ScienceGuide Top 10 2001

Nieuws | de redactie

17 februari 2006 |

Bij het begin van een nieuw hoger onderwijsjaar, gemarkeerd door tal van openingsplechtigheden en een vuurlopende Ratelband, rijst de vraag wie binnen dat hoger onderwijs eigenlijk de meest invloedrijke figuren zijn. Wie bepalen door hun positie en persoonlijkheid in sterke mate wat er gebeurt op en rond hogescholen en universiteiten? Wie zijn de beeldbepalers van de toekomst, nieuwelingen die zich nu reeds onderscheiden als beloftes?

---

De ScienceGuide-lijst van sleutelfiguren in het Nederlandse Hoger Onderwijs vormt een weerslag van de namen die desgevraagd genoemd zijn door tientallen direct betrokkenen: politici, bestuurders, ambtenaren, journalisten, instellingsmedewerkers, ondernemers en bestuurlijk actieve studenten. De lijst van opkomende krachten is op dezelfde wijze samengesteld. Minister Hermans is als te zeer voor de hand liggende keuze buiten beschouwing gelaten.

De ScienceGuide top tien van sleutelfiguren in het hoger onderwijs:

1. Frans Leijnse
2. Hans Adriaansens
3. Roel in ’t Veld
4. Frans van Vught
5. Jan Franssen
6. Sybolt Noorda
7. Jan Veldhuis
8. Wynand Wijnen
9. Tineke Netelenbos
10. Jos Elbers

In brede kring rond het hoger onderwijs is men het er over eens: Frans Leijnse, voorzitter van de HBO-raad, is de meest invloedrijke persoon in de wereld van hogescholen en universiteiten. Leijnse, voormalig PvdA-kamerlid en tot recent hoogleraar in Rotterdam, dankt zijn invloed niet puur aan zijn functie als wel aan de wijze waarop hij bijvoorbeeld als Kroonlid van de SER en ‘goeroe’(aldus Annemarie Jorritsma) direct toegang heeft tot grote groepen beslissers op alle niveaus. Bovendien blijkt dat zijn optreden en uitlatingen in de bestuurlijke wereld van het wetenschappelijk onderwijs met argusogen worden gevolgd. Nummer twee Hans Adriaansens dankt zijn positie vooral aan zijn hardnekkig pleidooi voor op Angelsaksische leest geschoeid onderwijs. Niet alleen in de BaMa-structuur dringt dit door, vooral in zijn eigen University College te Utrecht maakt hij het concreet.
De autoriteit van Roel in’t Veld heeft niet geleden onder zijn kortstondige staatssecretarisschap. Integendeel, hij vervult, naast het decanaat van de Nederlandse School voor Openbaar Bestuur tal van bestuurlijke en adviserende functies. Minister Hermans luistert bijkans nog meer naar hem dan diens voorganger Deetman al deed.
Frans van Vught bereikte een vierde plaats. Naast voorzitter en rector van de Universiteit Twente is hij prominent lid van de onderwijsraad en wordt omschreven als onorthodox en mediageniek. Met name op het gebied van informatietechnologie telt zijn stem zwaar.
Op vijf staat de Commissaris van de Koningin in Zuid-Holland, Jan Franssen, vooral vanwege zijn rol als voorzitter van de Commissie Kwartiermakers voor accreditering van opleidingen. De emancipatie van particulier onderwijs die hij vanuit een vorige functie bewerkstelligde heeft grote invloed op het hoger onderwijs. Voorts leidt hij de commissie die de kenniskringen in het HBO gaat beoordelen.
De volgende posities worden ingenomen door de collegevoorzitters van de Universiteiten van Amsterdam en van Utrecht, Sybolt Noorda en Jan Veldhuis. Eerstgenoemde heeft het voortouw in het debat over samenwerking tussen HBO en WO door de fusie van de Universiteit en Hogeschool van Amsterdam. Veldhuis vormt in dat debat een krachtig tegenstrever. Daarnaast krijgt hij krediet voor de met Adriaansen gedeelde inspanningen ter oprichting van het University College.
Dat oudgedienden nog altijd van invloed worden geacht bewijst de Maastrichtse professor Wynand Wijnen, die behalve vanwege zijn voortrekkersrol bij de vormgeving van Probleem Gestuurd Onderwijs ook geroemd wordt om de reeks adviezen die hij op papier zette ter verbetering van de studeerbaarheid en de besteding van overheidsgeld voor daarop gerichte projecten.
Bij de inrichting van het tweede paarse kabinet verruilde Tineke Netelenbos de portefeuille van onderwijsstaatssecretaris voor de ministerspost van Verkeer en Waterstaat. Dat zij toch een verrassende negende plaats bereikt dankt zij aan de ministerraad, waarin zij, aldus Haagse bronnen, nog altijd een zware stem heeft als het (hoger) onderwijs op de agenda staat. De lijst wordt afgesloten door Jos Elbers, van de Rotterdamse Ichtus Hogeschool en momenteel bezig met de fusie tot Randstad-Hogeschool. Elbers geldt als de krachtigste bepleiter van openlijke concurrentie tussen instellingen en als drijvende kracht achter de Digitale Universiteit.

---