‘Kenniseconomie is volwassen’

Nieuws | de redactie

5 maart 2007 |

Kennisland-voorzitter Joeri van den Steenhoven analyseert het Regeerakkoord. Gaan we ook samen in een kennissamenleving leven en werken? “De kenniseconomie is volwassen geworden. De analyse sluit aan, de projectaanpak van het nieuwe kabinet is veelbelovend en enkele projecten liggen in lijn met enkele doorbraken uit de Kenniseconomie Monitor.” Zo is het urgentieprogramma met een projectminister voor de Randstad, Camiel Eurlings, iets dat “perspectief biedt.” U leest zijn recensie hieronder.

‘We leven in een dynamische tijd’. Zo begint het regeerakkoord van het vorige week geïnstalleerde kabinet van CDA, PvdA en Christenunie. De hand van informateur Herman Wijffels is erin terug te lezen. En dat heeft de kenniseconomie geen slecht gedaan. Een recensie van het regeerakkoord. Niet van de literaire of wetenschappelijke kwaliteiten, maar van de politieke. En meteen een vergelijking met de zes doorbraken uit de Kenniseconomie Monitor 2006. Waar de monitor zes doorbraken telde, kent het regeerakkoord zes pijlers. Daar houdt de overeenkomst wel op. Maar niet getreurd want de kenniseconomie komt ruim terug. Was KL in 2003 al blij met een paar zinnen en een platform, nu is het de tweede pijler van het regeringsbeleid: een ondernemende, innovatieve economie. Ook in de rest van het akkoord staan analyses, projecten en maatregelen die het vermelden waard zijn.

De analyse begint Wijffeliaans met de constatering dat we een balans moeten zoeken tussen dynamiek en zekerheid. En dat moeten we samen doen. Optimisme over hogere welvaart en technologische vooruitgang zijn gekoppeld aan zorgen over de toekomst en de staat van onze samenleving. In hoog tempo laten we de industriesamenleving achter ons en wordt Nederland een kennissamenleving, zo zeggen de opstellers. ‘Hiërarchische verhoudingen en vaste systemen verliezen hun kracht en betekenis. Mensen leven en werken steeds meer in netwerken.’
Er zijn nieuwe arrangementen nodig die beantwoorden aan de dynamiek van deze tijd. De overheid zal mensen daarmee moeten mobiliseren, verbinden, ondersteunen en toerusten. Derhalve formuleert het kabinet zes pijlers voor beleid.

Een politieke innovatie is dat de nieuwe ploeg tien projecten benoemen die prioriteit hebben. Elke pijler kent een of meerdere projecten. Elk project zal worden getrokken door een minister die de komende 100 dagen met het maatschappelijk veld een plan gaat opstellen waarin concrete acties worden uitgewerkt. Dit geeft in ieder geval focus. Hier komen ook meerdere van de zes doorbraken terug. Onder de tweede pijler vallen twee projecten. Ten eerste, het project ‘Nederland ondernemend innovatieland’. Wij hadden Nederland Kennisland als titel ook goed gevonden, maar ja. De strekking is duidelijk. Er moet een lange termijnstrategie voor kennis, innovatie en ondernemerschap komen. Ten tweede, het project ‘Aanval op de uitval’ dat de schooluitval in 2012 moet halveren. Daarnaast is er nog het project ‘Urgentieprogramma Randstad’ dat moet zorgen dat op Randstad internationaal weer meetelt als regio. De uitwerking moet nog komen, maar met deze drie projecten zijn lijnen uitgezet die ook in Kenniseconomie Monitor te vinden waren. Dat biedt dus perspectief.

In het akkoord staan tal van maatregelen genoemd. De partijen hadden blijkbaar de behoefte toch al veel vast te leggen. Aardig wat ervan is ook relevant voor de kenniseconomie, teveel om hier op te noemen. Wat in het oog springt: (zelfstandig) ondernemerschap en MKB krijgen meer aandacht, verdere reductie administratieve lasten, doorgaan met sleutelgebieden, migratiebeleid wordt gewijzigd, er komt een plan voor verlaging werkdruk en verhoging kwaliteit in het onderwijs, schoolboeken worden gratis, leerrechten gaan niet door maar het Innovatieplatform krijgt een vervolg. Het kabinet investeert structureel 1 miljard in onderwijs, 300 miljoen in R&D, 200 miljoen in ondernemerschap, 100 miljoen voor regionale ontwikkeling en 100 miljoen voor de publieke omroep. Op de overheid wordt 750 miljoen bezuinigd.

Het algemeen oordeel is dat kennis en innovatie stevig zijn verankerd in dit regeerakkoord. De kenniseconomie is volwassen geworden. De analyse sluit aan, de projectaanpak van het nieuwe kabinet is veelbelovend en enkele projecten liggen in lijn met enkele doorbraken uit de Kenniseconomie Monitor. En er wordt ook eindelijk fors en structureel in onderwijs geïnvesteerd. We kunnen over het geheel tevreden zijn met dit akkoord. Veel zal natuurlijk afhangen van de uitvoering. Wij zullen er in ieder geval onze bijdrage aan leveren en een en ander kritisch blijven volgen. Opvallend afwezig is alleen de creatieve industrie en ICT. Hierover wordt helemaal niets gezegd, een omissie. Hopelijk dat dit nog gecorrigeerd kan worden.