefoons vroeger op slechts één frequentie signalen konden zenden en ontvangen en ontvangen, zijn er tegenwoordig wel dertig verschillende manieren.” Als ‘architecten’ maken Nauta en zijn collega’s nieuwe blueprints voor chips uit al bestaande onderdelen. 

In de loop der jaren is zijn de uitvindingen van Nauta zo gewild geworden dat bedrijven regelmatig bij hem aankloppen. De Twentse hoogleraar legt uit dat bedrijven wel met een bepaald type vraag komen: “Ze willen alles hetzelfde, maar dan tien keer sneller of zuiniger. Deze verandering mag niet ten koste gaan van iets, terwijl dat meestal wel het geval is als je iets ontwerpt.” Onderzoekers in het bedrijf zelf kijken vooral hoe bestaande technieken beter toegepast kunnen worden, , maar wat Nauta en zijn team doen is anders: “We kijken naar een product om te zien of er niet een onderdeel is wat we veel slimmer of beter kunnen maken met nieuwe technieken.” 

Het type onderzoek dat Nauta en zijn team doen leent zich goed voor de samenwerking met het bedrijfsleven. Waar de bedrijven degene zijn die het probleem aankaarten, krijgen de onderzoekers verder alle vrijheid om op zoek te gaan naar een oplossing. “We zijn ambitieus genoeg om toch het allerbeste te bedenken, met het risico dat daar een klapper uit kan komen”, legt Nauta uit, iets wat steeds meer wordt begrepen door de bedrijven. 

Het samenwerken met het bedrijfsleven is voor Nauta misschien wel makkelijker dan voor sommige collega’s in de academie. Hij werkte namelijk na zijn promotie enkele jaren bij Philips, net als veel van zijn huidige collega’s die carrières in het bedrijfsleven hadden. Het is een ervaring die hij nog steeds nuttig acht: “Daar leer je dat dingen gewoon af moeten. Het maakt de samenwerking met die bedrijven later ook makkelijker.” 

Beperking dwingt tot creativiteit 

Door de reputatie die Nauta en zijn onderzoeksgroep de afgelopen jaren wereldwijd hebben opgebouwd, groeit ook het vertrouwen van opdrachtgevers. Dat betekent dat opdrachten steeds vager worden, omdat bedrijven toch weten dat de uitkomst interessant zal zijn. De vrijheid van de onderzoekers wordt dus enkel gekaderd door de probleemstelling, wat volgens Nauta een ideale afstemming is: “Die beperking dwingt mij tot creativiteit. Door die beperking moet ik juist nieuwe oplossingen verzinnen.” Deze manier van werken is ook een businessmodel legt Nauta uit: “Het genereert veel patenten en die patenten worden weer eigendom van het bedrijf.” 

Het soort onderzoek dat Nauta uitvoert sluit perfect aan bij zijn persoonlijke motivatie. “Ik vind die brug van de wetenschap naar de toepassing juist leuk. Ik zou het jammer vinden als het alleen maar in een boek of een blad terecht zou komen.” 

Nauta vertelt enthousiast over de keer dat hij in de Mediamarkt was en een verkoper hem vertelde over een televisie, die weinig ruis in het beeld zou hebben. “Ik moest lachen en vertelde hem dat ik dat wist, omdat ik die jongens in Japan had geholpen met het ontwerpen van die televisie.” De lol van de wetenschap zit volgens Nauta dan ook in het vinden van nieuwe toepassingen. “En, als het toegepast kan worden is dat natuurlijk fijn, want dan komt het geld wat makkelijker los en zijn de studenten geïnteresseerd.” 

Andere getallen, zelfde techniek 

Dat de samenwerking en het contact met het bedrijfsleven bij de onderzoeksgroep van Bram Nauta soepel gaat ligt deels aan de praktische aard van het onderzoek naar elektronische hardware. “Fundamenteel onderzoek levert Science en Nature papers op met een hoge impact factor, maar die kunnen niet doen wat wij doen.” 

De kennis die aan de basis ligt van het onderzoek naar hardware is ook anders: “Alles wat wij studenten leren blijft nog decennia geldig. De getalletjes worden anders, maar de technieken blijven.” Waar collega’s die bijvoorbeeld onderzoek doen naar software zichzelf “elke vijf jaar opnieuw moeten uitvinden”, is het werk van Nauta meer “tijdloos”. 

Omdat de chip die Nauta ontwerpt uiteindelijk moet worden ‘gebakken’ in een fabriek, een kostbaar proces wat maanden duurt, en daarna pas kan worden gemeten, “moet het in één keer goed”, iets wat bij software anders is. Dit dwingt Nauta om preciezer en meer doordacht te werk te gaan. Het werk van de onderzoeksgroep van de Twentse hoogleraar bevindt zich dus ergens tussen de echt fundamentele wetenschap en de nadrukkelijke toepassing van de ICT in, ziet Nauta zelf. “We zitten er net een beetje tussenin. Het is moeilijk genoeg om een ambacht te zijn, maar toch commercieel genoeg voor het bedrijfsleven.” 


«
Schrijf je in voor onze nieuwsbrief
ScienceGuide is bij wet verplicht je toestemming te vragen voor het gebruik van cookies.
Lees hier over ons cookiebeleid en klik op OK om akkoord te gaan
OK