Van der Laan: ‘Indiase can do mentaliteit ook in Nederland’

Wat is voor politiek Nederland de betekenis van de resultaten van deze study visit?
De concurrentie voor Nederland ligt niet in Polen en Tsjechië, maar in China en India. Het is mij heel duidelijk geworden dat we als Nederland en in Europa sterk moeten inzetten op innovatie en onderwijs om zo ook voor onze toekomstige generaties voldoende mogelijkheden te bieden.

Zoals je CDA-collega Maxime Verhagen al tegen ScienceGuide zei: ze zullen bij de volgende begrotingsbehandeling van het Innovatieplatform merken dat we hier in India zijn geweest. Kun je een tipje van de sluier van D66 op dat punt oplichten?
Ik zal vooral inzetten op nog meer geld voor onderwijs. En dan niet alleen voor universiteiten, er moeten niet alleen maar meer professoren komen, maar we moeten er ook voor zorgen dat onze vakmensen nog beter worden in hun vak.

Wat wordt jouw unieke bijdrage aan het omzetten van de opgedane indrukken in concrete politieke voorstellen?
Het grote verschil tussen India en Nederland ligt vooral in de inzet en de wil van de mensen. Wat ik bijzonder opvallend vond, was de energie die Indiërs uitstraalden. Zo sprak ik in Bangalore een manager van een Nederlandse bank, hij had net het aantal klanten verdubbeld en werd dus door het hoofdkantoor bekroond en bejubeld. Zijn personeel wordt echter zenuwachtig omdat de concurrent het beter doet en heeft geëist dat de target omhoog gaat.

Het zou goed zijn voor de Nederlandse economie wanneer we hier ook een deel van zulke drive weten te bereiken. Ik zal mij hard maken voor beter onderwijs, een betere kinderopvang zodat het makkelijker voor ouders is om te werken. Dat draagt bij aan een verbetering van de arbeidsflexibiliteit en dat weer aan innovatie. Dat zijn volgens mij de zaken waardoor Nederland klaar wordt voor de toekomst.

Wat kan Nederland wel wat ze in India (nog) niet kunnen?
Volgens mij zou de vraag moeten zijn: Wat kunnen wij morgen zelf, wat we vandaag nog niet kunnen? Als je je dat blijft afvragen – en daar natuurlijk ook iets aan doet – is dát vooruitgang.

Je VVD-collega Willibrord van Beek zei tegen ScienceGuide: het lijkt wel of Nederland de urgentie niet beseft van noodzakelijke veranderingen. Kun je iets zeggen  over reeds ingezette veranderingen bij ons en hoe deze inspelen op je bevindingen hier in India rond technologie, innovatie, onderwijs en dergelijke?
Bij de coalitiepartijen is die urgentie er wel degelijk. Daarom wordt er nu zo hervormd! Dat is dringend nodig om het beter te maken. Dingen efficiënter maken doet soms pijn, maar hervormen is ook investeren in onderwijs. Er is tijdens deze kabinetsperiode aan onderwijs bijvoorbeeld meer geld uitgegeven dan in de begrotingsalternatieven van PvdA, VVD en CDA bij elkaar opgeteld. Zonder D66 was dat nooit gebeurd. En ook het belang van innovatie wordt nu op hoog niveau ingezien, bijvoorbeeld via het Innovatie Platform.

Je hebt in de EU politiek een supranationale achtergrond opgebouwd. Hoe buit je die meerwaarde in de Haagse politiek uit om de sameneleving te overtuigen van de impact van lopende internationale ontwikkelingen?
Ik hoop het internationale naar de Nederlandse politiek te brengen. De wereld houdt niet op bij onze grenzen maar af en toe krijg je het idee dat sommige politici er wel zo over denken. Ik ben erg internationaal ingesteld en kijk dus altijd verder dan Nederland, dat laat ik tijdens debatten altijd merken.

Hoe kan het Nederlandse parlement zich werkelijk committeren aan de Lissabon doelstellingen?
Nederland doet het in vergelijking met andere Europese landen goed. Als Nederland moeten we economisch doorgaan met wat door dit kabinet in gang is gezet, dan komen de banen er wel. Het is daarom belangrijk dat er na de verkiezingen niet een coalitie komt van partijen die in 2004 tegen de noodzakelijke hervormingen demonstreerden op het Museumplein. We moeten vooruit blijven kijken. En natuurlijk moeten wat mij betreft onze ministers er in Europa op blijven hameren bij hun Europese collega’s hoe belangrijk die Lissabon-strategie is.

Wat doen ze in India goed?
Dan kijk ik vooral naar de mentaliteit van Indiërs, de trots waarmee ze aan het werk gaan. Er heerst echt een can do mentaliteit, zoals je die ook in de Verenigde Staten kent. Mede door die trots en die wil om alles aan te pakken en de schouders er onder te zetten draait de economie daar zo goed. Ik zou graag voor zo’n mentaliteitsverandering in Nederland zorgen.

Met dank aan Willem Glasbergen in Bangalore