Topondernemer schetst liberaal kennisprogram

Als topman van British Telecom komt Verwaayen vaak in aanraking met hoe in de wereldeconomie steeds meer barrières worden geslecht door innovatie en technologie, zo benadrukt hij. Tegenwoordig is het niet meer noodzakelijk fysiek in korte afstand van elkaar aanwezig te zijn om een productieproces op te zetten. Verwaayen spreekt van een ‘seamless, global chain of labour’ die is geïntegreerd door technologie. Een van de bijverschijnselen van dit proces is een verregaande opening van arbeidsmarkten voor concurrentie met andere landen. Het groeiende aanbod van kundig personeel in landen zoals China en India zorgen voor een verplaatsing van arbeid.

Technologische vooruitgang heeft dus de competitiepositie van zowel hooggeschoolde en laaggeschoolde Indische en Chinese collega’s verbeterd. Het geeft geen pas om deze trend te veroordelen of om ons er tegen te verzetten: het is een feit. De vraag is dus: hoe gaan we er mee om? Verwaayen is van mening dat er niet goed op deze trend wordt gereageerd door overheid en samenleving. Hij trekt de vergelijking met de Verenigde Staten waar veel sneller en gemakkelijker wordt omgesprongen met de implicaties van deze ontwikkelingen.

Verwaayen noemt drie voorwaarden waaraan Nederland moet voldoen om op het mondiale toneel te kunnen concurreren.
Ten eerste moet er stevig worden geïnvesteerd in kennis en onderzoek.
Ten tweede moeten overheid en samenleving in den brede een cultuur van ondernemingszin opbouwen via onderwijs. Het is moeilijk om les te geven in goede ideeën – maar we kunnen de randvoorwaarden scheppen waarin ideeën tot hun recht komen en een kans krijgen zich te ontwikkelen. Een voorbeeld hiervan is dat de problematiek rond visa. Zo wilde Philips een joint-venture opzetten met de Chinezen. Het was echter niet mogelijk om hen hier voor een 9 maanden-lang project naar toe te brengen, want er worden alleen visa van 3 maanden per keer verstrekt. Dientengevolge zit die joint- venture nu in Frankrijk, waar die visa ‘zo’ geregeld zijn voor Philips, aldus Verwaayen. Het zijn dus maatregelen zoals het verkleinen van de bureaucratie en het vergemakkelijken van het starten van een eigen bedrijf waarop hij doelde.

Ten derde wil Ben Verwaayen graag een cultuur van het herkennen en waarderen van succes stimuleren. Het belangrijkste, zo zei hij, is dat ondernemerschap wordt ondersteund met waardering voor innovatie en vooruitgang. Juist nu zich tunnelvisie en een bekrompen mentaliteit beginnen af te tekenen binnen Europa is het belangrijk om grensoverschrijdend samenwerken, open competitie en investeringen in innovatie, R & D, en ondernemerschap hoog op de agenda te zetten. Universiteiten spelen hier in een belangrijke rol. Te lang was er geen contact tussen het bedrijfsleven en de academische wereld – en door kruisbestuiving kan hier nu juist de grootste voorsprong worden geboekt.

Met dank aan Frank Krikhaar