Oplossing voor biggenleed

Het onverdoofd castreren van mannelijke jonge biggetjes is een pijnlijke ingreep waar we zo snel mogelijk van af moeten. Daar is iedereen het over eens: veehouders, slachterijen, retail, overheid en burgers. Maar het probleem is complex. Zonder castratie scheidt 5 tot 10% van het vlees van mannelijke varkens een penetrante geur uit als het vlees gebraden wordt, zo meldde Hans Spoolder van de Animal Sciences Group. Dit vlees wordt daardoor onverkoopbaar. Daarom worden op dit moment in de meeste Europese landen de jonge biggen standaard gecastreerd. Sinds 2004 wordt in Nederland gezocht naar oplossingen voor dit probleem.

Een tijdelijke oplossing is het verdoofd castreren van de biggen. Maar ook het geven van een verdoving brengt nadelen met zich mee. Zo is het toedienen niet altijd pijnloos en brengt het extra kosten met zich mee. Het ministerie van LNV heeft daarom recent opdracht gegeven om onderzoek te doen naar de welzijnsaspecten van de verschillende verdovingstechnieken en naar de arbeidsorganisatie rond verdoving en de kosten ervan. Een van de perspectiefvolle methoden die zal worden onderzocht is verdoving met een lage concentratie CO2, aldus projectleider Marion Kluivers van de Animal Sciences Group. Deze methode wordt, voor zover bekend, nog nergens in de wereld toegepast en is nog nooit onderzocht. Het voordeel van deze methode zou zijn dat het gebruikt kan worden op het varkenshouderijbedrijf, pijnloos en relatief goedkoop is, en dat de castratie gemakkelijk gecombineerd kan worden met andere pijnlijke ingrepen, zoals oormerken en ijzerspuiten. Een andere methode die zal worden onderzocht is het toepassen van een langwerkende pijnstiller die nog niet eerder is gebruikt. Bekeken zal worden hoe de verschillende verdovingstechnieken zich verhouden tot het nu gangbare onverdoofde castreren.

Verdoofd castreren is echter een tijdelijke oplossing. Op de lange termijn is het wenselijk dat castreren volledig overbodig wordt. Daarom wordt gewerkt aan de mogelijkheid om het berengeurprobleem op te lossen via een combinatie van methoden: genetische selectie, detectie aan de slachtlijn en aangepaste voeding en huisvesting op het varkensbedrijf. Volgens Gé Backus van het LEI trekt de Nederlandse varkenssector de kar om het onderwerp op de Europese agenda te krijgen. Daarvoor heeft de sector de steun van maatschappelijke organisaties nodig.

De fokkerij biedt goede perspectieven, maar pas op de langere termijn, zo verwacht Roel Veerkamp van de Animal Sciences Group van Wageningen UR. “De fokkerijorganisatie die over 5 tot 10 jaar berengeurvrije fokvarkens kan leveren is spekkoper,” aldus Veerkamp. De Animal Sciences Group werkt aan twee methoden die dat mogelijk kunnen maken. Op de eerste plaats heeft de Animal Sciences Group een gen gevonden dat belangrijk is voor de productie van berengeur. Binnen een jaar moet blijken of er in dit gen varianten zitten waar we met zijn allen op zitten te wachten. Als dat zo is, dan kunnen de fokkerijorganisaties daadwerkelijk aan de slag om berengeur uit te bannen. “De tweede methode maakt gebruik van nieuwe technologieën die ons in staat stellen om variatie op het hele genoom mee te nemen. De ontwikkelingen op het gebied van Genomic Selection gaan zo snel dat hier de verwachtingen voor een praktijkrijpe oplossing het hoogst zijn,” aldus Veerkamp.