Nederlandse identiteit kreeg knauw in WO I

Dit kwam door de teleurstellingen die de Nederlanders moesten verwerken over het optreden van de grote mogendheden jegens kleine staten, en door hun eigen onvermogen hier iets tegenover te stellen.

Nederland werd politiek en economisch door Duitsland en Engeland in de tang genomen en een beroep op eerdere verdragen en algemene regels van het internationaal recht maakte niet veel uit. Bovendien bleek de Eerste Wereldoorlog ook een culturele oorlog: met name Engeland en zijn bondgenoten wisten zich grote idealen als recht en vrede toe te eigenen, waaraan het begrip democratie nog werd toegevoegd toen ook de Verenigde Staten zich in de oorlog mengden. Nederland kon nooit deze idealen belichamen zonder actief aan de oorlog deel te nemen, meenden de geallieerden. Hierdoor werden Nederlandse publicisten beroofd van hun idee over de taak en identiteit van hun land. Dit culturele aspect van de Eerste Wereldoorlog laat zien hoe ook een neutraal land als Nederland de gevolgen van de oorlog ondervond. Anders dan lang gedacht is, tonen de ontwikkelingen in het Nederlandse publieke debat aan dat ook hier veel gediscussieerd werd over en naarstig werd gezocht naar de ‘lessen’ van de oorlog. Nederland kwam ontredderd uit de Eerste Wereldoorlog, materieel vrijwel ongeschonden, maar cultureel geschokt en zonder het oorspronkelijke zelfvertrouwen in de eigen identiteit.

Naar aanleiding van de promotie van Tames organiseert het Duitsland Instituut Amsterdam op donderdag 1 juni een seminar over de invloed van de Eerste Wereldoorlog op de Nederlands-Duitse betrekkingen