Goedaardig verloop MS te voorspellen

Een betrouwbare voorspelling van het ziekteverloop kan gevolgen hebben bij het voorschrijven van medicijnen. De medicijnen om het beloop van MS te beïnvloeden kunnen vervelende bijwerkingen hebben.  In Nederland zijn er ongeveer 15.000 mensen met MS. De ziekte heeft drie verschijningsvormen die zich kenmerken door een verschillend verloop: 1) primair progressief, waarbij de klachten vanaf het begin gaandeweg toenemen, 2) secundair progressief, waarbij verbeteringen en verslechteringen elkaar aanvankelijk afwisselen, en 3) het benigne of goedaardig verloop, waarbij de ziekte zich na een periode met verslechteringen en verbeteringen zo langzaam ontwikkelt dat de patiënt nauwelijks beperkende klachten heeft.

Goedaardige vorm
Ramsaransing richt zich voornamelijk op de ‘goedaardige’ vorm van MS. Ze vergeleek in haar onderzoek onder meer gegevens uit de Polikliniek Neurologie in het UMCG en deed uitgebreid literatuuronderzoek. Aan de hand van de informatie formuleerde Ramsaransing vijf criteria die verband houden met het ziekteverloop: geslacht, het aantal opflakkeringen van de ziekte in de eerste vijf jaar, de periode tussen opflakkeringen, ontsteking van de oogzenuw en het optreden van motorische beperkingen.
Daarbij maakte de onderzoekster bovendien gebruik van de zogeheten EDSS-score, een veelgebruikte schaal waarin de ernst van de ziekteverschijnselen met een cijfer van nul tot tien wordt weergegeven. Patiënten die vijf jaar na de eerste symptomen nog steeds een score van minder dan twee hebben, blijken in de meeste gevallen de volgende jaren nauwelijks achteruit te gaan. Mocht de EDSS-score na 10 jaar nog steeds kleiner dan twee zijn, dan is de kans groter om een goedaardig beloop te behouden.

Voorspellingen
Het geven van goede voorspellingen is van belang bij het geven van medicatie, verklaart Ramsaransing. Middelen tegen MS kunnen vervelende bijwerkingen hebben waardoor de patiënt zich beroerd kan voelen. Mensen met een goedaardige vorm van MS hebben vaak geen medicijnen nodig die het beloop beïnvloeden.
In het laboratorium keek Ramsaransing naar onder meer de productie van stikstofoxide, de activiteit van myeloperoxidase, en de concentraties van dehydro-epiandroteronsulfaat en homocysteine in het bloed. Uit eerder onderzoek was al bekend dat deze stoffen bij MS een rol spelen, het bleek echter niet mogelijk om een verband met het ziekteverloop te leggen.

Voeding
Vervolgens vroeg Ramsaransing een groep van tachtig MS-patiënten twee weken lang op te schrijven wat zij allemaal aten en dronken. Die gegevens werden met behulp van de computer geanalyseerd om een beeld te krijgen van de inname van verschillende voedingsstoffen. Dergelijk uitgebreid onderzoek naar het eetpatroon van mensen met multiple sclerose was nog nooit eerder gedaan.
Door de gegevens uit het voedingsonderzoek te vergelijken met gegevens van TNO over de eetgewoontes van de gehele Nederlandse bevolking, ontdekte Ramsaransing bovendien dat MS-patiënten significant minder foliumzuur binnen krijgen dan de rest van de bevolking. Daarbij wijst de promovenda er nog op dat Nederlanders gemiddeld genomen ook al te weinig foliumzuur binnenkrijgen. Een opmerkelijke bevinding was dat patiënten met een secundair progressief beloop een sterk verminderde inname van calcium en magnesium bleken te hebben. Ramsaransing benadrukt dat de resultaten van het voedingsonderzoek zich niet direct laten vertalen naar een dieetadvies. Zij pleit er wel voor om bij de behandeling van patiënten met chronische ziektes als MS meer aandacht te geven aan voorlichting over uitgebalanceerde voeding.