Blinde jonker schreef vroegste carillonmuziek
De blinde jonker Van Eyck, een verre neef van Constantijn Huygens, was stadsbeiaardier van Utrecht – hij speelde op het carillon van de Dom bij de oprichting van de universiteit in 1636 – en stond bekend als de grootste klokkendeskundige van zijn tijd. In de zomer bracht hij ’s avonds blokfluitvariaties ten gehore op het Janskerkhof. De 150 werken die tussen 1644 en 1649 werden gedrukt in de tweedelige collectie Der Fluy
Verband blokfluit- en carillonpraktijk
Volgens Wind hebben de variaties op de psalmen niet tot Van Eycks reguliere blokfluitrepertoire behoord. De jonker nam hierin aanvankelijk zijn klokkenpraktijk als uitgangspunt, om van daaruit op zoek te gaan naar een geschikte ‘blokfluitistische’ variant. De carillonstijl manifesteert zich het duidelijkst in ‘Psalm 15’. Zo valt te reconstrueren dat de variatiestijl van de Utrechtse beiaardier primair gebaseerd is op ‘lineaire harmonie’: een eenstemmige speelwijze, waarbij harmonisch georiënteerde figuren (zoals gebroken drieklanken) door het uitgalmen van de klokken vanzelf in een lichte vorm van meerstemmigheid uitmonden.
Door deze ontdekking wordt het verband duidelijk tussen Van Eycks blokfluit- en carillonpraktijk. Met de verworven kennis kunnen ook andere werken uit Der Fluyten Lust-hof als carillonrepertoire worden aangemerkt.
De promovendus
Thiemo Wind verzorgde in de periode 1986—1988 een nieuwe uitgave van Der Fluyten Lust-hof (New Vellekoop Edition). Zijn 702 pagina’s tellende dissertatie is een monografie waarin talrijke facetten van het repertoire worden onderzocht. Van Eycks muziek wordt vergeleken met blokfluitwerken van Nederlandse collega’s als Pieter de Vois en Jacob van Noordt. De laatste vier hoofdstukken zijn gewijd aan aspecten van de uitvoeringspraktijk: het instrument, tijd (tempo en ritme), versieringen en voordracht.
Een Engelstalige handelseditie zal naar verwachting volgend jaar verschijnen bij de Koninklijke Vereniging voor Nederlandse Muziekgeschiedenis (KVNM). In 2007 is het precies 350 geleden dat Van Eyck in Heusden werd geboren.
Meest Gelezen
Vrouwen houden universiteit draaiende, maar krijgen daarvoor geen waardering
Hbo-docent wil wel rolmodel zijn, maar niet eigen moreel kompas opdringen
Wederom intimidatie van journalisten door universiteit, nu in Delft
‘Waarom het nu niet lukt om medezeggenschap in hbo te versterken’
‘Sluijsmans et al. slaan de plank volledig mis’
