Waarom het ene land meer ondernemers telt dan het andere

Sander Wennekers onderzocht het zelfstandige ondernemerschap in een groot aantal rijke en armere landen en analyseerde welke factoren de groei ervan bepalen. Op vrijdag 15 september 2006 promoveert hij aan de Erasmus Universiteit Rotterdam op zijn dissertatie De mate van ondernemerschap op landenniveau; economische en niet-economische determinanten.

Een van de meest intrigerende verschijnselen in de moderne economie is de herontdekking van het ondernemerschap. Na een lange periode van neergang is het aantal zelfstandige ondernemers de laatste decennia in de hele wereld sterk toegenomen. Ondernemerschap in een land is van grote betekenis voor innovatie en economische groei. Daarom is het van belang te weten van welke factoren de groei van het ondernemerschap afhankelijk is.
Wennekers legde de gegevens van zelfstandige ondernemers van een groot aantal rijke en armere landen naast elkaar. Hierbij analyseerde hij de invloed van allerlei economische en niet-economische factoren op de mate waarin een bevolking kiest voor zelfstandig ondernemerschap. Zo keek hij naar technologische, economische en demografische trends en de cultuur en instituties van een land.
Rijke landen laten doorgaans minder ondernemerschap zien dan arme. In armere landen beginnen veel mensen een eigen onderneming uit pure noodzaak. Maar vanaf een zeker inkomen per hoofd van de bevolking gaat dit negatieve verband tussen economische ontwikkeling en ondernemerschap niet langer op. In de allerrijkste landen zie je juist dat een groeiende dienstensector en een toenemende waardering voor autonomie leiden tot meer ondernemerschap. Mondiale trends als de voortgaande ICT-revolutie en de opkomst van een netwerkeconomie hebben een positieve invloed. Ook gedijt het ondernemerschap beter in een cultuur waarbij de beroepsbevolking onzekerheid niet meer koste wat kost probeert te vermijden.
Er zijn in de meeste rijkere landen ook belemmerende factoren voor het ondernemerschap. Zo leiden hogere uitgaven voor sociale zekerheid tot minder ondernemerschap. Als men ondernemer wordt, geeft men een aantal zekerheden op. Ook een hoge baanzekerheid voor werknemers blijkt remmend te werken.

Sander Wennekers (1947) werkte 11 jaar voor het Centraal Planbureau. Sinds 1988 is hij verbonden aan onderzoeksbureau EIM, waar hij leiding geeft aan het door het Ministerie van Economische Zaken gefinancierde programmaonderzoek ‘MKB en ondernemerschap’.

U kunt het proefschrift vanaf 15 september downloaden via www.ondernemerschap.nl of
www.erim.eur.nl