MKB: vraagsturing vereist instemming bedrijven

Nieuws | de redactie
17 november 2006 | MKB-Nederland kreeg veel kritiek na berichten als zou het bedrijfsleven de besteding van de publieke middelen in het beroepsonderwijs moeten kunnen meebepalen. De werkgeversorganisatie onderstreept tegenover ScienceGuide dat hier sprake moet zijn van een misverstand. Men wil wel bij specifieke programma's als Raak, lectoraten en het Deltaplan Bèta/Techniek een instemmingsrecht van het bedrijfsleven bij de 'trekkingsrechten' van HO- instellingen. "Vraagsturing is alleen mogelijk is als het onderwijs en het bedrijfsleven samen instemmingsrecht hebben voor wat betreft de besteding ervan. Dus niet alleen afstemmen, maar ook instemmen.

Zonder instemming van het georganiseerde bedrijfsleven is een trekking niet mogelijk. Op branche en regionaal niveau kan het georganiseerde bedrijfsleven vraagsturing vorm geven via dit instemmingsrecht. Ook bij de keuzes voor lectoren en de bijbehorende budgetten kan door betere samenwerking meer succes behaald worden wanneer het bedrijfsleven bij de keuze wordt betrokken. Zo ontstaan wederkerige regionale netwerken.”

Het document over ‘Echte vraagsturing’ van MKB-Nederland leest u hier:


Ongekend hoog staat beroepsonderwijs op de agenda van ondernemers. Met name de uitval van leerlingen en studenten wordt gezien als een probleem en de interactie tussen het bedrijfsleven en onderwijs instellingen loopt niet goed. Het bedrijfsleven heeft, meer dan ooit, behoefte aan goed opgeleide vakkrachten.

Arbeidsmarkt vraagt om vakkrachten

Het aantal vacatures dat moeilijk te vervullen is, is gestegen en de verwachting is dat de vraag nog meer toe zal nemen. De knelpunten doen zich met name voor in het hbo en mbo. We kunnen ons uitval in het gehele beroepsonderwijs van dit moment dus niet veroorloven! Uit onderzoek van TNS- NIPO die de mening van ondernemers heeft gepeild over de verkiezingsprogramma’s van de grootste politieke partijen blijkt dat ondernemers dit het belangrijkst aandachtspunt vinden voor een volgende kabinet. In het mkb zijn op initiatief van MKB-Nederland meer dan 10.000 leerbanen gecreëerd in een economisch moeilijke tijd. Ondernemers nemen hun verantwoordelijkheid. Het mkb biedt op alle niveaus stageplekken aan en ondernemers en branches nemen initiatieven om de relatie tussen onderwijsinstellingen en bedrijfsleven te verbeteren.

Ondernemers hebben ambities

Ondernemers hebben grote ambities m.b.t het functioneren van het onderwijs. Ondernemers vinden dat onderwijs in de volgende kabinetsperiode het meeste aandacht moet krijgen. Ze vinden dat de huidige plannen van de politieke partijen te kort schieten. Het is uiterst opvallend dat onderwijs op de aandachtspuntenlijst van ondernemers boven het item “verminderen van kosten door de overheid” staat. Alleen het terugdringen van de bureaucratie door de overheid wordt als belangrijker gezien. Met name uitval van scholieren op alle niveau’s van het beroepsonderwijs en een betere en evenwichtiger interactie tussen onderwijsinstellingen en bedrijfsleven moet veel aandacht krijgen volgens ondernemers.

Verbetering interactie bedrijfsleven en onderwijsinstellingen

Onderwijsinstellingen, met name beroepsonderwijs, hebben een grote rol in de economische ontwikkeling van Nederland. Het mkb is afhankelijk van de aanlevering van goed opgeleide vakkrachten die het innovatief vermogen van het mkb vergroten. Zij zijn daarbij vrager van diensten door de onderwijsinstellingen. De ondernemer ervaart dat klant zijn niet goed mogelijk is bij de grote ROC’s en HBO- instellingen. Scholen zijn door fusies gegroeid tot grote onderwijs instituten en door de ontwikkeling naar grote autonomie is er onvoldoende prikkel om beter naar de vraag te luisteren en de inhoud van de programma’s op de vraag af te stemmen. Het bedrijfsleven en de studenten kunnen daardoor weinig invloed uitoefenen op de keuzes die worden gemaakt.

Om de interactie te verbeteren heeft de overheid in overleg met de sociale partners veel in de samenwerking tussen onderwijs en arbeidsmarkt geïnvesteerd. Een indicatie:

– Voor meer innovatie tussen onderwijsinstellingen en hun omgeving is voor 2006 € 150,6 miljoen beschikbaar en er is voor 2007 €144 miljoen begroot

-RAAK (regionale actie en aandacht voor kennisinnovatie, samenwerkingsprojecten tussen hogescholen en mkb- bedrijven)  in 2006 €5 miljoen en voor 2007 begroot €8,5 miljoen

-RAAK publiek (voor maatschappelijke sectoren) in 2006 €3,8 miljoen en  € 4,8 miljoen begroot voor 2007

-Deltaplan bètatechniek (gehele onderwijs) 2006 €27 miljoen en begroot voor 2007 €60 miljoen

– Daarnaast wordt een nieuw fonds opgericht met meer vraagsturing: In 2007 komt het Fonds beroepsonderwijs in bedrijf. Hiervoor is begroot €229 miljoen voor 2007 en 2008. Het streven is dat het budget vraaggestuurd wordt ingezet om resultaten door samenwerking tussen beroepsonderwijs en bedrijfsleven te behalen

Deze regelingen samen hebben al betrekking op een totaal van 331 miljoen euro per 2007. Deze regelingen hebben de doelstelling om de interactie tussen bedrijfsleven en onderwijsinstellingen te verbeteren. Er zijn zeer goede voorbeelden ontstaan (bv.DEV- laboratorium Eindhoven), waaruit blijkt dat een succesvolle interactie mogelijk is en kan leiden tot goede structurele contacten tussen onderwijs en bedrijfsleven. Een voorwaarde voor het succes blijkt dat het bedrijfsleven feitelijk mee bepaalt wat er gebeurd en dat een gelijkwaardige relatie ontstaat. MKB-Nederland is van mening dat deze goede voorbeelden gebruikt moeten om in alle gevallen tot een gelijkwaardige relatie te komen.

Succes is alleen mogelijk als het bedrijfsleven daadwerkelijk de vraag kan sturen, goede voorbeelden laten dit zien. In de praktijk zijn naast goede voorbeelden nu ook negatieve voorbeelden. Om de nodige en succesvolle vraagsturing in alle gevallen mogelijk te maken is een formele bevoegdheid nodig voor het bedrijfsleven om de keuzes mee te kunnen bepalen. Dit past in het beleid van vraagsturing zoals bij de inrichting van innovatie instrumentarium en de zorg, waar de vraag meer invloed heeft gekregen. Voor een structurele vraaggestuurde samenwerking tussen onderwijs en arbeidsmarkt moet een wijziging in de toekenning van gelden worden gemaakt.

Voorstel: feitelijke vraagsturing in het onderwijs door instemmingsrecht

MKB-Nederland pleit ervoor dat voor de bovengenoemde gelden onderwijsinstellingen trekkingsrecht hebben, maar krijgen dit alleen als het georganiseerde bedrijfsleven heeft ingestemd. MKB-Nederland stelt dat vraagsturing alleen mogelijk is als het onderwijs en het bedrijfsleven samen instemmingsrecht hebben voor wat betreft de besteding ervan. Dus niet alleen afstemmen, maar ook instemmen. Zonder instemming van het georganiseerde bedrijfsleven is een trekking niet mogelijk. Op branche en regionaal niveau kan het georganiseerde bedrijfsleven vraagsturing vorm geven via dit instemmingsrecht. Ook bij de keuzes voor lectoren en de bijbehorende budgetten kan door betere samenwerking meer succes behaald worden wanneer het bedrijfsleven bij de keuze wordt betrokken. Zo ontstaan wederkerige regionale netwerken, die zich richten op de realisatie van praktijkonderwijs (stages en leerbanen), het tegengaan van uitval en de inzet van kennis van het onderwijs in het bedrijfsleven en omgekeerd door in goede samenwerking op maat trajecten te realiseren. Met als resultaat een inhoudelijk betere aansluiting van onderwijs en bedrijfsleven. Deze nieuwe samenwerking en gezamenlijke verantwoordelijkheid voor en invulling van de gelden voor samenwerking van onderwijs en bedrijfsleven moet onafhankelijk worden gemonitord waardoor zicht komt op de praktijk en bijstelling mogelijk is. Kortom geen vrijblijvende relatie, maar samen beslissingen nemen en afspraken van beide kanten nakomen.

Conclusie

De aansluiting op de bedrijfspraktijk van het beroepsonderwijs is niet goed  genoeg . Er is  te veel uitval en ontevredenheid over de inhoud van studies. Op de werkvloer van het onderwijs wordt vaak vanuit goede intenties met bedrijven samengewerkt maar de resultaten moeten beter. We moeten het echt samen gaan doen! Binnen de instituten is te weinig tegenkracht door studenten en bedrijfsleven mogelijk en de bekostiging is te weinig stimulerend.

Ondernemers zijn maatschappelijk betrokken en vinden dat onderwijs behoort tot de onderwerpen waar het kabinet het meeste aandacht aan moet besteden (staat met stip op twee). Ondernemers hebben voldoende en goed opgeleide vakkrachten nodig en vinden de interactie met scholieren en kennisinstellingen van belang. Dit verloopt in een aantal gevallen goed maar over het geheel nog niet goed genoeg en ondernemers zijn ontevreden. Zij voelen zich geen partner, maar leverancier van stageplekken en hebben weinig rechten.

MKB-Nederland is van mening dat het volgende kabinet een omslag moet realiseren in de relatie beroepsonderwijs en bedrijfsleven. Daarbij moeten rechten en plichten van ondernemers evenwichtiger hand in hand gaan. MKB- Nederland is van mening dat extra investeringsgelden voor samenwerking van onderwijs en arbeidsmarkt meer vraaggestuurd moeten worden ingezet. Via instemmingsrecht van het georganiseerde bedrijfsleven en onderwijsinstellingen wordt een netwerk gecreëerd dat de problemen van schooluitval helpt opvangen en het invullen van praktijkleren en de afstemming van de programma’s op de vraag van het bedrijfsleven daadwerkelijk vorm kan geven.  Door onafhankelijke monitoring kunnen resultaten in kaart worden gebracht, vergeleken en bijgestuurd.




«
Schrijf je in voor onze nieuwsbrief
ScienceGuide is bij wet verplicht je toestemming te vragen voor het gebruik van cookies.
Lees hier over ons cookiebeleid en klik op OK om akkoord te gaan
OK