‘Laag salaris docent is mythe en retoriek’

Dat leidt tot de volgende lijnen: het modale inkomen in Nederland is € 30.000,- , het startsalaris voor veel leraren. Het te bereiken lerarensalaris ligt daarmee boven modaal. Ruim 50 procent van de leraren zit in het maximum van hun eigen schaal (Ministerie van Onderwijs ´Werken in het onderwijs 2007´). “Steeds herhalen dat lerarensalarissen laag in de markt zitten helpt het onderwijs niet verder. Het klopt niet. Veel onderzoek geeft een vertekend beeld. Er wordt bijvoorbeeld alleen naar vooropleiding gekeken en niet naar functies,” stelt Langerak. “Het vermeende lage salaris is ook geen reden om het onderwijs te verlaten. De mythe over het lerarensalaris wordt onterecht in stand gehouden. Het eindsalaris zit in het midden van de markt, je kan dat salaris sneller bereiken dan vroeger en je kan er prestatiebeloning bovenop verdienen. Onderwijsmanagers zullen bestaande mogelijkheden moeten benutten.”

Docenten zijn eerder ontevreden over andere zaken als het functioneren van het management of de organisatie van het onderwijs. “Wij hebben de ervaring dat als er beweerd wordt dat salarissen te laag zijn, dat er dan vaak iets anders aan de hand is. Dit is ook het geval in het onderwijs. Er is geen helderheid over een hoop zaken; resultaten worden niet herkend en erkend, leraren worden onvoldoende betrokken en vooral de managementkwaliteit laat te wensen over. Investeringen dienen vooral gericht te zijn op verbetering van het management. Dan trek je ook makkelijker nieuwe mensen aan. Goed onderwijs begint dus bij goede docenten én goede managers, niet bij hogere salarissen.”

In het onderwijs bestaan mogelijkheden voor prestatiebeloning al lang. Zo hebben basisscholen de mogelijkheid om de senior-leraar in te voeren. Het maximum van € 42.000,- kan verhoogd worden met ruim € 4.000,- (schaal LB). “Maar dit wordt nog maar bij slechts 1% van de basisschoolleraren toegepast,” geeft Hay Group aan. “Mogelijk kennen veel leraren en schoolleiders deze mogelijkheid niet en weten zij niet hoe ze deze vorm van prestatiebeloning moeten toepassen.” Dit terwijl het ministerie van onderwijs financiële middelen ter beschikking heeft gesteld (´Kiezen voor kansen´ en ´Loon naar werken´).

In andere onderwijssectoren bestaat de mogelijkheid om een docent, die aan het eind van de salarisschaal zit, een extra verhoging toe te kennen tot 15%. Dat is niet voor elke docent bedoeld, maar voor degene met ´buitengewone bekwaamheid, geschiktheid en ijver´, zoals in CAO’s opgenomen. Een andere vorm van prestatiebeloning is dat een docent bij zeer goed functioneren veel sneller door de salarisschaal heen kan groeien. Langerak: “Dus niet automatisch een jaarlijkse periodiek erbij waardoor je er 18 jaar over doet, maar 2 of 3 periodieken in eens. Zo kan een zeer goede hogeschooldocent binnen 10 jaar van € 30.000 naar € 54.000 gaan, dat is een loonsverhoging van 8% per jaar.”

In de Kamer speelt dit item momenteel in het OCW-debat ook weer op, met name als mogelijke oplossing voor het vermeende lerarentekort.  „Het kabinet is veel te laat begonnen om dit enorme probleem aan te pakken“, zei D66-Kamerlid Ursie Lambrechts. Zij vindt dat het salaris omhoog moet, ook voor de hoogste salarisschalen, „zodat we ook academici kunnen aannemen.“ Geen hogere salarissen, maar meer differentiatie in het beloningssysteem, vindt het CDA. Leraren die voor moeilijke groepen staan of een schaars specialisme hebben, zouden een extraatje moeten krijgen. Dat geldt ook voor leerkrachten die zich geregeld laten bijscholen, is de opstelling van hun woordvoerder Jan de Vries.