Valse herinnering aan misbruik

Vrouwen die hun herinneringen spontaan hervinden, bijvoorbeeld omdat ze in een situatie komen die alles oprakelt, blijken veelal last te hebben van een defect geheugenmechanisme. Deze herinneringen zijn volgens Elke Geraerts eerder gebaseerd op de waarheid, maar deze mensen hebben moeite met het dateren van herinneringen. ‘Ze denken bijvoorbeeld dat ze deze herinneringen twintig jaar kwijt geweest zijn, terwijl ze er in werkelijkheid twee jaar geleden nog met hun partner over praatten. Ze overschatten dus de vergeetperiodes.’ Ook hier is volgens Geraerts geen sprake van verdringing. Het is voor het eerst dat dit mechanisme op zo’n grote schaal is aangetoond. De oorzaak voor dit defecte geheugenmechanisme is nog onduidelijk. Maar haar conclusie blijft staan: verdringing bestaat niet, er zijn slechts nu gecreëerde en verkeerd gedateerde herinneringen.

Sommige mensen blijken vatbaarder voor suggesties van mogelijk misbruik dan anderen, analyseert Geraerts. Ze kunnen moeilijk een onderscheid maken tussen hun eigen gedachten en de gedachten die aangepraat worden. Ze maken op die manier makkelijker ‘valse herinneringen’ aan; herinneringen die berusten op iets dat hen niet werkelijk is overkomen. ‘Als dat al zo is in een lab-situatie, vinden wij dat sterke aanwijzingen dat hun herinneringen aan het misbruik ook vals zijn’, concludeert de promovenda. Zij onderstreept dat zij nooit zal zeggen dat alle via therapie hervonden herinneringen vals zijn. ‘Maar therapeuten zouden zich wel veel meer bewust moeten zijn van de kwalijke gevolgen van hun werkwijze.’

Na haar promotie gaat Elke Geraerts zich middels een postdoc in samenwerking met Harvard verder in het onderwerp verdiepen. Voorafgaand aan haar promotie is er aan de UM een symposium over trauma en geheugen, waarop onder andere de Harvard-hoogleraar Richard McNally zal spreken.