‘Den Haag wordt de woonplaats van Loekasjenko’

Hij is wederrechtelijk opgepakt, uiteraard. Loekasjenko is bezig al zijn opposanten te elimineren. En daarmee ziet u het probleem van ons land, niet alleen van mijn gezin en familie, maar van heel mijn vaderland.’

Hoe is de actuele situatie? Klopt onze indruk dat het regie nerveus aan het worden is door de blijvende moed van de studenten en de oppositie en de druk van buiten?

‘Afgelopen woensdag was de grote demonstratie naar aanleiding van de herdenking van Tsjernobyl. Er waren ondanks de repressie net zoveel mensen op de been als toen na de vervalste verkiezingsuitslag. De intimidaties werken niet, de mensen zijn niet meer bang. Dat is geweldig om mee te maken.

De autoriteiten deden het voorkomen of het protest was toegestaan, maar toen er zoveel mensen naar het plein kwamen, zeiden ze dat de optocht daarheen verboden was en sloegen ze er op los. Loekasjenko en zijn kornuiten zijn bang aan het worden, dat konden wij al tijdens de verkiezingscampagne merken. Het geweld tegen de oppositie is juist daardoor zo fel geworden. Het is een teken van zijn nervositeit.’

We doen hier in Nederland en in Europa van alles om Belarus te helpen in deze omstandigheden. Wat is volgens u de beste manier om dat te doen? Wat zal effectief zijn?

‘Onze dank aan jullie allemaal in Nederland en Europa is zo groot, voor al die hulp, ultimatums, petities. Alles wat mijn man, zijn naam ‘Kozulin’, ons verzet bij name noemt helpt hem en ons land. Dan weet het regime dat zij niet door kunnen gaan met ons te onderdrukken.

Een isolement van Belarus is het beste middel, denken wij. Dat houdt de druk groot. Als we dan bovendien buiten Belarus gehoord blijven worden, zoals ik nu als gewone vrouw namens mijn man hier kan spreken, is dat goed voor de toestand daar. Ook al staat ons volk onder druk in zo’n isolement, een afwijzende opstelling tegen de dictatuur is niet hetzelfde als zo’n houding tegenover ons land en ons volk. Het is wel belangrijk dat u vanuit Europa dat onderscheid steeds duidelijk laat merken.

Hoe gaat het met de studenten die zo hard zijn aangepakt door Loekasjenko?

‘Ik ben daar erg bezorgd over. Twee van hen hebben vlak voordat ik hierheen reisde nog ons benaderd. Er zijn er nog velen die zonder vaste verblijfplaats rondtrekken om arrestatie te ontvluchten. Ze zijn door hun protesten in Minsk en door de rest van het land illegaal in eigen vaderland, geroyeerd van hun opleidingen en dergelijke. Daardoor kunnen zij niet thuis blijven wonen of in hun studentenkamers verblijven.

De rectoren van de universiteiten voeren Loekasjenko’s repressiebeleid uit. Studenten die zijn opgepakt en opgesloten na de verkiezingen moesten 15 dagen brommen. Dus waren ze niet bij colleges. Na afloop van hun arrest pakten de rectoren ze nog eens aan wegens ‘verzuim van onderwijs’. Dus werden ze op die grond van de universiteit gestuurd.

Wat er nu gebeurt is nog een stap erger. De rectoren zetten de studenten en hun organisaties tegen elkaar op. Via dreigementen proberen ze te bewerken dat die organisaties studenten extra straffen die meedoen aan het verzet. Ze proberen ze tegen elkaar uit te spelen, bijvoorbeeld door studenten met niet zulke goede cijfers op te stoken en te intimideren tegen anderen die protest organiseren en dergelijke. Zo moeten zij hun trouw aan Loekasjenko bewijzen en hun privileges behouden.

Weet u, Loekasjenko heeft geen partij of mensen die hem politiek loyaal zijn. Het hele land is zijn partij, waarin hij denkt dat hij kan doen en laten wat hij wil. Alles hangt af van zijn grillen en zijn humeur.