De ScienceGuide Tip 5 2005

Nieuws | de redactie

14 februari 2006 |

Ze zijn nog niet zó prominent zichtbaar, zo lang actief in de kennissector, of zozeer erkend, dat hun naam tot de Top 10 doordrong. Maar ook dit jaar zijn er weer enkele mensen die ‘zwaar getipt’ zijn voor een sleutelrol.

1.
Kees Veerman was CvB-voorzitter van Wageningen en ‘doet’ nu LNV in het kabinet. In zijn eentje blokkeerde hij de steun van Nederland voor de fundamentele, kennisgerichte herziening van het EU-budget. In The Guardian schreef premier Balkenende nog op 20 juli het opiniestuk ‘Our rude awakening’, met daarin behartigenswaardige noties als “European agriculture is of great importance, and we must not overlook farmers and their families. But the current system, with rivers of subsidy flowing out of Brussels, cannot last until late in the 21st century. How can we develop a new financial system offering greater scope for research, innovation, international environmental policy and the fight against transnational crime?”

Veerman liet koeltjes weten er niet gelukkig mee te zijn en rekening te houden met een ‘onzorgvuldige vertaling’ van de oorspronkelijke tekst. “Het had niet veel gescheeld of ik was geen minister meer,” meldde hij fier in het Agrarisch Dagblad. Na Veermans powerplay steunden Balkenende en Zalm de ‘innovatietijgers’ Zweden, Finland, Denemarken, de Baltische staten en de Britten niet langer. Geen doorbraak dus van een jaren 50-begroting naar een beleid, dat investeert in de prioriteiten van de 21e eeuw. Chirac en zijn aanhang kunnen tot tenminste 2013 de Lissabon-strategie gewoon blijven frustreren.

Zo heeft Veerman de facto meer invloed uitgeoefend op de toekomst van het HO en de kennissector in ons land dan -bijvoorbeeld- het Innovatieplatform. En hij is daar niet eens lid van. Waar waren in die julidagen trouwens de toplieden van Shell, Philips, ING, TUD, Leiden en andere zwaargewichten, die er wel lid van zijn? Slordigheidje? Met zoveel impact op het HO- en R&D-beleid hoort Veerman op de eerste plaats van de Tip 5. Het Légion d’Honneur zal vast niet lang op zich doen wachten.

U kunt vanmiddag alvast hier live op het web zijn rede volgen bij de jaaropening van de VU! .

2.
Binnen het HO zelf springt René Smit eruit. Hoe vaak immers wordt een ‘havenbaron’ uit Rotterdam voorzitter van een Amsterdamse universiteit? Smit zal in het wo nieuwe bestuurlijke ervaring en know-how brengen uit bedrijfsleven en politiek. Meest controversieel kon binnen de VSNU wel eens blijken te zijn dat hij in de CDA-denktank zat die het thema ‘maatschappelijke onderneming’ uitwerkte. Lees zijn rapport onder de link in zijn naam. Laat de universitaire wereld in zijn verzet tegen Rutte’s WHOO nu juist dàt concept voor de universiteit fel bestrijden. Houdt Smit zijn eigen visie overeind?

3.
Als je als ambtenaar in stilte werkt, maar wel de instellingen op de achterste benen krijgt, dan gaat men je vanzelf noemen voor deze tiplijst. Frans Dijkstra produceerde op OCW de publicatie Kennis in Kaart. Als concept overigens wel een lichte rip off van de Kenniseconomie Monitor, die Nederland Kennisland een jaar eerder al aan premier Balkenende presenteerde. “Imitation is the sincerest form of flattery” (Oscar Wilde).

Een populair ochtendblad maakte uit KiK een hitlijstje, universiteiten werden gebeld door andere persmuskieten met de vraag “waarom presteert u zoveel slechter dan collega-instelling X,Y of Z”, verbluft-beledigde reacties spoten kerosine op het vlammetje en de poppen waren aan het dansen. Leiden opende haar eigen Ardennen-offensief tegen zulke vuige cijfertjes met de vermakelijk boze site Allefeiten.nl. Maastricht glorieerde met persverklaringen over ‘de Nummer 1 van de Nederlandse universiteiten’. De deerniswekkende Dijkstra en zijn collega’s hadden de taak achteraf uit te leggen dat zíj die lijstjes niet hadden gemaakt, maar de journalist van dit volkse dagblad hun uitleg van KiK in een leuk grafiekje had vertaald. Niemand die dat natuurlijk nog oppikte. Al met al heerlijke content voor een medium als ScienceGuide, waarvoor oprechte dank.

Een indringend welgemeende waarschuwing voor KiK, the Sequel, zoals deze voor volgende maand is aangekondigd. Misschien zou het kabinet zo’n kwaliteitsanalyse gewoon moeten overlaten aan bijvoorbeeld datzelfde Nederland Kennisland, desnoods in het kader van de vermindering van de administratieve lastendruk met 25%. De bloeddrukverlaging van CvB’ers hoort daar toch ook onder?

4.
Nieuw maar ruim ervaren is Doekle Terpstra. De HBO-Raad voorzitter wordt nu al vaak geprezen om zijn bevlogen Begeisterung voor het beroepsonderwijs. Maar het meest kon hij zijn stempel wel eens drukken op de ‘governance’-discussie rond het HO. Het forse schot voor de boeg in zijn ScienceGuide-interview bij zijn aantreden – lees het onder de link in zijn naam – liet zien dat de oud-RvT-voorzitter van Windesheim al direct een eigen lijn aankondigde tegen opvattingen van Rutte. “Een CvB zou toch ‘met knikkende knieën naar zijn MR of RvT moeten gaan’. Een volkomen verkeerd beeld van hoe een kennisinstelling moet werken en bloeien! Het creëert een sfeer van onderling wantrouwen, van een angstige organisatie. Ik zou doodongelukkig zijn geweest als dát de werkelijkheid was toen ik de RvT bij Windesheim voorzat. Zoiets is killing voor de synergie, voor de daadkracht.”

5.
Praten over Begeisterung….ja dát is zo moeilijk niet. Er wat vernieuwends aan doen, dat is de kunst. Daarom verdient ‘Coolpolitics’ een Tip 5-plek. Jaap Spreeuwenberg, Farid Tabarki, Rindert de Groot en hun collega’s weten met hun debatten nu zelfs in een eigen serie op MTV te bewijzen dat jongeren wel degelijk Begeisterung kennen. Niks apathie en consumentisme.
Hun universiteit op Lowlands was de origineelste kennisimpuls van de laatste tijd. Een collegevoorzitter uit het hbo zei tegen ScienceGuide “Ik zou er nooit opgekomen zijn Ruud Lubbers naar een popfestival te halen voor een lezing van een uur. Mijn twee nichtjes zijn er geweest en het was gaaf, zeiden ze. Ruud Lubbers, gaaf. Volgens mij weten wij helemaal niks van de jongeren van nu.”
Jaap en de zijnen dus wel.
Lees hier de eerste recensie van de nieuwe universiteit door het kwaliteitsbewakingsinstituut LSVbi. Het was trouwens de 197 jaar jonge KNAW die nog wel een klein bedrag in de Lowlands University wilde steken, andere organisaties dommelden door.