Ambtenaren dienen graag publieke zaak

De bevinding dat (vooral hoger opgeleide) werknemers welbewust voor een baan in de publieke sector kiezen omdat ze de publieke zaak willen dienen, noemt Steijn public service motivation . Onderzoek laat zien dat een dergelijke ‘publieke motivatie’ werkelijk bestaat: niet alleen hebben ambtenaren een dergelijke motivatie in sterkere mate dan werknemers in de private sector, maar bovendien zijn werknemers in de private sector met een hogere publieke motivatie sterker geïnteresseerd in een eventuele baan bij de overheid.

Het is voor overheidsorganisaties van belang om deze motivatie aan te spreken in hun werving en personeelsbeleid, zeker gezien de te verwachten toekomstige krapte op de arbeidsmarkt. Werknemers met een grotere motivatie voor een baan in de publieke sector presteren in hun baan waarschijnlijk beter dan andere werknemers. Maar dan moeten ze hun publieke motivatie wel kwijt kunnen in hun werk. Onderzoek laat namelijk ook zien dat ambtenaren die niet het idee hebben dat hun werk de publieke zaak dient, vaker ontevreden zijn over hun werk en vaker op zoek gaan naar ander werk. Steijn vraagt zich af of de publieke motivatie van ambtenaren onder druk is komen te staan door overheidshervormingen als privatiseringen of de invoering van prestatiecontracten.
De bevindingen van Steijns onderzoek sluiten aan bij de uitgangspunten van de overheidscampagne ‘Werken bij het Rijk, als je verder denkt’. Toch plaatst Steijn hierbij een belangrijke kanttekening. De overheidscampagne benadrukt dat een baan bij de overheid twee doelen met elkaar verenigt: men dient de publieke zaak én kan aan de eigen loopbaan werken. Maar het is de vraag of dit wel kan. Het najagen van de eigen carrière en snel wisselen van functie is lang niet altijd in het belang van de overheid als werkgever. Steijn wil verder uitzoeken hoe dit precies zit.