ScienceGuide Top 10 2002

Nieuws | de redactie

17 februari 2006 |

Wie zijn de sleutelfiguren in het Hoger Onderwijs van 2002?

Bij het begin van dit nieuwe studiejaar, met de introductie van BaMa en met een nieuw kabinet bovendien, is het opnieuw de vraag wie de meest invloedrijke figuren zijn binnen het hoger onderwijs. Wie zetten het meest opvallend hun stempel op wat er gebeurt in de wereld van hogescholen en universiteiten? Wie zijn de nieuwe namen die als beeldbepalers voor de toekomst zich aandienen?

De ScienceGuide.org Top 10 van sleutelfiguren vormt een weerslag van de namen die desgevraagd zijn genoemd door vele direct betrokkenen: medewerkers en bestuurders, ambtenaren en politici, journalisten en bestuurlijk actieve studenten. Uit hun bijdragen ontstond ook de lijst van ‘mensen in opkomst.’

De ScienceGuide Top 10 ziet er voor 2002 als volgt uit

1.                 Loek Vredevoogd

2.                  Maria van der Hoeven en Annette Nijs

3.                 Roel in’t Veld

4.                  Jos Elbers

5.                  Frans Leijnse

6.                  Yvonne van Rooy

7.                  Hans Adriaansens

8.                  Ed d’Hondt

9.                  Mariette Hamer

10.                Marijk van der Wende

Stond in 2001 nog een koepelvoorzitter onbedreigd op de eerste plaats- Frans Leijnse- in 2002 is de nieuw benoemde voorzitter van het nieuwe nationale accrediteringsorgaan NAO zonder meer de meest genoemde sleutelfiguur. Loek Vredevoogd komt zo hoog wegens  de verwachtingen die men van dit orgaan en zijn bouwpastoor heeft. Zijn vice-voorzitter, Olchert Brouwer, wordt als hbo-man om diezelfde reden vaak samen met hem genoemd. De lijnen die zij gaan uitzetten voor de borging van de kwaliteit van het hoger onderwijs en de aanpak die daarbij gekozen gaat worden ziet men in brede kring als doorslaggevende ontwikkelingen.

“Twee vrouwen te Zoetermeer!” meldde een van de respondenten als opmerkelijk feit voor het hoger onderwijs beleid en de uitslag weerspiegelt dit historische fenomeen. Wel klonk vaak “eerst daden zien, dan weten we hoe sterk hun impact zal blijken te zijn.” Sowieso is hier een markant verschil met de Top 10 van 2001 merkbaar: toen slechts een vrouw bij de tien, nu vijf tegelijk.

Een blijvend sterke invloed wordt de decaan van de NSOB en COLO-voorzitter

Roel in’t Veld toegeschreven. De voucher-gedachte en het zware beleidsaccent in het kabinetsbeleid op de beroepskolom vmbo-mbo-hbo hebben beide te maken met denkwerk van In’t Veld in de voorbije jaren. En als ‘vriend van Pim’ kan hij ook nu weer een speciale rol spelen in het actuele beleidsdebat.

Jos Elbers dankt zijn hoge plaats aan zijn werk als initiatiefnemer tot de mega-fusie van hogescholen in de Randstad, InHolland,  en als enfant terrible dat bestuurslid van de HBO- raad werd. Schaalvergroting en variëteit tegelijk, het is een strategie die school maakt. Deze ontwikkeling grijpt bovendien diep in in de funcies van coördinerende clubs  als diezelfde HBO-raad, hetgeen de rol van Elbers extra gewicht geeft.

Frans Leijnse, de voorzitter van de HBO-raad, blijft een sleutelfiguur, hoe zwaar zijn branche het ook heeft en het hem maakt. De beroepskolom is mede door zijn werk zo’n cruciaal beleidsaccent geworden, maar de fraudekwestie heeft Leijnse’s positie onder druk gezet. Een onomstreden eerste plaats als die hij in 2001 staat dit jaar niet meer in de sterren.

Yvonne van Rooy, Hans Adriaansens en Ed d’Hondt komen in de Top 10 op grond van de manier waarop zij het wetenschappelijk onderwijs gezicht geven. De Tilburgse universiteit is regelmatig spraakmakend, overtrof zelfs de London School of Economics naar de eerste plaats bij een ranking van economiefaculteiten. Van Rooy oogst, kortom. Adriaansens blijft met zijn University College Utrecht de voorloper van BaMa en “hij zit overal in,” zo wordt onderstreept. Ed d’Hondt stond in 2001 nog op het tip- lijstje van ScienceGuide. Ondanks de van nature beperkte speelruimte voor de voorzitter van de VSNU zet hij flink aan. Zijn openlijke teleurstelling over het gebrek aan visie bij het nieuwe kabinet op ons land als ‘kennisland’ wekt verwachtingen.

De Tweede Kamer blijkt bij de hbo-fraude zaak respect gewonnen te hebben. Minister Hermans werd door oppositie en regeringsfracties samen tot meer openheid gedwongen dan hem lief was. PvdA-woordvoerder Mariette Hamer liet niet los en vanuit de oppositie zullen zij en haar fractiegenoot Jacques Tichelaar bij dit thema nog minder geneigd zijn dat te doen. De Universiteit Twente scoort tot slot ook met een vrouw: Marijk van der Wende van onder meer het Cheps-intituut. Op terreinen als de implementatie van de Bologna-verklaring is zij van grote invloed gebleken en als nieuwe hoogleraar zal zij het debat richting blijven geven.

Beeldbepalers voor de toekomst

Allerlei mensen worden weer getipt als sleutelfiguren ‘in opkomst’. Enkelen daarvan vallen op door de redenen daarvoor en de frequentie waarmee dat gebeurde.

Van Peter Nijkamp wordt veel verwacht als nieuwe voorzitter van de NWO.Wie voorheen onder meer vice-president van de KNAW was en met de Spinoza-premie in 1996 de meest prestigieuze onderzoeksprijs ontving, heeft een speciale band met het onderzoek en zou daar een bijzonder effectief pleitbezorger van kunnen worden.

Een onmisbaar hulpstuk voor de minister van OCW bleek CAOP-topman Theo Dragt. Hij redde in enkele dagen onderhandelen de OV-kaart voor studenten, nadat de ambtenaren van het ministerie de hoop al leken te hebben opgegeven. Minister Van der Hoeven zal zulk vernuft de komende jaren graag weten te vinden nu bezuinigingen het onderhandelen moeizamer zal maken dan ooit.

Marianne Dunnewijk heeft als collegevoorzitter van de Hogeschool Zuyd meer ijzers in het vuur gekregen: lid van het bestuur van de HBO-raad en een Maastrichtse lijn naar de nieuwe minister. Een andere vrouw met perspectief wordt oud- ISO-voorzitster Roos Zwetsloot genoemd. In de Raad van Toezicht van de IBG kwam deze directeur van de commerciële tak van de Hogeschool van Amsterdam, zodat zij duidelijk in beeld komt.

Wie dat ook kwam, is Marcel Wintels. Een jeugdig collegevoorzitter –van de HAN- die met zijn tegendraadse analyse van de hbo-fraude opzien baarde: ‘wat is er zo tegen outsourcing?’ vroeg hij zich af. Het antwoord op die vraag kan nog interessant worden