Kenmerken van de ‘Fast 50’ bedrijven

Bij ondernemerschap vindt een opmerkelijke verandering plaats van een situatie zonder ondernemer, organisatie en marktkans naar een situatie met een nieuwe dynamische man of vrouw, een innovatief product of concept, en een pas opgericht bedrijf dat de geïdentificeerde behoefte probeert te exploiteren; in de woorden van ondernemerschapsexpert Timmons: “Ondernemerschap is de capaciteit om iets te scheppen en op te bouwen vanuit praktisch niets. Het is initiëren, doen, bereiken en het opbouwen van een onderneming of organisatie, in plaats van toekijken, analyseren en het beschrijven ervan. Het is de fijne neus voor het waarnemen van kansen waar anderen chaos, tegenstelling en verwarring zien.”

In de afgelopen tien tot twintig jaar is de aandacht in het ondernemerschapsonderzoek verschoven van het zogenaamde creatieve genie van de ondernemer naar de aard en kenmerken van ondernemingsprocessen, zoals het identificeren van kansen, het verkrijgen van human resources en andere hulpmiddelen, en het bouwen van het bedrijf en het ontwikkelen van een strategisch netwerk. Nieuwe ondernemers beginnen met een beperkte kennis en streven bescheiden strategieën na, en hun eerste successen hangen af van hun vermogen om onverwachte kansen te benutten. Hun succes hangt af van hun vermogen zichzelf te ransformeren en verbeteren terwijl ze groeien. Hierdoor kunnen ze profiteren van hun grotere omvang en zijn ze in staat om kapitaalintensievere projecten aan te pakken waarvan de uitkomst zekerder is.

Op basis van deze dynamische vaardigheden en een bescheiden en zuinige planning leren ondernemers en worden zij ambitieuzer: zo gaan ze misschien zichzelf als ‘Rising Star’ zien en gaan bijvoorbeeld meedoen aan de activiteiten en de competitie die Deloitte heeft opgezet voor veelbelovende technologiebedrijven. In het begin is de betrokkenheid van belanghebbende partijen aan het jonge bedrijf laag (‘men moet zich nog bewijzen’), maar wanneer de entrepreneur bewijst effectief en betrouwbaar te zijn en zijn bedrijf als een belangrijke speler in de markt wordt (h)erkend, dan kan de betrokkenheid van bijvoorbeeld klanten, strategische partners en investeerders aanmerkelijk groeien. Voordat deze succesvolle ondernemers en hun ‘Rising Star’ bedrijven het doorhebben is men ‘bambi’ af en kwalificeert men zich als ‘gazelle’ voor dat andere netwerk van Deloitte, gericht op de snelgroeiende technologiebedrijven: dat van de Technology Fast 50.

Enigszins vergelijkbaar met het onderscheid tussen Rising Star en Fast 50 ondernemingen kunnen we verschillende categorieën ondernemers en hun verschillende managementmotivaties en type bedrijven onderscheiden. De eerste is de ‘uitvinder-ondernemer’ die zich primair richt op het uitvinden van nieuwe dingen, het genereren van nieuwe kennis, het verkrijgen van patenten en/of het maken van nieuwe producten. De tweede is de ‘ambachtsman’ die vooral bezig is om zijn producten beter te maken en het liefst functioneert binnen een overzichtelijke sociale omgeving en een redelijk afgebakende tijdshorizon. De derde categorie bestaat uit de ‘opportunistische ondernemers’, die breed gevormd zijn en sterk op de sociale omgeving en op de toekomst zijn gericht, en die proberen op flexibele wijze een beter bedrijf op te bouwen.

Rising Star bedrijven zijn vooral vertegenwoordigd in de ‘uitvinder-ondernemer’ en de ‘ambachtsman’ categorieën met een exclusieve focus op nieuwe kennis en betere producten. Bij de Fast 50 bedrijven vinden we de leergierige, dynamische en opportunistische entrepreneurs terug: zij hebben de veilige bebouwde kom van 50 km/u verlaten en trekken met hun flexibel organisatievehikel plankgas de wijde wereld in. In de bundel Technologie Toppers -bestel deze hier!-vindt u spannende verhalen over schakelen, groeistuipen, het vinden van bijrijders, doorstarten, bijtanken en vooral over het creëren van dynamisch leiderschap.

Wim Hulsink
Professor Innovatief Ondernemerschap (Wageningen UR) en directeur eShip Centre for Entrepreneurship (RSM Erasmus Universiteit)