Culturele blunders geanalyseerd

Ondanks zijn indrukwekkende staat van dienst, straalde Lubbers in het ‘sollicitatiegesprek’ onvoldoende uit een krachtig leider te kunnen zijn, aldus een ingewijde uit de VS. Volgens Hofstede is de Amerikaanse cultuur eerder masculien en de Nederlandse cultuur feminien. In de ogen van Amerikanen profileren Nederlanders zich te weinig in een sollicitatiegesprek, andersom vinden Nederlanders dat Amerikanen zich overschreeuwen. Lubbers was hier blijkbaar niet van op de hoogte, of dacht dat het niet zou opgaan voor een voormalig premier.

In het geval van de aanslagen op het WTC en het Pentagon in september 2001 speelde het cultuurverschil tussen de individualistische Amerikaanse samenleving en de collectieve cultuur van het Midden-Oosten. De Amerikaanse geheime dienst zag de aanslagen niet aankomen, omdat ze zich simpelweg niet kon voorstellen dat individuen zich zouden opofferen om hun tegenstanders te beschadigen.

Een andere eigenschap van de Amerikaanse cultuur, die ook op de Britten van toepassing is, is het korte-termijn denken, aldus Hofstede. Kwartaalresultaten spelen bijvoorbeeld nergens in Europa zo’n belangrijke rol als in de VS en Groot- Brittanië. Hierin schuilt ook de verklaring voor het feit dat deze twee landen wel een oorlog tegen Irak begonnen in maart 2003, terwijl de rest van Europa afzijdig bleef. ‘In de beslissing om de oorlog in Irak te beginnen, keerde het korte- termijn denken zich tegen de initiators’, aldus Hofstede.

Tot slot verklaart hij het ontstaan van de Deense cartoonaffaire aan de hand van de mate waarin mensen zich bedreigd voelen door nieuwe of dubbelzinnige situaties, oftewel intolerantie. Denen leven in een van de meest tolerante samenlevingen ter wereld. De hoofdredacteur van Jyllands Posten realiseerde zich niet dat zijn cartoons, bedoeld voor Denen, ook gezien zou worden door mensen met een hele andere ‘mindset’. ‘In de cultuur van de imam die de rel aanzwengelde, leren kinderen dat wat anders is, gevaarlijk is’, aldus verklaart Hofstede het ontstaan van de Cartoonkwestie.

‘Hoewel culturele diversiteit vaker een bron van conflict is dan van plezier, moeten we er toch mee leven en het beste van zien te maken’, besluit Hofstede zijn introductie. Hij zegt zich dan ook vereerd te voelen dat de nieuwe leerstoel Culturele Diversiteit aan de UM zijn naam draagt. Over de eerste hoogleraar op deze stoel, Mark F. Peterson, is hij ook zeer content. ‘Ik kan niemand anders bedenken in de internationale wereld van dit vakgebied die ik meer vertrouw met het neerzetten van een expertisecentrum op het gebied van culturele diversiteit aan deze universiteit’, aldus Geert Hofstede.

Geert Hofstede geldt wereldwijd als goeroe op het gebied van culturele diversiteit. De Geert Hofstede-leerstoel Culturele diversiteit aan de Faculteit der Economische Wetenschappen en Bedrijfskunde zal bekleed worden door dr. Mark F. Peterson.


Lees hier de hele rede van Geert Hofstede