Eerste boomgenoom

Nieuws | de redactie

22 september 2006 |

De zwarte balsempopulier (Populus trichocarpa) is de eerste boom waarvan het gehele genoom is opgehelderd. De populier heeft veel minder DNA in zijn cellen dan mensen, maar wel twee keer zo veel genen. Het internationale onderzoeksteam, onder Amerikaanse leiding, identificeerde meer dan 45.000 mogelijke genen. Zoogdieren (zoals mens, muis en hond) hebben er 20.000 tot 25.000.
Deze nieuwe informatie is volgens wetenschappers een zegen voor het begrijpen van planten en evolutie. Bomen bedekken zo’n dertig procent van het land op aarde, en negentig procent van de biomassa op het vasteland is afkomstig van bomen. De zwarte balsempopulier werd voor het project gekozen omdat deze een relatief klein genoom heeft; ‘slechts’ 485 miljoen baseparen, de ‘letters’ van de genetische code. Een den heeft ongeveer vijftig keer zo veel baseparen. De eerste plant waarvan het volledige genoom bekend was, de zandraket (Arabidopsis thaliana), heeft weer minder DNA; ongeveer vier keer zo weinig.

Uit een vergelijking van het genoom van de zandraket en de zwarte balsempopulier blijkt dat de twee soorten 100 tot 120 miljoen jaar geleden van een gezamenlijke voorouder zijn afgesplitst. Van tien procent van de genen werd geen vergelijkbaar gen gevonden in de zandraket.

In de evolutionaire historie van de populier is zijn genoom ten minste twee keer vergroot door verdubbeling van genen. Zo komen genen ‘vrij’ voor belangrijke functies zoals het maken van hout. Voor de bosbouwindustrie kan de nieuwe informatie van belang zijn voor het verbeteren van de opbrengst en de kwaliteit van hun producten, zoals bioethanol.